İSTANBUL (AA) - Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türk dünyası ülkelerinin birbiriyle rakip olmadığını belirterek, "Türk Keneşi ülkeleri arasında mutlaka en geniş kapsamıyla ticaret serbest olmalı." dedi.

Zeybekci, Türk Konseyi Ekonomi Bakanları 7. Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, dünyanın en geniş coğrafyasına yayılmış, en büyük devletlerini kurmuş, çağlar açıp çağlar kapamış bir milletin çocukları olduklarını söyledi.

Türk dünyasının tarihinden bahseden Zeybekci, geçmişte olduğu gibi bugün de ve gelecekte de Türk dünyasının tarihe yön vereceğini aktardı.

Zeybekci, Türk devletlerinin bulunduğu bölgelerin ve küresel ekonominin büyük bir dönüşüm içinde olduğunu kaydederek, bu kapsamda kendi uzun vadeli yol haritalarının olması gerektiğini, aksi takdirde, başkalarının planlarında kendilerine yer bulacaklarını anlattı.

"Ekonomik ve jeopolitik olarak büyük dönüşümlerin olduğu çağlarda; bu dönüşümleri sadece izleyen devletler, halkına refah sunamazlar." diyen Zeybekci, dönüşümlerin yaşandığı çağlarda sınırların, kuralların ve yolların bir bir değiştiğini bildirdi.

Zeybekci, "Türk dünyası, içinden geçtiğimiz bu dönemde iş birliği yaparsa kendi coğrafyasında oyun kurucu, kural koyucu olacaktır. İlk adım olarak birbirimizin önündeki ticaret engellerini kaldırmalıyız. Çünkü biz sadece aynı kandan gelen halklar değil, aynı zamanda komşularız." diye konuştu.

Komşular arasındaki ticaretin, tüm taraflara ekonomik çarpan etkisiyle kalkınma getirdiğini vurgulauan Zeybekci, ikinci olarak devletler arasındaki lojistik bağları sağlamlaştırmaları gerektiğinin altını çizdi.

Zeybekci, "Çünkü tarihi İpek Yolu'nun yeniden canlandığı bir çağda, lojistik altyapımızı orta kuşakta kesintisiz şekilde kendimiz birleştiremezsek; modern İpek Yolu'nun ülkelerimizden geçmeyeceğini göreceğiz. Bu riske karşı almamız gereken önlem önce kendi aramızdaki lojistik engelleri kaldırmaktır." ifadelerini kullandı.

- "Hazar Denizi'ni birleştiren olarak görmeliyiz"

Zeybekci, Hazar Denizi'nin kendilerini bölen değil birleştiren bir deniz olması gerektiğini belirterek, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı'nın Avrupa ile Hazar Denizi'ni birleştirdiğini söyledi.

Orta Asya ile Avrupa'yı Hazar üzerinden Türk dünyası olarak birleştirmeleri gerektiğini dile getiren Zeybekci, bu alanlardaki iş birliği mekanizmalarını güçlü kurmaları halinde Türk dünyası olarak küresel manada meydana gelen gelişmelerden azami miktarda istifade edebileceklerini anlattı.

Zeybekci, küresel enerji fiyatlarının düşmeye başladığı 2014 yılına göre, 2016 yılı sonunda Türk Keneşi ülkelerinin dünyaya yaptığı ihracatın yüzde 27,2 düşüşle yaklaşık 190 milyar dolar olduğu bilgisini verdi.

Bu rakamın sadece 5,5 milyar doları, yani toplamın sadece yüzde 2,9'unun Türk Keneşi ülkeleri içindeki ticareti kapsadığını aktaran Zeybekci, "Hatta Türk dünyasının önemli mensupları olan ancak henüz Keneşimize üye olmayan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın da hesaba katılması ile 6 Türk devleti olarak, dünyaya toplam ihracatımızın 2014 yılındaki 279,1 milyar seviyesinden 2016 yılında 205 milyar dolara gerilediğine, yüzde 26,5 düştüğüne şahit olduk." dedi.

- "Yatırımları karşılıklı artırmalıyız"

Zeybekci, enerji fiyatlarının 2 yıl aradan sonra toparlandığı bir dönemden geçtiklerini belirterek, bunun değerlendirilmesi gereken bir fırsat olduğunu söyledi.

Bu dönemde iktisadi bağları güçlendirmeleri gerektiğini dile getiren Zeybekci, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türk devletlerinin birbirini tamamlayıcı özellikleri vardır. Türkiye'de olmayan birçok şeyin diğer kardeş ülkelerde, orada olmayanın ise Türkiye'de olduğunu görüyoruz. Bu yüzden bir araya gelmemiz, değerlerimizi, zenginliklerimizi toplam çarpan etkisiyle bir araya getirmemiz ve bunlarla dünya ticaretinde, ekonomisinde, ham madde ve mamul piyasalarında güçlü bir şekilde yer almamız söz konusu olacaktır.

Öncelikle, Türk Keneşi ülkeleri olarak, aramızda ticareti serbestleştirmemiz de biraz önce saydığım çarpan etkisi yaratacak ekonomik gücü çok hızlandıracaktır. Türk dünyası ülkeleri birbiriyle rakip değildir. Türk Keneşi ülkeleri arasında mutlaka en geniş kapsamıyla ticaret serbest olmalı."

Zeybekci, yeni dönemde Türk dünyasının tarihine damga vurmuş ve bu ağacın güçlü dalları olan Türkmenistan ve Özbekistan'ın da keneşe dahil olması gerektiğini vurguladı.

Ülkeler arasındaki ekonomik ilişkileri karşılıklı yatırımları artırarak derinleştirmeleri gerektiğini dile getiren Zeybekci, bu anlamda daha önce Azerbaycan ve Özbekistan ile yaptıkları Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarını diğer Türk dünyası ülkeleri ile de güncellemek istediklerini anlattı.

- "Özbekistan ve Türkmenistan bir an önce üye olmalı"

Zeybekci, gelecek yılın Türk dünyasına ekonomik anlamda bir fırsat penceresi açtığını belirterek, ya bu pencereyi açıp temiz hava alacaklarını, ya da perdeyi kapatıp bu fırsatı kaçıracaklarını söyledi.

Türk Keneşi'nin ülkeler arası ekonomik ilişkilerin güçlenmesi için önemli fırsatlar sağlayacağını dile getiren Zeybekci, bu noktada keneşin yetkililerine büyük görev düştüğünü bildirdi.

Zeybekci, Özbekistan ve Türkmenistan'ın bir an önce Türk Keneşi'ne üye olması temennisinde bulundu.

Azerbaycan Ekonomi Bakanı Şahin Mustafayev, Türk Keneşi'ne üye ülkeler arasında ticaretin geliştirilmesi gerektiğini belirterek, bu konuda rakamlar verdi.

Mustafayev, ülkesinin ekonomik durumu hakkında bilgi vererek, Bakü'nün Expo 2025'e aday olduğunu bildirdi. Bakan Mustafayev, bu konuda Türk dünyasından destek istedi.

AA