İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), ABD yönetiminin, Merkezi Haber Alma Teşkilatı'nın (CIA) 11 Eylül saldırılarından sonra terör şüphelilerine uyguladığı işkence dolayısıyla eski başkanlardan George W. Bush ve yardımcısı Dick Cheney de dahil birçok yetkiliyi mahkemeye çıkartması gerektiğini belirtti.

HRW İcra Direktörü Kenneth Roth ve Ulusal Güvenlik Uzmanı Laura Pitter, "Daha fazla mazeret yok: CIA işkencelerine adalet için yol haritası" başlığı altında hazırladıkları raporla ilgili AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Roth, Obama yönetiminin, Bush döneminde yönetimde görev alan Amerikalı 21 eski yetkiliyi adalet karşısına çıkarması gerektiğini kaydederek, "George Bush ve Dick Cheney dahil bu kişiler hakkında soruşturma yapılmaması durumunda Obama'nın mirası zehirlenecektir" ifadesini kullandı.

Raporda, işkenceyi doğrudan uygulayan görevlilerden işkencenin yapılmasını onaylayan yetkililere kadar birçok kişiyi mercek altına aldıklarını dile getiren Roth, bazı daha düşük konumdaki yetkililerin kendilerine verilen emirlerin yetki sınırlarını aşmasının da söz konusu olduğunu savundu.

Roth, "Gerek emri veren, gerekse yapılan işkencenin meşruiyetini sağlamaya çalışan birçok görevlinin rolünü inceledik. Fakat kendilerine verilen resmi emri aşarak bunun ötesine geçen daha düşük seviyedeki görevlileri ve işkenceyi yapan kişileri de incelemek önemli" ifadesini kullandı.

Hazırlanan raporun amacının olaya karışan kişilerin isimlerini deşifre etmek olmadığını belirten Roth, Bush hükümetini işaret ederek, "Kimin bu olayı meşrulaştırmaya çalıştığı, emirleri ve işkence yetkisini verdiği çok iyi bilinmektedir" dedi.

Roth, işkenceye karışan yetkililerin Obama döneminde yargılanmaması durumunda bir daha yargı karşısına çıkmalarının zor olacağını vurguladı.

Roth, şunları kaydetti:

"Bu muhtemelen son şans. Eğer Obama yapmazsa Cumhuriyetçilerin yapmasını düşünmek bile imkansız. Hillary Clinton yönetimi altında Demokratların oluşturacağı bir iktidar olursa Obama'nın yapmadığı bir şeyi Clinton'ın yapacağını sanmıyorum. Bu sebeple şu an Obama'nın mirası açısından önemli bir an." 

- "İşkenceye maruz kalanların görüşleri hala kayıtlarda yok"

HRW ulusal güvenlik uzmanı Laura Pitter da CIA'in uyguladığı işkence tekniklerine tepki göstererek, ABD ceza kuralları altında "ölüm orucunda olanların zorla makattan beslenmesi gibi tecavüz ve cinsel saldırıların" gerçekleştiğini bilmediklerini söyledi.

Pitter, işkence yöntemlerine dair hazırlanan daha önceki raporların CIA kayıtları üzerinden derlendiğini ve raporlarda işkenceye maruz kalanların görüşlerinin yer almadığına dikkati çekti.

Geçen sene ABD Senatosu tarafından 11 Eylül saldırıları sonrası kullanılan sorgu tekniklerini anlatan raporun CIA'in kendi kayıtlarındaki açıklamalar üzerinden hazırlandığını hatırlatan Pitter, "İşkenceye maruz kalanların görüşleri hala kayıtlarda yok. Onların sözlerini de dinlemek lazım" önerisinde bulundu.

Obama yönetiminin işkenceye uğrayan kişilerin görüşlerine de başvurması gerektiğini belirten Pitter, "Bu kişiler çok önemli. Herhangi güvenilir bir soruşturma, olaya maruz kalanların fikirlerini de sorar. Soruşturma içinde mağdurların görüşleri yoksa o soruşturma güvenilir olmaz" dedi.

Pitter, CIA işkencesi mağdurlarının dünyanın birçok yerine dağılmasına karşın bu kişilerin bilgilerine sahip olduklarını anlatarak, "Eminim ki FBI, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden daha fazla kaynaklara sahiptir. Onlar neden ulaşmadı bu isimlere, çok emin değilim" diye konuştu.

ABD hükümetinin 2012 yılında soruşturmayı sonlandırdığında birçok belgenin gizli olduğuna işaret eden Pitter, konu üzerine hazırlanan raporların ardından işkence yöntemlerinin ortaya çıkmasıyla tekrar soruşturma yapılması gerektiğini vurguladı.

Pitter, "Mağdurlar adaleti hak ediyor. Hala ne bir özür dilendi ne de yapılan işkencelerin yanlış olduğu söylendi. Bu önemli çünkü adalet tam da budur" yorumunu yaptı.

Bush yönetimi, sorgulama anında çekilen kamera görüntülerinin ortadan kaldırılıp kaldırılmadığını anlamak için 2008 yılında soruşturma başlatmıştı. 2009 yılında iş başına gelen Obama yönetimi ise soruşturmanın sınırlarını genişleterek, soruşturma anında yasal olmayan yöntemlerin uygulanıp uygulanmadığının araştırılmasını istemişti.

Dönemin ABD Başkanı George W. Bush ve Başkan Yardımcısı Dick Cheney, CIA'in "gelişmiş sorgulama" tekniklerinin yasal olduğunu iddia etmişti. Bush, programda yer alan görevlileri "Amerika'yı korumaya çalışan vatanseverler" olarak nitelemişti.

ABD Senatosu, 9 Aralık 2014'te 6 bin sayfalık işkence raporunun kamuya duyurulan 528 sayfalık özet bölümünde, CIA'in terör şüphelilerine, "cinayet, komplo ve cinsel taciz" dışında "makattan yemek ve su verme, böcek dolu kutuya hapsetme, dışkılarını üzerilerine yapmaya zorlama" gibi işkence yöntemlerini uyguladığı açıklamıştı.

AA