DAKAR (AA) - ALAATTİN DOĞRU/NDEYE MAGATTE KEBE - G5 Sahel Ortak Gücü, terörle mücadele kapsamında Afrika'nın Sahel bölgesinde 5 ülke (Mali, Moritanya, Çad, Burkina Faso ve Nijer) tarafından oluşturuldu.

G5 Sahel Gücü, bölgenin kalkınması, iş birliği ve güvenlik politikalarının geliştirilmesi amacının yanı sıra bölgedeki Mağrip el-Kaidesi, Murabitun, DEAŞ ve Boko Haram gibi terör gruplarına karşı savaşan Fransız gücü ve Birleşmiş Milletler (BM) İstikrar Misyonu'na (MINUSMA) destek verme hedefiyle, Şubat 2014'te kurulan ve merkezi Moritanya'nın başkenti Nuakşot'da bulunuyor.

Dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer alan G5 Sahel ülkeleri, operasyonların etkili olması ve başarıya ulaşması için en az 423 milyon avro gerekli olduğunu kuruluş aşamasında açıklamıştı.

Fransa ve uluslararası güçlerin desteğiyle kurulan ancak henüz amaçlanan faaliyet ve operasyon kapasitesine ulaşamayan G5 Sahel Gücü'ne, katılımcı ülkelerin her birinin 10 milyon avroluk taahhütleri ve toplamda 5 bin kişilik asker destek planı bulunuyor. Sahel Gücü'ne, Avrupa Birliği'nin (AB) 50 milyon avro, Suudi Arabistan'ın 100 milyon dolar, Birleşik Arap Emirlikleri'nin 30 milyon dolar, ABD'nin 60 milyon dolar katkı planlarının yanında Fransa'nın da 60 milyon avroluk askeri teçhizat sağlaması, kuruluş aşamasında alınan kararlar arasında.

Katılımcı ve destekleyici ülkeler, ortak gücün kapasitesinin 10 bin kişiye çıkarılmasını, böylelikle hem terör gruplarıyla mücadele etmeyi hem de uyuşturucu, silah ve göçmen ticaretine müdahale etmeyi amaçlıyor.

- Bölgedeki terör faaliyetlerine rağmen G5'in operasyonları erteleniyor

G5 Sahel Gücü, Kasım 2015'te Çad'ın başkenti Encemine'de düzenlenen zirvede, katılımcı ülke cumhurbaşkanlarının müşterek bir "anti-terörist" gücün kurularak göreve başlaması kararına rağmen taahhüt edilen fonların ödenmemesi nedeniyle operasyonlara bir türlü başlanamadı. Bunun üzerine, G5 Sahel ülkeleri, Şubat 2017'de aldıkları bir kararla polis ve askerlerden oluşacak 5 bin kişilik birlik kurarak Afrika Birliği ve BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) yetki vermesini talep etti. Ancak BM barış gücü birliklerine yaptığı maddi katkıyı azaltma kararı alan ABD'nin, tasarının ilk haline itiraz etmesi üzerine metindeki "yetkilendirme" yerine "destek verme" ifadesinde karar kılındı.

Öte yandan Fransa, Haziran 2017'deki BMGK'de G5 Sahel kuvvetinin konuşlandırılmaya başlaması için onay istemiş fakat teklif Rusya ve Çin tarafından desteklense de ABD ve İngiltere finansman konusunda isteksiz kalmıştı. Daha sonra BM bölgedeki askeri konuşlanmanın memnuniyetle karşılanacağını söylemiş ancak gerekli maddi desteğin BM'ye yüklenmemesi uyarısında bulunmuştu.

Bölgede artan terör olayları nedeniyle, 2 Temmuz 2017'de Mali'nin başkenti Bamako'da düzenlenen G5 Sahel Zirvesi'nde, 750 kişilik beş taburdan oluşan sınır ötesi ortak askeri gücün kurulması kararıyla, birliğin resmi olarak faaliyetlerine başlayacağı açıklanmıştı.

- Fransa 4 bin asker ile destek veriyor

Fransa, Mali'de konuşlandırdığı "Barkhane" adlı 4 bin kişilik askeri birliğiyle terörle mücadelede G5 Sahel ülkelerine destek veriyor.

Yaklaşık 3 milyon kilometrekarelik alanı kaplayan Sahel'de, özerklik isteyen ayrılıkçı bazı silahlı gruplar ile birbiriyle sürekli çatışma halinde olan etnik gruplar da bulunuyor.

Bölgede petrol, gaz, uranyum, elmas, fosfat, boksit, plütonyum, manganez, kobalt gibi doğal zengin kaynakların yer alması, çatışmaların önemli nedenlerinden biri olarak ortaya çıkıyor.

- Binlerce sivil ve 100'den fazla yabancı hayatını kaybetti

Sahel bölgesinde El Kaide'nin Kuzey Afrika kolu Mağrib el-Kaidesi, Boko Haram ve DEAŞ ile bağlantılı aşırılıkçı terör örgütleri de varlık gösteriyor.

Özellikle Mali'de, Mağrip el-Kaidesi ve Murattibun gibi terör örgütleri tarafından sık sık saldırılar yaşanıyor.

Sahel bölgesinde, 2015'ten bugüne kadar BM personeli dahil 100'den fazla yabancı ve binlerce sivil hayatını kaybetti.

AA