İSTANBUL (AA) - İstanbul Halk Sağlığı Müdürü Dr. Abdullah Emre Güner, ALS hastalığının erkeklerde daha sık görüldüğünü ve ortalama başlangıç yaşının da 55 olduğunu bildirdi.

Güner, 21 Haziran Dünya ALS Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığının merkezi sinir sisteminde omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede yer alan motor sinir hücrelerinin kaybından ileri gelen bir hastalık olduğunu belirtti.

ALS'nin, omurilikte kasları besleyen sinirlerin bulunduğu bölgeyi etkilediğini ve bu bölgelerde hastalık yüzünden sağlıklı sinirler yerine sertleşmiş veya hasarlı dokular geliştiğini aktaran Güner, ''Bunun sonucunda kaslar beslenemez ve git gide zayıflayıp küçülür, ilerleyen dönemde ise felç gelişir. Ancak zihinsel fonksiyon ve hafıza kayıpları oluşmaz.'' ifadelerini kullandı.

Güner, hastalığın sebebinin tam olarak bilinmediğini ancak düşük oranda genetik yatkınlığın da etkili olduğu ifade ederek, şöyle devam etti:

''Hastalığın başlangıç belirtileri çok hafif olduğundan çoğu kez fark edilemez. Hastalık özellikle kol ve bacaklarda olmak üzere kas güçsüzlüğü ile başlar. Zamanla konuşma, çiğneme ve nefes alma zorlaşır, yutmanın bozulmasıyla tükürük birikmesi konuşmayı da güçleştirir. Kaslar sinirler tarafından uyarılmadığında yapısı bozulur ve iş göremez hale gelir, kol ve bacaklar incelir. Özellikle el ve ayak kaslarında seğirme ve kramplar oluşur. Kişi kol ve bacaklarını iyi kullanamaz, kontrol edilemeyen ağlama ve gülmeler meydana gelir. Bu belirtiler her hastada aynı nitelikte olmaz. Kimi hasta halının saçaklarına takılmaya, tökezlemeye başlar, kimi hasta eşyaları kaldırmakta zorlanır, kimisi de konuşurken kelimeleri yuvarladığını fark eder.''

- ''ALS hastalığı erkeklerde biraz daha sık''

ALS hastalığının dünyanın her yerinde ve her kesimden insanda ortaya çıkabildiğine işaret eden Güner, ''ALS hastalığı erkeklerde biraz daha sık görülüyor. Ortalama başlangıç yaşı 55'tir. Ancak çok genç yaşta da çok ileri yaşta da görülebilir. Nüfusun yüz binde 2-6 kadarı ALS hastasıdır. Her yüz bin kişiden yılda 2-6'sı ALS'ye yakalanır. Nedeni tam olarak bilinmediğinden belirtilerine yönelik tedavi edilmektedir. ALS'nin henüz kesin tedavisi yoktur. Yeni ilaçlar ve tedavi yöntemleri üzerinde çalışmalar sürmektedir. İlaç dışında hastanın mümkün olduğunca rahat ettirilip, normal yaşantısını devam ettirecek tedbirler alınması önemlidir. Örneğin İtalya'da gerçekleştirilen yeni bir çalışma sondayla yapılan iyi bir beslenmenin ALS'de hayatta kalma oranını artırdığını göstermiştir.'' değerledirmesini yaptı.

Güner, ALS'li hastalarla yakınlarına yapay solunum ve diğer tedavi uygulamalarıyla ilgili yeterli bilgi verilmesi gerektiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

''En uygun yönteme kendilerinin karar vermesi sağlanmalıdır. Her bireyin kendi hayatı ile ilgili kararları alma hakkı olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle hasta ve yakınlarının hastalıkla ilgili tüm bilgilere ulaşma, tedavi seçeneklerinin hepsini bilme, tedaviye başlama ve tedaviyi sonlandırma haklarının gözetilerek hareket edilmesi, her aşamada işbirliğine özen gösterilmesi önemlidir. Halen ALS hastasının karşılaştığı sorunların çözümüne yönelik çeşitli yaklaşımlar bulunmaktadır. Etkin bir bakım ile ortaya çıkabilecek komplikasyonlar engellenebilir, ömür uzatılır ve mümkün olan en iyi hayat kalitesine ulaşılabilinir. Oluşabilecek değişikliklere hazırlıklı olup hızla uygun çözümlerin bulunması ALS hastasına daha sağlıklı bir hayatın sunulması açısından büyük önem taşır.''

AA