Şakir Tuncay Uyaroğlu

Şakir Tuncay Uyaroğlu

Türkçenin zenginliği...

a. “Dilimizde yer alan “Kahramanmaraşlılaştıramadıklarımızdan mısınız?” cümlesinin İngilizcedeki karşılığı sizce kaç kelimeden oluşmaktadır, ne dersiniz? “5-6-8-10…" Daha yukarılara çıkın bakalım, tam 17 kelime…

İnanmazsanız buyrun: “Aren’t you one of those people whom we tried –unsuccessfully- to make resemble the citizens of Kahramanmaraş?

b. “Ben okula gidiyorum. / Ben gidiyorum okula. / Okula ben gidiyorum. / Okula gidiyorum ben. / Gidiyorum okula ben. / Gidiyorum ben okula.”

Bir cümlenin altı farklı ifade şekli. Oysa, İngilizcede bu cümlenin sadece tek şekli var, o da “I’m going to school.”

c. Pekiştirme sıfatları, ikilemeler, m’li tekrarlar, katmerli birleşik fiil çekimleri… dünyada sadece Türkçede vardır.

Dilimizin güzellik abidelerinden olan katmerli birleşik fiil çekimleri; bizde sadece tek (nadiren üç) kelimeyle ifade edilirken, ( bilecektiysem: / bilecek idi isem), bazı Batı dillerinde sekiz-on kelimeyle ancak karşılanabilmektedir.

ç. İngilizce; yüzde 60’ı Latince, yüzde 20’si Fransızca, yüzde 10’u Almanca ve yüzde 10’u da yakıştırma ve birleştirme İngilizce kelimelerden oluşan bir dil. (Bilgi için: Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu / By By Türkçe)

d. Türkçe Sözlük’te maddeler sayılırken alt başlıklar hesaba dâhil edilmez. Örnek: baş, el, göz, yüz… benzeri kelimeler sadece bir olarak sayılmıştır.

 Oysa, bunların sadece biriyle ilgili yüze yakın alt başlık vardır. Eğer, bunları da toplama dâhil etseydik, her hâlde 750.000 rakamına rahat ulaşabilecektik. Zaten şu anda 650.000 civarında söz varlığına sahibiz.

Elbette, şunu da unutmamak lazımdır: Türkçe, sadece Türkiye Türkçesinden ibaret değildir. Türkçenin üç tane büyük lehçesi, elli tane büyük şivesi (Türkiye Türkçesi bu şivelerden biridir.) ve on binlerce ağzı vardır.

Türkiye Türkçesinde kullanılmayan, ancak diğer Türk lehçelerinde ve şivelerinde yer alan yüz binlerce Türkçe kelime vardır.

Ya Anadolu ağızlarında ve diğer Türk lehçeleri ve şivelerinin ağızlarında geçen kelimeler… Emin olunuz, Türkçenin söz varlığı için dillendirdiğimiz 650.000 rakamı az bile…

“Dünyanın en zengin dili İngilizcedir.” tezini ispatlamak ve İngilizcedeki kelime sayısını abartılı hâle getirmek için, İngilizler; yazar, sanatçı, şair, devlet adamları ve ünlü kişilerin isimleri, bütün coğrafi isimler… aklınıza ne gelirse bunların tamamını söz varlıklarına eklemişler, ayrıca alt madde başlıklarını da tek tek toplama dâhil etmişlerdir.

Bütün olağanüstü gayretler sonucunda, İngilizcenin 750.000 kelimeye sahip olduğu şeklinde bir kamuoyu oluşturulmuştur.

e. Türkçe, bütün lehçeleriyle ve 250 milyonluk Türk Dünyasıyla dünyanın en fazla konuşulan dördüncü dili…

TÜRKÇENİN DİĞER DİLLERLE ALIŞVERİŞİ

İtiraf etmem gereken önemli bir husus var. Aşağıdaki tabloyu hazırlayana kadar olan süre içinde; diğer dillere verdiğimiz kelime sayısının, diğer dillerden aldığımız kelime sayısından bu kadar fazla olduğuna ihtimal veremiyordum. Çünkü, aldığımız kelimelerle ilgili olarak maksatlı bir biçimde hep yanlış bilgilendirilmiştik.

Konuyla ilgili sağlıklı bilgiye Türk Dil Kurumu sayesinde ulaştım. Kurum yayınlarından faydalanarak oluşturduğum tablonun Türkçe sevdalılarının yüreklerine birer avuç su serpeceğine inanıyorum.

DİLLER

ALDIĞIMIZ KELİME SAYISI

VERDİĞİMİZ KELİME SAYISI

Almanca

   123

   166

Arapça

6.516

2.000

Arnavutça

       1

3.000

Bulgarca

     22

3.500

Çekçe

-------

   248

Çince

       1

   307

Ermenice

     24

4.262

Farsça

1.375

3.000

Fince

       2

   118

Fransızca

7.474

   100

İbranice

       8

-------

Hintçe

-------

   300

İngilizce

   821

   470

İspanyolca

     35

-------

İtalyanca

   644

   146

Japonca

     13

-------

Korece

       1

-------

Latince

     88

-------

Macarca

     15

2.000

Malayca

       2

-------

Moğolca

     12

-------

Norveççe

       2

-------

Portekizce

       2

-------

Rumca

   450

-------

Rumence

-------

3.000

Rusça

     42

2.500

Sırpça

       1

9.000

Soğdca

       2

-------

Ukraynaca

-------

   747

Urduca

-------

   300

Yunanca

     50

3.000

TOPLAM

17.724

38.164

 

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Çok uzun metinler, küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.