ANKARA (AA) - GÖKSEL YILDIRIM - ODTÜ’de, kısmi görme engellilerin tedavisi ve görme yetisinin ölçülmesi amacıyla oyun temelli rehabilitasyon sistemi geliştirildi. Mevcut yöntemlere göre birçok avantajı olan buluş sayesinde, bilgisayar üzerinden top patlatma oyunu ile göz egzersizleri kolayca yapılabiliyor.

ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kürşat Çağıltay ve Araştırma Görevlisi Mehmet Dönmez tarafından, kısmi görme engelli kişilerin görme yeteneklerinin iyileştirilmesi amacıyla geliştirilen sistem, az görenlerin tedavisi ve görme yetisinin ölçülmesi amacıyla kullanılıyor.

Benzer yöntemlerde kısmi görme engellilerin görme becerilerinin geliştirilmesi amacıyla fiziksel nesnelerle manuel göz takip egzersizleri yapılabiliyor. Örneğin, kişinin yakınına bir nesne konularak bunu görüp görmediği soruluyor. Gördüğünü belirttiği yere kadar nesne hareket ettiriliyor. Böylece kişinin nesneleri ne kadar uzaktan ve hangi açıyla görebildiği saptanmaya çalışılıyor. Bu şekilde gözün görme alanı sübjektif yöntemlerle saptanıyor. Daha sonra az gören gözün görme yetenekleri egzersizlerle arttırılmaya çalışılıyor. Bu yöntemlerin kısıtlılıklarından dolayı gözün görme yeteneklerinin geliştirilmesi objektif ve ölçülebilir şekilde yapılamıyor.

Ayrıca kısmi görme engelli kişilerin görme becerilerini geliştirmek için yapılan mevcut klasik egzersizler fiziksel nesneler ile bir eğitmen eşliğinde gerçekleştiriliyor. Burada kısmi görme engelli kişinin görme durumunun ölçülmesi eğitmene bağımlı oluyor.

ODTÜ Teknoloji Transfer Ofisinin fikri mülkiyet haklarının korunması konusunda destek sağladığı Kısmi Görme Engellilerin Tedavisi İçin Rehabilitasyon Metod ve Sistemi ise bilgisayar ve üzerine takılan göz hareketlerini izleme cihazı ile birlikte çalışıyor. Uygulama, kullanıcının göz hareketlerinden gelen verinin işlenerek bilgisayar oyunu ile görme egzersizi yaptıran bir sistem oluşturulması temeline dayanıyor. Bu süreç bilgisayar oyunu şeklinde kurgulanıyor. Sistemi kullanan kişi top patlatma oyunu ile göz egzersizlerini gerçekleştiriyor.

Kullanıcının ekranda gördüğü şekle (mesela bir top) yoğunlaşabilmesi durumunda sistem gözün belli noktaya yoğunlaştığını tespit ediyor ve bir sonraki aşamaya geçiyor (oyun içinde topun patlayıp başka bir yerde belirmesi gibi). Böylece kişinin istemli olarak belli bir noktaya, belli bir süre bakması ve odaklanması sağlanıyor, gerçekten bakıp bakmadığı kesin olarak anlaşılıyor. Mevcut klasik yaklaşımlarla ise bunu tespit etmek mümkün olmuyor.

Mevcut rehabilitasyon yöntemlerinin sıkıcı olması nedeniyle uzun süre sürdürülme sorunu bulunuyor. Geliştirilen buluş, bilgisayar oyunu şeklinde bir yapıya sahip olduğu için kişileri güdülüyor ve daha uzun süre bu sistem ile egzersiz yapılabiliyor. Bu sistem ile kısmi görme engelli kişilerin görme ve gördükleri nesnelere odaklanabilme becerilerinin anlaşılması ve görme yeteneklerinin geliştirilmesi hedefleniyor.

Kişinin görme yeteneği ilerledikçe oyun uygulamasında daha zorlayıcı senaryolar kullanılarak ilerlemesi sağlanıyor.

Sistem, eğitmen eşliğinde yapılan klasik bir rehabilitasyon oturumunda fark edilmesi mümkün olmayan anlık verileri dahi kaydedebiliyor.

Sistemin testleri uzman görüşleri doğrultusunda sürdürülüyor. Testlerde, sistemin az görenler üzerinde ne tür etkiler yarattığına ilişkin değerlendirmeler yapılıyor.

AA