ANKARA (AA) - MEHMET KARA - Tacikistan'ın Ankara Büyükelçisi Mahmadali Rajabiyon, Türkiye'nin uluslararası arenada Tacikistan'ın önemli bir müttefiki olduğunu belirterek, "Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi Tacikistan'ın öncelikli dış politikalarından." dedi.
Büyükelçi Rajabiyon Türkiye-Tacikistan ilişkileri, Tek Yol Tek Kuşak Projesi ve Orta Asya'ya ilişkin bölgesel konularda AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Tacikistan'ın Türkiye ile son yıllarda ekonomi, sağlık ve kültür alanlarında önemli iş birliklerine imza attığını vurgulayan Rajabiyon, "Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi Tacikistan'ın öncelikli dış politikalarındandır. Son bir yılda Karma Ekonomik Komisyon dahil birçok ortak projeye imza atıldı. Türkiye, Tacikistan'ın en önemli ticari ortaklarından. Kardeş ülke Türkiye ile Tacikistan’da ortak fabrikalar tesis edilerek, Türk sermayeli şirketler bazında 80 şirket çeşitli sektörlerde faaliyet göstermektedirler. TİKA ve TÖMER de ülkemizde çalışmalarını yürütmektedir. İki ülke terörizmle mücadele ve güvenlik konusunda da sıkı bir şekilde çalışmaktadır." ifadelerini kullandı.
Rajabiyon, ilişkilerin daha da geliştirilmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Tacikistan'ı ziyaret etmesini büyük bir heyecanla beklendiğini söyledi.
Tacikistan'ın turizm konusunda Türkiye'nin tecrübelerini örnek aldığını dile getiren Rajabiyon, "Tacikistan çok yeşil ve su kaynaklarıyla dolu bir ülke. Dağ yürüyüşü, rafting, sağlık turizmi alanlarında önemli bir potansiyeli var. Bu konuda Türk yetkililerden de destek alıyoruz ve bazı vatandaşlarımız Antalya gibi turistik yerlere giderek turizm eğitimi alıyor. İki ülke arasında turist sayısında son yıllarda ciddi bir artış gözlendi." dedi.
- "Tek Kuşak Tek Yol Projesi bölgenin kalkınması için fırsat"
Büyükelçi Rajabiyon, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in tarihi İpek Yolu'nu yeniden canlandırmak için 2013'te açıkladığı Tek Kuşak Tek Yol Projesi'nin Orta Asya'yı Doğu-Batı arasında bir köprüye dönüştürme hedefinde olduğunu hatırlatarak, "Bu proje Asya ve Avrupa ülkeleri için barış, hoşgörü, karşılıklı anlayış ve yarar sağlayan bir temel atacaktır. Bölgenin transit bir güzergah olmasının yanı sıra lojistik merkezler, terminaller ve sanayi bölgelerinin kurulacak olması da bölge için çok önemli. " diye konuştu.
Tacikistan'ın demiryolları da dahil olmak üzere birçok ulaşım projesinde uluslararası ortaklar ve komşuları ile çalışmaya hazır olduğunu dile getiren Rajabiyon, Türkiye ile özellikle ulaştırma altyapısında birlikte çalışmak istediklerini, Tacikistan'a göre Bakü-Tiflis-Kars tren yolu projesinin bu sürecin ilk aşamalarından olduğunu belirtti.
- "Tacikistan bol su kaynaklarına sahip bir ülke"
Rajabiyon, Orta Asya ülkeleri arasında zaman zaman gerilimlere neden olan su sorununa ilişkin de "Bu sorun sadece Orta Asya için değil tüm dünya için büyük bir tehdit. İklim değişikliği, buzulların erimesi gibi nedenlerle su kaynakları azalmaktadır. Bu durum komşu ülkeleri zaman zaman tartışmaya sürüklemektedir. Tacikistan ve diğer Orta Asya ülkeleri arasında su kaynaklarının kullanımına ilişkin hukuki bir zemin oluşturuldu. Tacikistan bol su kaynaklarına sahip bir ülke olarak uluslararası ve bölgesel iş birliği yoluyla adil ve makul kaynak kullanımını desteklemektedir." ifadelerini kullandı.
Tacikistan'ın inisiyatifiyle Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 2003'te "Uluslararası Temiz Su Yılı" ve 2013'te "Su Alanında Uluslararası İşbirliği Yılı" ilan edildiğini hatırlatan Rajabiyon, su havza ve kaynaklarının kullanımı konusunda ortak eylem planlarının artırılması gerektiğinin altını çizdi.
Rajabiyon, Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de geçen hafta gerçekleşen Uluslararası Su Konferansı'nın da buzulların erime tehlikesi, su kaynaklarının azalması ve ortak su havzası konularında önemli ortak kararlar alındığını söyledi.
- "Orta Asya devletlerinin ortak siyaset oluşturması için zamana ihtiyaç var"
Sovyet Bloğunun yıkılmasının ardından Orta Asya ülkeleri arasında ortak bir siyaset belirlemenin kısa vadede mümkün olamadığına dikkati çeken Rajabiyon, şunları söyledi:
"Bölgedeki devletlerinin bağımsızlık sonrasında ortak siyaset oluşturması için zamana ve iş birliğine ihtiyaç var. Tacikistan karşılıklı fayda mantığıyla su, enerji ve sınır sorunları dahil olmak üzere bölgesel meselelerde barışçıl adımlar atmaktadır. Tacikistan'ın Orta Asya'daki komşuları ile sürdürülebilir iş birliği, öncelikli dış politikalarından. Bu politika bölgenin ekonomik, sosyal, çevresel ve güvenlik sorunlarının giderilmesi ve istikrarı için önemli bir araç. Ülke olarak açık kapı politikası benimsiyoruz. "
Bölgedeki siyasi ve ekonomik krizlerin büyük göç dalgalarına sebebiyet verdiği Orta Asya'da Tacikistan'ın da yaklaşık 3 bin mülteciye ev sahipliği yaptığını dile getiren Büyükelçi, Tacikistan üzerinden yapılan göçlere ilişkin, "Tacikistan, yasa dışı yabancılara karşı uluslararası yükümlülüklerini göz önünde bulundurarak sığınmacıların kendi topraklarından diğer ülkelere girişlerini engellenmektedir." diye konuştu.
Rajabiyon, Türkiye'deki Tacikleri temsil etmek için kurulan Türkiye Tacikler Birliği hakkında da "Birliğin amacı, Türkiye'de yasal yollarla geçici olarak yaşayan Tacikler için manevi, kültürel ve hukuki yardımda bulunmaktır. Dost ve kardeş Türkiye'de yaklaşık 3 bin Tacik ikamet etmektedir. " ifadelerini kullandı.
AA