Şam başka…

Hani anlatırlar eskilerde bir kafileyle birlikte yola çıkmış birisi Hac etmek için. Nasıl olduysa yolları Şam’a düştüğünde kaybolmuş adam ve kafile hareket etmiş. O da Şam’da kalmış. Mekke ve Medine’ye gidememiş. Dönüşte Şam’da yeniden kafileye katılıp gelmiş memleketine. Döndükten sonra insanlar hele anlat bakalım ne var ne yok Mekke Medine’de diyince. Ey ahali oralar da güzel de Şam bir başka diyerek konuyu değiştirir ve Şam’ı anlatırmış. Ben de öyle yapacağım. Bugün bu yazıda gündem Şam.

Hem gündüz gözüyle hem de gece Kasyun dağının zirvesinden seyrettim Şam’ı, altı üstünden daha görkemli bir şehir Şam.

İhmal edilmiş asil bir kadın gibi. Bağrında toplamış gezginlerini dünyanın. Gidecek yeri olmayan, yaşadığı yerden sıkılan, kovulan herkesi kabul etmiş bir araya toplamış. Son Osmanlı Sultanı Vahdettin, Muhyiddini Arabi, Bilal-i Habeşi, Kerbela Şehitleri, Zekeriya ve Yahya Peygamberler ve daha niceleri. Hepsi kendilerine bir yer bulmuş Şam’da.

4 günlük bir Suriye gezisinin ardından yazıyorum bunları. Birlikte gezdiğimiz bütün arkadaşlarım hiç yabancı hissetmedik burada kendimizi dediler. Sanki zihnimde bir yer vardı, var olduğunu bildiğim ama neresi olduğunu bilmediğim bir yer. Burası orası dedi bir arkadaş. Bir diğeri, çocukluğumda oynadığım sonra unuttuğum ve yeniden keşfettiğim bir yer dedi.

Suriye yenilerde gözdesi Türk turistlerin. Bunun böyle olduğu Cilvegözü sınır kapısının yeniden inşa edilmesinden belli. İnşaattan dolayı çamurlu ayakkabılarla girdik Suriye’ye ilkin. Tanımadığımız, yanlış tanıdığımız hemen belli oldu bu ülkeyi. Yıllarca kapatılmış dünyaya ve etrafına. Osmanlı’dan sonra Fransızlar ve sonra da askeri rejimler yalnızlaştırıp içine kapatmış Osmanlı yadigarı bu güzel insanları. Bir zamanların Arnavutluğu gibi şimdilerde yeniden tanışıyorlar dünyayla. Rahat insanlar. Stresi az bir yer Suriye. Devlet ekonomik olarak destekliyor yaşantılarını.

Bir zamanların çok önemli merkezi Şam vilayeti. Eskiden Şam denince Irak, Filistin Suriye gibi çok büyük bir alanı içine alan bir bölge anlaşılırmış. Şimdilerde biz sadece Suriye’nin başkenti olarak algılıyoruz. Onlar Dimeşk diyorlar başkentlerine.

Hacca gitmeyenler için Suriye bir ön hazırlık gibi sanki. İslam ve Osmanlı tarihi açısından o kadar çok tarihi şahsiyet bir araya toplanmış ki, ziyaret etmekle bitmiyor kısa sürede. Bayram ziyaretleri gibi geldi bana. Büyükleri dolaşıp ellerini öpüp dualarını almak gibi. Ve bunca dev şahsiyet vefatlarından sonra toplanma yeri olarak seçmiş Şam’ı ve Suriye’yi.

Suriye Türkiye’ye çok benziyor yaşantı olarak. Totaliter sayılabilecek bir rejim olmasına rağmen bizden çok daha özgür ve laik. Kimse kıyafetlerle uğraşmıyor. Ayrıca çok güvenli. Bir çok Avrupa ülkesinden bile daha güvenli. Gecenin bir yarısı bayanlar sokaklarda kendi başlarına rahatlıkla dolaşabiliyorlar. Hırsızlık neredeyse hiç yok. Rehberlerimiz de ifade ettiler, kavga eden insan görmeniz neredeyse mümkün değil. En büyük nedeni de cezalar çok ağır dediler.

Teknoloji olarak Özal öncesi Türkiye gibi. Sokaklar bakımsız ve kirli. Karmaşa çok fazla. Buna rağmen rahatsızlık vermedi hiç bize. Bağrına bastığı onca insandan da belli, geleni hoş karşılıyor Şam. Rahat ettiriyor. Rahatsızlık vermiyor. Yabancı muamelesi yapmıyor. Şam ve Suriye’de dolaşmak havasını koklamak tarih kitabı okumaktan daha keyifli. Hatta bir arkadaşımız bundan sonra kütüphanemde bulunan kitapların yarısına ihtiyacım kalmadı dedi. Ne yapıp edip herkesin Suriye ve Şam’ı görmesi gerekli. Ve ayrıca Türkiye ve Suriye’nin daha kalıcı birlikteliklere ihtiyacı var bölgesel anlamda. Hatta sınırların kaldırılması bile düşünülebilir. Şam’da Emeviye camii ve Yahya as, Hz Hüseyin türbeleri, Babussağir mezarlığı, Sahabeden Ebudderda ve Ebu Hüreyre ra. Selahaddin Eyyubi, Süleymaniye Külliyesi ve Sultan Vahdettin, Mevlana Halidi Bağdadi, Muhyiddini Arabi, Busra, Malula, Hama’daki su dolapları, Humus’da Halid Bin Velid, Halep’te Zekeriya as, Bimaristan, Ömer Bin Abdülaziz ve daha niceleri, ayrıca Osmanlı çarşıları, hepsi ziyaret etmekle ufkunuzu açacak mekanlar. Ve nargile keyfi. İçmek isteyenler için. Dahası da var. Onlar da ruh dünyanızı temizleyip besleyecek. Gittiğiniz zaman size özel olarak sadece size sunulacak.

Son dört gün harika bir rüya gördüm.

Şam gerçekten de başka.