İSTANBUL (AA) - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, "Sektör sıkılınca bazen 'BOTAŞ ali kıran baş kesen gibi kural koyuyor' diyordu. Bundan sonra böyle bir şey yok. Bu bir ilk adımdır, bundan herkes memnun olacak. Dağıtım, toptancı, ithalatçı şirketlerimiz artık tedirgin olmayacak. Artık EPİAŞ, EPDK, diğer kurumlarımız, özel sektör ve ticaret var." dedi.

Yılmaz, "Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası (OTSP) Açılış Töreni”nde yaptığı konuşmada, sektördeki herkesin bu çorbada bir tuzu olduğunu belirterek, enerji piyasasının hem doğalgaz hem de enerjinin diğer dalları açısından önemli tecrübeye sahip olduğunu kaydetti.

Diğer ülkelerin kendi piyasaları için Türkiye'deki uzmanların tecrübelerinden, üst düzeyde faydalanmak istediğini ifade eden Yılmaz, şunları kaydetti:

"Elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyoruz. Tecrübemizi paylaşırken yeni şeyler de öğreniyor. Bu borsanın doğal gazın çıktığı ülkelerde de olmaması, bölge ülkelerde de sadece Türkiye'de bulunması bizim bilgiye, tecrübeye ne kadar önem verdiğimizin bir göstergesi. Sektörün ve bakanlığımızın çok büyük katkısı var. Herkes elinden geleni bu sektöre iyi niyetle vermekte. Cumhurbaşkanımızın 100 Günlük İcraat Planı'nda bile yer alması da önemli bir aşamadır. İstanbul’un dünya çapında regülasyon merkezi olması için çalışmalar var.

Bunlar kuru kuruya 'Hadi gel regülasyon merkezi yapalım' demekle olan şeyler değil. Bu tecrübe ister, piyasanın varlığını ve derinliğini, gelişmişliğini gerektirir. Affınıza sığınarak diyorum; sektör sıkılınca bazen 'BOTAŞ ali kıran baş kesen gibi kural koyuyor' diyordu. Bundan sonra böyle bir şey yok. Bu bir ilk adımdır, bundan herkes memnun olacak. Dağıtım, toptancı, ithalatçı şirketlerimiz artık tedirgin olmayacak. Artık EPİAŞ, EPDK, diğer kurumlarımız, özel sektör ve ticaret var."

Yılmaz, artık dernek temsilcileriyle iş birliği içerisinde Türkiye'yi nasıl bir adım daha ileri götürebileceklerini konuştularını vurgulayarak, "Bu kadronun çözemeyeceği bir problem yoktur diye düşünüyorum. Piyasayı sıfırdan kurduğunuz takdirde, doğalgaz piyasası en güzel örnek, bakın problem yaşamakta zorlanıyoruz, hamdolsun yaşamıyoruz. Piyasa gelişirken ufak tefek sendelemeler olur, onlara da sistemin iyi çalışması açısından bazen ihtiyaç duyabiliyoruz." diye konuştu.

- "Türkiye, bölgesinde serbest piyasada doğalgaz fiyatının oluştuğu ilk ülke oluyor"

Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, piyasa işletim lisansını alarak faaliyete başlamalarından bu yana bugün tam 3 yıl geçtiğini belirterek, "Bugün hem OTSP açılışının hem de üç yıl önce bugün piyasa işletim faaliyetine başlamış olmanın mutluluğunu yaşıyoruz." dedi.

Bugüne kadar işlettikleri piyasalarda etkin, şeffaf ve güvenilir olduklarını ifade eden Türkoğlu, şunları kaydetti:

"Türkiye’nin bölgesel enerji ticaret merkezi olmasına katkı sağlamak vizyonu doğrultusunda çalıştık. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun vermiş olduğu piyasa işletim lisansı çerçevesinde, bize tanımlanan görevi özenle yerine getirmeye çalışıyoruz. Adil, sürdürülebilir ve öngörülebilir bir piyasanın kurulması, geliştirilmesi ve işletilmesi için çaba gösteriyoruz. Eşit taraflar arasında ayrım gözetmeden güvenilir referans fiyat oluşumunu sağlıyoruz. Bugüne kadar elektrik için gün öncesi piyasaları, gün içi piyasaları, dengeleme güç piyasaları ve serbest tüketici işlemlerinin yapılmasında yoğun bir çaba gösterdik. Bugün itibarıyla doğalgaz piyasası operasyonlarını yürütmeye başladık. Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasasının açılması ile birlikte Türkiye’nin bölgesinde enerji ticaret merkezi olabilmesine yönelik önemli bir adım daha atıyoruz.

Bugün Türkiye, bölgesinde serbest piyasada doğalgaz fiyatının oluştuğu ilk ülke oluyor. Zamanla hem bu piyasanın hacminin artması hem de diğer ülkelerin bu pazara dahil olması ile piyasamızın bölgesel bir merkez haline geleceğine inanıyoruz. Ülkemizdeki mevcut doğalgaz piyasasında, doğal gazın ticareti ikili anlaşmalar vasıtası ile yıllık bazda alım-satım şeklinde yapılıyor. OTSP’nin kurulması, bu ticaretin tamamlayıcısı olacak.

OTSP ile yıl içinde daha kısa süreli alım ve satımlar yapılabilecek. Bugüne kadar bakanlığımızın ve EPDK’nın verdiği büyük desteği unutmayacağız. Sürece BOTAŞ, Takasbank ve özel sektör oyuncuları önemli katkılar sağladı. İşlettiğimiz piyasalardaki tüm yazılımları EPİAŞ bünyesinde ve kendi kaynaklarımız ile geliştirdik. Benzer şekilde Doğal Gaz Piyasası yazılımını da EPİAŞ bünyesinde hayata geçirdik. Yazılım sürecinde, elektrik sektöründe sahip olduğumuz tecrübeleri de kullanarak, Avrupa’da kendi yazılımını geliştirebilen birkaç enerji borsasından biri olduk."

Türkoğlu, kendi kaynakları ile geliştirdikleri "Sürekli Ticaret Platformu"nu (STP) 1 Nisan itibarıyla kullanıcılara açtıklarını, test sürecini başlattık ve sanal uygulama sürecinin oldukça verimli geçtiğini anlattı.

Katılımcıların STP ekranlarına aşina olduğunu, kendilerinin de BOTAŞ İletim ve Takasbank ile yapılan altyapı çalışmalarını test etme imkanını bulduklarını aktaran Türkoğlu, "1 Ağustos 2018 tarihi itibarıyla kayıt süreci başladı ve beş aylık sanal uygulama sonunda bugün piyasayı işletme aşamasına geldik. Doğalgaz tedarikçileri ve ihracatçıları Sürekli Ticaret Platformu’nu kullanarak 365 gün 24 saat gaz ticareti yapabilecek. BOTAŞ da iletim sisteminin dengelenmesi için doğalgaz tedarik etmek amacıyla işlem yapabilecek. Bugün itibarıyla EPİAŞ, iletim sistemindeki doğalgaz piyasası katılımcılarının ve sistem kullanıcılarının dengesizliklerini uzlaştıracak. Teminat yönetimini gerçekleştirilecek." diye konuştu.

Türkoğlu, OTSP’nin hayata geçmesi ile birlikte, bugün itibarıyla EPİAŞ tarafında oluşacak, piyasaya dair fiyat, miktar, hacim ve benzeri verileri de şeffaflık platformunda yayımlamaya başladıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Doğalgaz piyasası çalışmalarına ek olarak piyasanın gelişimi için çok önemli gördüğümüz fiziksel teslimatlı vadeli ürünleri oluşturacak mekanizmalar üzerinde çalışmalara da Borsa İstanbul ile başladık. Önümüzdeki süreçte bu piyasayı da devreye almayı planlıyoruz. 2023 vizyonu ve enerji politikaları doğrultusunda, Türkiye’nin bölgesel enerji ticaret merkezi olmasına katkı sağlamak, temel amacımızdır. Milli Enerji ve Maden Strateji Belgesi’nde açıklanan politika ve stratejilerle uyumlu bir şekilde faaliyetlerimize devam ediyoruz. OTSP’nin açılışı Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı 100 Günlük İcraat Programı’nda yer almıştır."

- "81 ile doğal gazı ulaştıracağız"

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) Genel Müdürü Burhan Özcan, bugün ilk işlemi yaptıklarını ve eşleşmenin gerçekleştiğini belirterek, "BOTAŞ denildiğinde sektörde ön yargılar vardı ama artık yok diye düşünüyorum. Çünkü birlikte çok mesafe kat ettik. Özellikle bakanlığımızın milli enerji ve maden politikalarıyla vizyoner strateji belgesinin ortaya konulmasıyla birlikte artık sektör ve sektör oyuncuları, herkes nereye gideceğini biliyor." dedi.

Önemli işler yapıldığına inandığını ifade eden Özcan, Türkiye'de doğalgazın yaygınlaşmasıyla ilgili çok önemli görevlerin yerine getirildiğini, 81 ile doğalgazı ulaştıracaklarını, bu sene 90’ın üzerinde yerleşim birimine doğalgazı vermiş olacaklarını söyledi.

Özcan, OTSP ve doğalgaz piyasası hakikaten önemli bir eşik olduğunu aktararak, teknik altyapıların tamamının piyasada güçlü yapı oluşması, derinlik kazandırılması ve sektör oyuncularının büyük bir memnuniyetle rol alacağı sürecin bir başlangıcı olduğunu dile getirdi.

Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan ise doğalgaz dağıtım şebekesinin son 10 yıllık dönemde 30 bin kilometreden, 130 bin kilometrenin üzerine çıktığını belirterek, "Ulusal doğalgaz talebimiz artarken kaynak çeşitliliğini artıracak büyük adımlar geçtiğimiz 5 yıllık dönemde uluslararası trendlere uygun şekilde atılmaya devam edildi." dedi.

OTSP'nin sunacağı fırsatları anlatan Arslan, "Önümüzdeki süreçte rasyonel fiyat oluşumunun sağlanmasıyla birlikte talep tarafının katılımının mümkün hale geleceğini düşünüyorum. Bu sayede fiyat oluşumuna gerçek piyasa dinamiklerinin de doğrudan etkisi olacaktır. Daha şeffaf şekilde oluşacak bu göstergeler sayesinde ticaret merkezimiz bölgesel anlamda fiyat belirleyicisi olacaktır. Piyasada yeterli işlem hacmi ve derinliğin oluşması adına başlangıç aşamasında piyasada işlem yapacak katılımcılar için işlem hacmini artırma yönünde bazı teşvik mekanizmalarının hayata geçirilmesinin uygun olacağını düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Doğal Gaz İthalatçıları Derneği (GAZİD) Başkanı Bilal Aslan da bugün tarihi bir güne şahitlik edildiğini belirterek, şunları dile getirdi:

"Uzun yıllardır hayalini kurduğumuz OTSP bugün itibarıyla açılıyor. OTSP ile birlikte Türkiye enerji ticaret merkezi olma hedefine bir adım daha yaklaşırken gelişmiş, derin, şeffaf ve öngörülebilir doğal gaz piyasasına sahip olma yolunda da en önemli dönemeci geçiyor. Bu piyasada oluşacak referans fiyatın kısa vadede ulusal piyasada uzun vadede ise uluslararası kontratlarda belirli oranlarda baz alınacağına inanıyoruz. Bu açılışla birlikte sektör paydaşlarına önemli görevler düşüyor. Dernek olarak bu piyasanın sağlıklı olarak işlemesi, hedeflenen ticaret hacmi ve derinliğin sağlanması, sağlıklı fiyatların oluşması ve özlemini kurduğumuz sağlıklı çalışan piyasa mekanizmasının oluşması için elimizden gelen katkıyı göstermeye hazırız."

Konuşmaların ardından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile diğer katılımcılar aile fotoğrafı çektirdi.

AA