İSTANBUL (AA) - MUSAB TURAN - Segmentify.com, rempeople.com, ekranisleri.com, lokalist.co, temizlikyolda.com, pandorareality.com gibi start up'lara yatırım yapan melek yatırımcı Ali Rıza Babaoğlan, "Körfez sermayesi Türkiye'de yatırımlarını gayrimenkulden ziyade teknoloji alanına kaydırdı. Körfezden pek çok yatırımcı gelecek vadeden başarılı teknoloji start up'larına yatırım yapıyor." dedi.

Babaoğlan AA muhabirinin Türk girişimcilik ekosistemine ilişkin sorularını cevapladı.

Türk teknoloji şirketlerinin özellikle Körfez ülkelerinden yatırım aldığını ifade eden Babaoğlan, kendisinden danışmanlık hizmeti alan çok sayıda Arap yatırımcının Türk teknoloji şirketlerini radarına aldığını kaydetti.

Babaoğlan, "Körfez sermayesi Türkiye'de yatırımlarını gayrimenkulden ziyade teknoloji alanına kaydırdı. Körfezden pek çok yatırımcı gelecek vadeden başarılı teknoloji start-up'larına yatırım yapıyor. Avrupa yerine Türkiye’deki teknoloji girişimlerini tercih ediyorlar. Çünkü kültür olarak daha yakın görüyorlar. 1-10 milyon dolar arasındaki teknoloji girişimlerine odaklanıyorlar." diye konuştu.

Türkiye'de girişimcilerin bürokratik süreçlerin de azalmasıyla kamu desteği alarak projelerini hayata geçirebildiğini anlatan Babaoğlan, "Ülkemizde girişimciler için pratik olabilecek destekler var. Başta Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme İdaresi Başkanlığı'nın (KOSGEB) destekleri olmak üzere devletin sağladığı fonlar şirketlere ilk adımları atmaları için önemli destekler. Fakat bu desteklerin geri dönüşü de oldukça önemli bir konu. Bu alanda bence kendi modelimizi üretmemiz gerekiyor." ifadelerini kullandı.

- "Girişimcilik deneyim meselesi"

Ali Rıza Babaoğlan, patent savaşlarının yaşandığı küresel dünya ticaretinde "pratik prototiplemenin" önem kazandığını belirterek, "Bir ürün fikrini hızlıca prototip haline getirmek çok önemli bir ihtiyaç ve giderek yaygınlaşmakta. MVP denilen en az özellikle bir soruna çözüm sağlayan yani çalışan bir model oturtmak girişimcilerimizin ilk çalışma yöntemi olmalı. Sonrasında da ihtiyaca ve gelen müşteri yorumlarına göre çözüm geliştirilmeli." değerlendirmesinde bulundu.

Girişimcilerin zaman zaman yatırıma gereğinden fazla odaklandığını ifade eden Babaoğlan, şunları söyledi:

"Ben fikir ortaya çıkartıyorsam artık bir yatırım bulmalıyım' algısı var. Altı ay yatırım aramak yerine, ürünü geliştirip ilk müşterileri bulup, yatırımcının karşısına çıkmak çok daha hızlı yatırım aldırabilir. Bir girişimci olsam önce müşteri kazanmaya odaklanırdım. Buradaki finansmanı da kendi kaynaklarım, çevrem ve devletin kaynaklarıyla yapardım. İşe müşteri kazandırmaya çalışırdım. Eğer bunlarla birkaç müşteriye bile ulaşamıyorsam, o iş para olsa da kazandırmaz. Detaylı iş planı olmasa da iş modelinin kurgulaması lazım. Girişimcilerin işin peşinden gidecek iradeyi ve vizyonu sergilemesi lazım.

Yani 'Bir fikirle ortaya çıkayım, yatırım bulursam denerim' mantığı sürdürülebilir değil. Girişimcilerimiz oldukça genç, bu çok güzel ama girişimcilik deneyim meselesi. Ülkemizde deneyimli girişimci çok az. Aynı şekilde deneyimli yatırımcı da az. Eğer uygun birleşim olmazsa girişimciler, hayata ve iş dünyasına dair ilk zor deneyimlerini girişimleriyle yaşamaya başlıyor. Bu iniş çıkışlarda da iş modeli ve süreklilik kayboluyor."

- "Ortanın üzerinde iyi ama hayata geçmiş fikirler' yeterli"

Türk girişimcilerin yapı olarak ilk denemede başarılı olmayı beklediğini kaydeden Ali Rıza Babaoğlan, bunun büyük bir hata olduğunu söyledi. Babaoğlan, "Ülkemizde birkaç başarısızlık yaşayan kişiye çok iyi bakılmıyor. Tekrar güvenilmiyor. Bu denemeler çok kolay işler değil, elbette hatalar ve başarısızlıklar olacak. Bu başarısızlıklarından doğru şeyleri öğrenen kişiler ise öne çıkacak. Bunun da en büyük fırsat penceresi olduğunu düşünüyorum." dedi.

Babaoğlan, yaşadığımız dünyada fikirden çok, fikri hayata geçirmenin önemli olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Süper fikriler' yerine 'ortanın üzerinde iyi ama hayata geçmiş fikirler' benim için yeterli. Deneyimli birçok yatırımcı da böyle düşünür. Fikri olup fikrinin peşinden koşmak isteyenler, fikrini hayata geçirecek yöntemleri bulmak zorunda. Aynen dünyaya gelen herkesin bir şekilde yaşamak zorunda olduğu gibi. Girişimciler fikirlerini kendisine saklamayı seçerse yapabilecek bir şey kalmıyor. Patent ve hukuk alanında destek almalarını öneririm.

Söz gelimi mobil aplikasyonlar artık hayatımızın merkezinde. İlk iPhone’un 2007’de hayatımıza girmesinden sonra geçirdiğimiz 10 yıl telefonlar, teknoloji ve birçok şey değişti. Ama hayatımıza giren önemli şeylerden birisinin de uygulama mantığının yeniden düzenlenmesi sonucu, ortaya çıkan şu anki yapı olduğuna inanıyorum. Artık birçok girişimci bazı standartlar üzerinden hızlıca fikirlerini bir uygulamaya çevirebiliyor ve bunu anında milyonlara ulaştırma potansiyeline sahip. Tabii bu aynı zamanda birçok zorlukta barındırıyor, çünkü aynı imkanlara sahip milyonlarca insan var ve bu da yaratıcı ve farklı olmayı zorunlu kılıyor."

Akıllı telefonların değişimi ile uygulamaların da değiştiğine dikkati çeken Babaoğlan, gelecek dönemde daha kişi odaklı uygulamaların öne çıkacağını düşündüğünü dile getirdi. Babaoğlan, "Tabii ki oyunlar ve sosyal uygulamalar şekil değiştirerek yaşamaya devam edecek fakat kişisel özelliklere göre haber sunan bir uygulamayı eminim herkes kullanır. Bu tarz telefonda yoğun kullanılan hangi uygulamalar tamamen kişisel hale getirilebilir bakmak gerekiyor. Geleceğin teknolojileri olarak sanal ve artırılmış gerçeklik ve yapay zekâ benim dikkatle takip ettiğim konular. Hologram’ın ise yaygınlaşmaya devam etmesi için gelişerek ya şekil ya da yöntem değiştirmesi gerekiyor. Birçok kez denedi ve kitlelere ulaşmayı başaramadı." değerlendirmesinde bulundu.

- "Blockchain bir teknolojik evrim"

Blok zinciri teknolojilerinin gelişimini sürdürdüğünü hatırlatan Ali Rıza Babaoğlan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Blockchain bir teknolojik evrim. At arabasıyla giderken uçakla seyahat etmeye başlamak gibi bir devrim. Bu sistem bankacılık sistemindeki bazı kısıtlamalardan ortaya çıktı, kullanıcıların yaşadığı problemleri çözen merkezi bir banka yapısı gibi düşünülebilir ve oldukça da ucuz. Türkiye blockchain konusunda çok da ileride değil ama dünyada birçok ülke de şu an çok ileride değil ve bizim gibi araştırma aşamasında.

Blockchain bugün için güvenli fakat bir yıl sonra o günün şartlarına göre yeni güvenlik kriterleri ortaya çıkabilir. Alt yapıdan ziyade üzerinde ortaya çıkan ürünler ve servislerin güvenliği de ayrı bir konu. Fakat güvenli olmadığının düşünülmesinin nedeni işlemlerin tek yönlü ilerlemesi ve merkezi bir otoritenin olmaması..."

AA