Konya’nın Bozkır ilçesine bağlı Dereiçi Mahallesi’nde, yüzyıllardır süregelen geleneksel pekmez yapımı, yöre halkının özverili çalışmalarıyla zamana direniyor. Üzümlerden elde edilen şıra, günler süren zahmetli bir sürecin sonunda sofralık pekmeze dönüşüyor.

Pekmez hazırlığı, akşamdan şıranın hazırlanmasıyla başlıyor. Ertesi sabah, büyük kaplardan leğenlere aktarılan şıra, yakılan kazan ateşlerinin üzerinde saatlerce kaynatılıyor. Kaynama sürecinde üzerde biriken tortular dikkatle alınarak pekmezin berraklaşması sağlanıyor.

İlk kaynatmanın ardından kazanlar temizleniyor, süzme işlemiyle toprak ve tortulardan arındırılan şıra tekrar kaynatılmak üzere ateşe alınıyor. Ustalar, pekmezin kıvam alması için sabırla karıştırıldığını belirtiyor.

En önemli aşamalardan biri ise kaynatma süreci. Ustalara göre pekmezin tam kıvamını ve lezzetini bulabilmesi için yaklaşık 45 saat boyunca kısık ateşte pişirilmesi gerekiyor. Bu aşamada fazla odun kullanılmaması gerektiği, yavaş pişirmenin hem sağlık hem lezzet açısından büyük önem taşıdığı vurgulanıyor.

Dereiçi Mahallesi sakini Mustafa Ersoy, pekmez yapımının sadece bir üretim süreci değil, aynı zamanda kültürel bir miras olduğunu söylüyor. Ersoy, “Pekmez yapmak sabır, emek ve gelenek meselesi. Dedelerimiz nasıl yaptıysa biz de aynı yöntemlerle sürdürüyoruz. En önemli nokta, şırayı yavaş yavaş kaynatmak ve acele etmemektir. 40-45 saatlik bu süreç sonunda ortaya çıkan pekmez hem sağlıklı hem de çok lezzetli oluyor,” diyerek bu geleneğin yaşatılmasının önemine dikkat çekiyor.

Bozkır pekmezi, sadece kış sofralarının vazgeçilmezi değil, aynı zamanda bölgenin kültürel kimliğini yansıtan doğal bir değer olarak bugünün dünyasında da yerini koruyor.