Medicana Ataköy Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Hasan Hacıosman, Türkiye’nin coğrafi konumu itibarıyla güneşli bir ülke olmasına rağmen D vitamini düzeylerinin yaygın olarak düşük olmasının altında yatan temel nedenleri açıkladı.

Dr. Hacıosman, bu durumun yaşam tarzı, modern alışkanlıklar, Ultraviyole B (UVB) ışınlarının yetersizliği, ten rengi ve kapalı giyim gibi çevresel faktörlerden kaynaklandığını belirtti. Beslenmenin etkisinin ise çok sınırlı olduğunu vurguladı.

Önemli Not: Dr. Hacıosman, UVB'nin cilde ulaşması ve D vitamini sentezinin etkin olabilmesi için 10.00-16.00 saatleri arasında 10-20 dakika süreyle kol, bacak ve yüzün direkt açıkta güneşe maruz kalması gerektiğini ifade etti. Gölge, cam, bulut ve kış mevsiminin UVB'yi engellediği konusunda uyarıda bulundu.

D Vitamini Eksikliği Saç Dökülmesini Nasıl Tetikliyor?

D vitamininin sadece kemik sağlığı için değil; bağışıklık, hormon dengesi, kas gücü, cilt yenilenmesi, beyin ve metabolizma üzerinde de geniş bir etkiye sahip olduğunu belirten Dr. Hacıosman, eksikliğin saç dökülmesi ve erken yaşlanma sebebi olabileceğini dile getirdi.

• Telogen Safha: Düşük D vitamini, saçların normalden daha fazla döküldüğü telogen (dinlenme fazı) safhasına girmesine ve kadın tipi saç dökülmesine neden oluyor.

• Folikül Kök Hücreleri: D vitamini, saç folikül kök hücrelerini aktive eder; eksikliğinde foliküller uzun süren dinlenme fazına girer ve dökülme artar.

• Otoimmün Hastalıklar: Alopecia areata gibi otoimmün saç dökülmelerinde D vitamini seviyelerinin ciddi şekilde düşük olduğu gözlemlenmiştir.

• Keratinizasyon ve İnflamasyon: D vitamini eksikliği, saçlarda keratinizasyon bozukluğu ve inflamasyon artışı oluşturarak dökülmeyi hızlandırır.

Dr. Hacıosman, D vitamini düzeyi 20 ng/mL altı olan hastalarda saç dökülmesinin sık görüldüğünü ve doğru tedavi ile dökülmenin genellikle 2-3 ayda azaldığını sözlerine ekledi.

Erken Yaşlanma ile İlişkisi

D vitamini eksikliğinin erken yaşlanmayla direkt olmasa da dolaylı yoldan ilişkili olduğuna dikkat çekildi.

• Kollajen Sentezi: Eksiklik, kollajen sentezinde bozulma yaratarak cilt elastikiyetini azaltır; cilt parlak ve dolgun görünümünü yitirir, kırışıklıklar artar.

• Hücresel Yaşlanma: D vitamini yetersizliği hücresel yaşlanmayı hızlandırır.

• Antioksidan Etki: D vitamininin antioksidan etkisi sayesinde yetersizliğinde serbest radikal birikimi artar. Bu durum, hücre tamirinin gecikmesine ve hasarın artmasına neden olur.

Optimal Seviye ve Tedavi Yöntemi

Saç dökülmesi ve erken yaşlanma belirtilerinin sadece D vitamini eksikliğine bağlı olmadığını belirten Dr. Hacıosman, ferritin, B12, çinko düşüklüğü, tiroid fonksiyonları, stres, genetik yapı, hormonal bozukluklar gibi birçok faktörün birlikte değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

• Optimal Düzey: D vitamininin optimal seviyesi 40-60 ng/mL civarında olmalıdır.

• Tedavi Süresi: Tedaviye başlandıktan sonra saç dökülmesinde 6-12 hafta içinde, ciltte toparlanma süresinin ise 8-12 hafta içinde belirginleştiği kaydedildi.

• Takviye Kullanımı: Tedavi, hastanın kan düzeyine, kilosuna ve diğer eşlik eden hastalıklara göre belirlenmelidir. Takviyeye en az 3 ay düzenli devam edilmeli ve 6-12 aya kadar kullanılmalıdır.

• Emilim İpuçları: D vitamini takviyesi alırken emilimi artırmak için özellikle yağlı bir öğünle veya yemekle birlikte alınması tavsiye edilmektedir. Omega-3 ile birlikte alım emilimi artırabilirken, K2 vitamini ile alım kemik sağlığı yönünden faydalıdır.

• Kontrol: Toksik dozlara çıkmamak adına, tedaviye başladıktan 3 ay sonra D vitamini düzeyinin kontrol edilmesi gerekmektedir.