ANKARA (AA) - Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Türkiye'de şirketlerin ve hanehalkının daha çok tasarruf etmesi gerektiğini belirterek, "Daha çok tasarruf edersek sistem büyüyecek ve böylece mevduat faizleri bu kadar aşırı yükselmeyecek. Mevduat faizleri bu kadar aşırı yüksek olmazsa o zaman da bankalar daha makul düzeyde faizle kredi verecek." dedi.

Şimşek, Ankara Sanayi Odası (ASO) Meclis Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, gelişmiş ülkelerde ciddi yapısal sorunların bulunduğunu, gerek hanehalkının gerek kamunun gerekse şirketlerin borcunun yüksek olmasının büyüme üstünde getirdiği sınırlar olduğunu söyledi.

Dünya ekonomisinin tekrar canlanabilmesi, sorunları çözmek için hem Türkiye'de hem de küresel ölçekte reform yapılması gerektiğini vurgulayan Şimşek, "Reform yapmak da çok zordur, reform yapmak imkansız değildir ama son derece zordur." diye konuştu.

Dünya ticaretinde ciddi daralma olduğunu anlatan Şimşek, hem küresel ticaretin dolar cinsinden düştüğünü hem de küresel gayri safi yurt içi hasılanın gerilediğini ifade etti.. Şimşek, küresel risklere ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

"Küresel ekonomik para politikasında bir ayrışma söz konusu. Bu yılın başında çok belirgindi ve dünya 2016 yılına çok kötü bir havada, atmosferde başladı. Bir taraftan emtia fiyatları düşüyor, bir taraftan Fed faiz artıracak beklentisi güçlü bir şekilde... Bir taraftan diğer bazı bölgelerde faiz indirimi, parasal genişleme bir taraftan küresel büyümeye ilişkin ciddi endişeler, piyasalarda çok büyük oynaklık, volatilite yaşandı. Şimdi son birkaç haftadır hava iyileşti. İyileşmesinin arka planında küresel büyümeye ilişkin endişeler zirveyi buldu, küresel büyümeye ilişkin beklentiler dibe vurdu. Bu anlamda 'Fed artık eskisi kadar faiz artırmayacak, küresel dolar likiditesi bu kadar sıkışmayacak' denildi. Emtia fiyatları biraz toparlandı. Gelişmekte olan ülkelere az da olsa para akışı başladı. Fakat temel sorunlar yerinde duruyor, temel sorunları bir çözüm üretilmedi. Esas olanlara odaklanmamız gerekiyor."

- "Merkez Bankası piyasaya ciddi kaynak veriyor"

ABD dolar endeksinin bütün para birimlerine göre ortalama olarak son 30 yılın zirvesine çıktığını ve risk algısının birçok gösterge itibarıyla yükseldiğini anlatan Şimşek, emtia fiyatlarının hızlı bir çöküşe girdiğini ancak son bir buçuk ay içerisinde bir miktar toparlanma söz konusu olduğunu, bunun gelişmekte olan ülkelere yönelik beklentileri iyileştirdiğini kaydetti.

Merkez bankalarının bilançolarını katladığına işaret eden Şimşek, bu kapsamda ABD Merkez Bankasının bilanço büyüklüğünü 5 kat artırdığını söyledi.

Bugün aslında birkaç yıl öncesine göre Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) da piyasaya ciddi kaynak verdiğini dile getiren Şimşek, şöyle devam etti:

"TCMB, şu anda piyasaya 100 milyar lirayı yüzde 8,85 ortalama faizle veriyor. Fakat ona rağmen burada siz yüzde 19 faizden bahsettiniz. Çünkü marjinal mevduatın faizi çok yükseldi. Yani son topladığınız mevduatın faizi yüzde 14'lerde. Yani banka TL cezbetmek için, yüzde 14 civarında faiz veriyor. Ortalama mevduat faizi belki bu kadar yüksek değil ama son toplanan önemli. Son toplandığımız mevduatın maliyeti önemlidir. Bazı arkadaşlar 'bankaların karlılığı yüzde 24' dedi. Geçen sene ortalama öz kaynak karlılığı yüzde 11 civarında. Yani hiç bu kredi işine girmeseler, parayı topladığı gibi Hazinenin iç borçlanma senetlerine yatırsalar, şu anda kısa vadeli faizler yüzde 10'un üzerinde. Dolayısıyla resim görüldüğü gibi değil."

- "Bankalar ile sanayi birbirini tamamlıyor"

Bankalar ile sanayinin birbirini tamamlayan iki önemli bileşen olduğunu vurgulayan Şimşek, finans sektörünü bankaların domine ettiğini söyledi. Şimşek, "Bankaların sağlıklı olması sanayiciye destek olması açısından olmazsa olmazdır. Hem bankacılık sektörü sağlıklı olacak hem sanayiyi destekleyecek." dedi.

Sorunun tasarrufların yetersizliği olduğunu belirten Şimşek, Türkiye'de şirket ve hanehalkı tasarruflarının yetersiz olduğunu dile getirdi. Milli gelire oran olarak kamu tasarruflarında muazzam bir iyileşme sağladıklarına işaret eden Şimşek, kamunun bu anlamda evini düzene koyduğunu, tasarruflarını artırdığını belirtti.

Türkiye'de hanehalkının da şirketlerin de daha çok tasarruf etmesi gerektiğini vurgulayan Şimşek, daha çok tasarruf edilmesi durumunda sistemin büyüyeceğini, böylece mevduat faizlerinin bu kadar aşırı yükselmeyeceğini kaydetti. Şimşek, "Mevduat faizleri bu kadar aşırı yüksek olmazsa o zaman da bankalar daha makul düzeyde faizle kredi verecek." diye konuştu.

(Sürecek)

AA