ANKARA (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez, devletin Ar-Ge faaliyetlerine önem verdiğini belirterek, "Eğitimde nasıl bazı sloganlar vurgulanarak belli bir noktaya gelindiyse, ki hatırlarsanız 'eğitim şart.' demiştik. Şimdi 'Ar-Ge şart.' diyerek, işletmelerimize bunu aşılamak zorundayız." dedi.

Dönmez, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) koordinatörlüğünde Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) ve Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR) tarafından düzenlenen 3. Enerjide Ar-Ge Çalıştayı'nda konuştu.

Ar-Ge’nin bir amaç değil kurumların rekabette fark yaratabileceği, kaliteyi artırabileceği bir araç olarak görülmesinin başarı getireceğini dile getiren Dönmez, "Ar-Ge bir kültür meselesi. Eğitimde nasıl bazı sloganlar vurgulanarak belli bir noktaya gelindiyse, ki hatırlarsanız 'eğitim şart.' demiştik. Şimdi 'Ar-Ge şart.' diyerek, işletmelerimize bunu aşılamak zorundayız. Doğalgaz ve elektrik dağıtım sektörü doğrudan her vatandaşımıza dokunabilecek hizmetleri sunuyor. Burada yapılacak Ar-Ge faaliyetlerinin ticarileşebilir olması ve müşteriye doğrudan dokunuyor olması son derece önemli." ifadelerini kullandı.

- Güneş ve rüzgar enerjisinde "yerlilik" adımları

Dönmez, Türkiye’nin güneş ve rüzgarda yerliliğe ilişkin önemli adımlar attığını ve atacağını belirterek, şöyle devam etti:

"Geldiğimiz noktada, hem güneş hem rüzgar santrallerinde son dönemde yaptığımız YEKA ile yerlilik oranında yüzde 60’ların üzerine çıkacak düzeye geldik. Yıllardır otomobil üretiyoruz ama hala motor yaptığımız bilgisi bende yok. Hiçbir ülke bir ürünün yüzde 100’ünü üretmiyor, bunun farkındayız. Küresel rekabette işinize yarayacak yedek parçayı dışardan almanız gayet doğal. Son gelişmelerle rüzgar türbininin yüzde 65’ini Türkiye’de üretebilir hale geliyoruz. Güneş panel fabrikasının temelini inşallah atacağız. Sonraki süreçte modüle kadar giden entegre güneş paneli modülünün yerli üretimi ve Ar-Ge’sini birlikte gerçekleştirmiş olacağız. Bu, buraya hizmet verecek yan sanayiyi de tetikleyecektir."

Üniversitelerin de Ar-Ge projelerinde yer almasının önemli olduğunu vurgulayan Dönmez, "Enerji konusunda Ar-Ge çalışmaları yapan enstitü başkanlarıyla bir toplantı ve anket yaptık. Üniversitelerde en çok odaklanılan konunun güneş ve rüzgar olduğunu tespit etmiş olduk. Bu kaynakların ardından verimlilik alanında da birçok üniversitenin çalıştığını, daha sonra pil ve elektrikli araçlarla ilgili konulara önem verildiğini belirledik. Yani üniversitelerimiz aslında sıfır emisyonlu Ar-Ge’ler üzerine çalışıyor." diye konuştu.

Dönmez, üniversiteler özelinde tam olarak ayrıştırılamasa da en çok harcamanın 80 milyon lira üzerinde bir Ar-Ge harcaması ile güneşte yapıldığını belirterek, şunları kaydetti:

"Bizim yaptığımız ankette, Ar-Ge'ye 240 milyon lira civarı bir harcama yapılmış durumda, bu bahsettiğim üniversitelerde. Güneşte teknik, fizik alanında da hatırı sayılır bir Ar-Ge tecrübesi oluşmuş durumda. Rüzgarda 40 milyon lira civarında Ar-Ge yapılmış. Pil teknolojilerinde de elektrikli araçlar dahil, 30 milyon lira civarında bir harcama söz konusu. Bunun haricinde, KİT’lerimizin, dağıtım şirketlerinin harcamaları var. Önümüzdeki dönemde bunu daha koordineli bir şekilde götürme arzusundayız. Mesela yerli kömürümüz diyoruz ama bu konuda maalesef çok sınırlı bir akademik çevre var. Özellikle üniversite temsilcilerine buradan seslenmek istiyorum; Türkiye’deki kömür kalitesine uygun, hem emisyon değerlerini azaltacak hem de ondan maksimum enerjiyi elde edecek şekilde Ar-Ge çalışmalarına destek verme arzusundayız."

- "İnovasyona önem verilmeli"

Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan da enerji sektöründe inovasyonun önemine dikkati çekti.

Yenilenebilir enerjide 2023 hedeflerine ulaşmak için sadece teknoloji değil inovasyona da önem verilmesi gerektiğini anlatan Arslan, "Ar-Ge'yi inovasyonla birleştirecek bir bütçe olmalı. Dağıtım şirketlerinin bu konuda faaliyetlerini desteklemek açısından da adımlar atılması onları teşvik edecektir." dedi.

Ülkedeki yaklaşık 22 milyon konutun yarısından fazlasının izolasyon yapılamayacak şekilde olduğunu belirten Arslan, "Hedefte 5,6-6 milyon izolasyon yapılacak bina stoğu var. Burada yapılacak iyileştirme faaliyetleri için birtakım çalışmalar yürüteceğiz. Doğalgaz sektöründe özellikle yeni nesil, A sınıfı cihazlar, yoğuşmalı cihazların zorunlu olması için yapmamız gereken işler var. Güneş sistemleriyle ilgili gaz sektörünün yapması gereken işler olabilir. Bütüne baktığımız zaman buradan elde edilen kazanç Ar-Ge faaliyetleri için de büyük bir kazanç olacak." diye konuştu.

Konuşmaların ardından, EPDK Ar-Ge Komisyonunca ödüle değer görülen şirketlere plaketleri verildi.

Ödül alan şirketler, iletişim teknolojisi kategorisinde Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ, teknik ve teknik olmayan kayıpların azaltılması ve iş süreçleri kategorisinde Vangölü, Dicle ve Aras Elektrik Dağıtım şirketleri ile Akdeniz Elektrik Dağıtım AŞ, şebeke işletim kategorisinde Kayserigaz Dağıtım Pazarlama AŞ ve Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ, izleme ve kontrol kategorisinde Enerya Doğalgaz Dağıtım AŞ oldu.

AA