ASTANA/ANKARA (AA) - Suriye krizinin tarafları, Kazakistan'da 21-22 Aralık tarihlerinde düzenlenecek 8'inci toplantı için başkent Astana'ya gelirken görüşmelerin ana gündemini, tutuklu ve esirlerin serbest bırakılması, cenazelerin teslim edilmesi, kayıp kişilerin aranması, tarihi alanların mayınlardan temizlenmesi, insani yardımların kesintisiz girişinin sağlanması, gerginliği azaltma bölgelerindeki ateşkes ihlalleri ve Soçi'de yapılacak kongreye hazırlıkları oluşturuyor.

Kazakistan Dışişleri Bakanlığından alınan bilgiye göre, ateşkesin garantörleri Türkiye, Rusya ve İran ile askeri muhalefet, rejim heyetleri ve gözlemciler, yarın başlayacak ikili ve üçlü görüşmelere katılmak için Astana'ya gelmeye başladı.

Bakanlığın yazılı açıklamasında, tarafların, tutukluların serbest bırakılması, cenazelerin teslim edilmesi ve kayıpların aranmasıyla ilgili belgeleri kabul etmesinin planlandığı duyuruldu.

Heyetlerin ayrıca, gerginliği azaltma bölgelerindeki işleyişine ilişkin konuları görüşeceği belirtilen açıklamada, "Taraflar, Suriye'deki UNESCO kültür mirası listesine alınan tarihi yerlerin mayınlardan temizlenmesiyle ilgili ortak bildiriyi onaylamak niyetinde." ifadesi kullanıldı.

AA muhabirinin, toplantıya katılan kaynaklardan aldığı bilgiye göre, tutuklu ve esirlerin serbest bırakılması, tarihi eserlerin bulunduğu alanların mayınlardan temizlenmesi, insani yardımların kesintisiz girişinin sağlanması, gerginliği azaltma bölgelerindeki ateşkes ihlalleri ve Soçi'de yapılacak Ulusal Diyalog Kongresi'ne hazırlıklar başlıca gündem maddelerini oluşturuyor.

Bu görüşmelerin Astana'daki son toplantı olabileceği, devamının Soçi'de yapılabileceği konuşuluyor.

30-31 Ekim'de yapılan son turda, tutuklu ve esirlerin serbest bırakılması ile insani yardımların kesintisiz girişinin sağlanması ve miktarının artması konularında sonuç alabilmek için çalışmaların sürmesine karar verilmişti.

Türkiye, Rusya ve İran, ayrıca, çatışmalarda ölenlerin cenazelerin teslim edilmesi ve kayıp kişilerin kimliklerinin tespit edilmesi konularında neticeye varılabilmesi için çabalarını sürdürmekte anlaşmışlardı.

- Rejim kuşatma ve saldırıları sürüyor

Askeri muhalefet heyetinin, rejimin sıkı askeri ablukada tuttuğu Doğu Guta'daki insani krizi, acil tahliyeye muhtaç sivillerin kuşatmadan çıkarılmasını da gündeme getirmesi bekleniyor.

Rejim güçleri Doğu Guta'nın yanı sıra İdlib güney kırsalı, Hama kuzeyi ve doğusu, Türkmendağı ve Beyt Cin bölgesine (Şam/Kuneytra illeri sınırındaki) şiddetli saldırılar düzenlemeye devam ediyor.

Toplantıda, önceki turlarda olduğu gibi Türk heyetine Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal başkanlık edecek.

Rus heyetinin başında Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev, İran heyetinin başında Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Cabiri Ensari bulunuyor.

Ayrıca, Birleşmiş Milletler, ABD ve Ürdün heyetleri de gözlemci olarak katılacak.

- 2017'de 8 kez Astana'da bir araya gelindi

Astana toplantılarının ilki 23-24 Ocak'ta Türkiye ve Rusya öncülüğünde, iki ülkenin garantörlüğünde sağlanan ateşkesin güçlendirilmesi gündemiyle düzenlenmişti. Türkiye, Rusya, İran, BM, muhalefet ve rejim heyetleri, ateşkesi izlemek için üçlü mekanizma kurulması konusunda anlaşmıştı. Daha sonra yapılan 7 toplantı, Suriye'de 6 yılı aşkın süredir devam eden iç savaşta çatışmaların büyük ölçüde durmasını sağlamıştı.

Taraflar, 15-16 Şubat'taki ikinci toplantıda yeniden bir araya gelmişti. Astana 3 toplantısı da 14-15 Mart'ta yapılmıştı. Toplantıda İran'ın, Türkiye ve Rusya'nın yanı sıra ateşkesin garantörü olmasında anlaşılmıştı.

Garantörler, 3-4 Mayıs'ta düzenlenen 4. toplantıda, rejim ve muhalefet arasında çatışmaların en yoğun olduğu İdlib ve çevresi, Humus ilinin kuzeyindeki belli bölgeler, başkent Şam'daki Doğu Guta, Suriye'nin güneyindeki Dera ve Kuneytra illerinde "çatışmasızlık bölgeleri" kurulmasına karar vermişti.

Beşincisi 4-5 Temmuz'da düzenlenen diğer toplantıda ise garantör ülkeler, Ortak Çalışma Grubu'nun çatışmasızlık bölgelerinin sınırları üzerine çalışmasına devam etmesi kararı almıştı.

14-15 Eylül'deki 6. toplantıda, Türkiye, Rusya ve İran heyetleri, Türkiye sınırındaki İdlib'te oluşturulacak çatışmasızlık bölgesinde uzlaşarak üç garantör ülkenin kontrol güçlerinin, rejim ve muhalifler arasında çatışmayı engellemek için bölgede konuşlanmasında anlaşmıştı.

30-31 Ekim'de yapılan son turda, rejim tutuklu ve esirlerin serbest bırakılması konusunda uzlaşmayı reddetmiş, garantörler bu madde ve insani yardımların kesintisiz girişinin sağlanması konusunu müzakere etmeye devam kararı almıştı.

AA