Türkiye'de bazı üniversitelerde, yükseköğretim odaklı rekabete açık ve özellikle araştırmacı insan kaynağının geliştirilmesine yönelik programlar başlatıldı. YÖK tarafından bilim adamı yetiştirilmek üzere görevlendirilen sayılı üniversiteler arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi de yer aldı

Necmettin Erbakan Üniversitesi(NEÜ) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Önder Kutlu, 100-2000 projesini M. Ali Elmacı'ya değerlendirdi. Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Önder Kutlu, belirlenen alanlarda özel olarak yetiştirilecek bilim adamları ülkemize ve dünyaya katkı sağlayacaktır. Bu projenin medeniyetlere başkentlik yapmış Konya'da uygulanması da bizim için gurur vericidir. Cumhurbaşkanımızın talimatıyla her alanda yerli ve milli çalışması başlatılırken NEÜ olarak ülkesini sevdalı bilim adamları yetiştirmek de bizim öncelikli hedeflerimizdendir" diye konuştu.

Küresel rekabet ortamında ülkelerin pozisyonlarının belirlenmesinde yükseköğretim odaklı süreçlerindeki performanslarının etkisi önemlidir. Bu kapsamda birçok ülkede yükseköğretim odaklı rekabete açık ve özellikle araştırmacı insan kaynağının geliştirilmesine yönelik programlar başlatılırken Türkiye de YÖK aracılığıyla ülke adına stratejik önem arz eden başlıklarda bilim adamı yetiştirme konusuna hız verildi.

ÜLKE HEDEFLERİNE ULAŞTIRACAK PROJE

Ülkemiz için stratejik önem taşıyan başlıklarda bilim adamı yetiştirilmesine özellikle önem veriyoruz diyen Kutlu "100/2000 projesi, 100 alanda 2000 akademisyen yetiştirmeye yönelik bir projedir. YÖK başkanımız "En önem verdiğimiz projelerimizin başında gelmektedir” ifadesiyle bunu söylüyor. Bunları tespit ederken yalnız başlarına oturarak YÖK’te değil de MEB ve diğer bütün bakanlıklarla beraber ülke hedeflerine ulaşabilmek için bunun altyapısını tamamlama, hazırlama babından düşünülmüş olan bir projedir bu. Bu alanlarda, 100 temel alanda eğitilecek bilim adamları ki, özel olarak önem veriliyor. ifadesini kullandı.

YETİŞEN BİLİM ADAMLARI ÜLKEMİZE BÜYÜK KATKI SAĞLAYACAKTIR

Projenin çalışma alanları hakkında da bilgiler veren Kutlu,  "Nanoteknoloji ile ilgili bir bölümler var. Yine, insansız hava araçlarıyla ilgili bir takım projeler var. Ya da temiz enerji, yenilenebilir enerji diye ifade ettiğimiz alanlar var. Bunların yanında göç var ki; Türkiye son yıllarda Suriye’den 4 milyon göç aldı. Yoksulluk çalışmaları var. Bu yoksulluk çalışmaları ülke içinde yoksulluk durumunu belli bir seviyeye getirmiş olabiliriz ama Türkiye artık net katkı sağlayan bir ülke konumunda ve başka ülkelere yardım ediyor. Bunu doğrudan devlet eliyle, AFAD eliyle yaptığı gibi aynı zamanda bizim sivil toplum kuruluşlarımız aracılığıyla da yapabiliyor. Haliyle Türkiye yoksulluk alanında da yeteri kadar bilim adamı yokmuş onu anlıyoruz bundan. Manevi danışmanlık var. Ki manevi danışmanlık bazıları rahatsız oluyorlar bu isimden ama manevi danışmanlık insanların maneviyatına hitap eden, özellikle de dini anlamda onların içine düştüğü boşluğu gidermeye dönük alanlardır. Kanserle ilgili var, gıdayla ilgili var, güvenilir gıda, güvenilebilir gıda. Bu alanlarda özel olarak yetiştirilecek bilim adamları ülkemize ve dünyaya katkı sağlayacaktır." hatırlatması yaptı.

YÖK NEÜ'NÜN POTANSİYELİNİ BİLİYOR  

Bilim adamlarını yetiştirmek Türkiye’nin bir görevi şeklinde konuşan Kutlu,  "Bizim üzerimize düşen, bize tahsis edilen kadrolar ki, bunlar da çok ince hesaplarla oluşturulan kadrolar. YÖK bizim bütün öğretim elemanlarımızı biliyor. Her ilde yapılan yayınlarımızı biliyor. Araştırmalarımızı biliyor. Kapasitemizi ve potansiyelimizi biliyor. Zaten en iyi bilebilecek olan YÖK’tür. Çünkü bizim sistemde hepsi kayıtlıdır. Hangi hocamız ne kadar yayın yapmış, hangi hocamız hangi alanda iyidir, aynı zamanda bizim fiziki altyapımız ne durumdadır, teknik-teknolojik altyapımız ne durumdadır bütün bunları bilebilecek durumdadır. Bu açıdan biz müracaat ettik onlar da uygun gördüler. Konya olarak ülkeye en faydalı kişileri yetiştirmek şehir adına da çok sevindirici bir durumdur" dedi.

100/2000 PROJESİ NEDİR?

Küresel rekabet ortamında ülkelerin pozisyonlarının belirlenmesinde yükseköğretim odaklı süreçlerindeki performanslarının etkisi önemlidir. Bu kapsamda birçok ülkede yükseköğretim odaklı rekabete açık ve özellikle araştırmacı insan kaynağının geliştirilmesine yönelik programlar başlatıldı.

Türkiye'nin 2023 yılı için ekonomide bilimdeki hedefleri kapsamında, yükseköğretim odaklı olarak önüne koyduğu stratejilerin başında:

· Bilgi transferi ekosisteminin oluşturulması ve geliştirilmesi,

· Eğitim ve insan kaynakları sisteminin oluşturulması ve geliştirilmesi, gelmektedir.

 Bu konuda özellikle 2011 yılından sonra birçok kurum tarafından çalışmalar başlatılmıştır. Ancak sürecin en önemli girdisini oluşturacak nitelikli insan kaynağının nicel ve nitel kapsamda geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Mühendislik ve teknolojide doktora alanı olarak seçilen başlıklar, çalışılacak konuların ekonomik refah için bir üretim getirmesi, ekonomik ve toplumsal faaliyet alanlarına uygulanabilir olması ve uygulandıkları alanlarda üretkenliğin artmasının sağlanabilmesi hedeflenmektedir. Yarının dünyasında iddia sahibi olmanın yolu buradan geçmektedir ve YÖK bunu bir stratejik hedef olarak benimsemiştir. "Kalite güvencesi" kavramı, yükseköğretimin ve onun en önemli görevlerinden biri olan araştırmanın uluslararasılaşmasında aranılan ciddi bir değerdir. YÖK, 100/2000 Projesi sadece mali bir fonlama kaynağı olarak görülmeyecek, aynı zamanda kalite kavramını doktora sürecinin her döneminde takip edecektir. Çünkü, doktora (PhD) uluslararası bir kavramdır. Mobilitenin ve disiplinler arası çalışmanın bu kadar önde olduğu bir dönemde doktora programlarının da uluslararası eğitim değerleriyle yürütülmesi şarttır. 100/2000 Projesi'nin, üniversitelerimizde doktora kariyerini bugünkü olduğundan daha da öne taşıyacağını ümit edilmektedir. Ülkemiz doktoralı insan kaynağı oranında 1000 kişiye 0.4 doktoralı insan kaynağı düşmektedir. Bu oran Çin'de, 2.2, ABD'de 1.7, Avrupa Birliğinde 1.5, Güney Kore'de 1.4, Kanada'da 1.2, Japonya'da 1.1'dir.

100 / 2000 Programı bu amaca yönelik olarak ülkemizin ihtiyaçları ve gelişim alanları dikkate alınarak uzun ve katılımcı bir yaklaşımla tasarlanmıştır ve geleceğe yönelik etkin bir projedir. Bu program kapsamında ülkemizin öncelikli alanlarına yönelik 100 alanda 2000 doktoralı insan kaynağı yetiştirilecektir. Bu insan kaynaklarının istihdamı ise sadece akademiye yönelik olmayıp, özellikle kamunun ve özel sektörün de gelişimi odaklı süreçlerine de ciddi yararlar sağlayacaktır.

Özetle 100 / 2000'in amacı hedefler doğrultusunda seçilen belirli alanlarda yetkinleşmektir. Şimdi bu genç ve dinamik nesile bunu tam olarak ifade etmeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı önüne hedef koymuş Türkiye'de rol sahibi olabilmeleri için onları yetiştirdiğimizi anlatabilmemiz gerekmektedir. Çünkü Türkiye'nin bu alanlarda yetkin bilim adamları olmalıdır.

 2023 için çizilen vizyonda "net katma değerini kendi beyin gücüne dayanarak artırabilen" bir Türkiye hedeflenmektedir.

 M. Ali Elmacı-Memleket