İSTANBUL (AA) - Doğa Derneği, küçük akbabaların göç yolunu korumak için 14 ülkeden uzmanlarla ortaklaşa yürüttüğü proje kapsamında, çobanlarla ortaklaşa çalışacak.

Doğa Derneği'nden yapılan yazılı açıklamaya göre, nesli küresel ölçekte tehlike altındaki küçük akbabaların güvenle göç edebilmeleri için, 14 ülkenin uzmanları, 2022 yılına kadar sürecek bir çalışma için bir araya geldi.

Aralarında Doğa Derneği'nin de bulunduğu Dünya Kuşları Koruma Birliği üyesi, Balkanlar, Orta Doğu ve Afrika'da çalışma yapan uzman kuruluşların amacı, başta avcılık, zehirlenme ve elektrik hatları sebepli ölümlerin önüne geçmek ve göç yollarını küçük akbabalar için daha güvenli hale getirebilmek.

Küçük akbabaların Türkiye ve Balkan nüfusu geçen 30 yılda yüzde 80'e yakın azaldı. Akbabaların birçoğu Türkiye, Orta Doğu, Arap Yarımadası ve Afrika'da göç sırasında telef oluyor. Çok az sayıda akbaba ise 16 bin kilometrenin üzerindeki yıllık göçünü tamamlayıp doğduğu bölgeye geri dönebiliyor.

Küçük akbabaların ölüm sebeplerinin başında, kurtları ve diğer memelileri zehirlemek için bırakılan zehirli yemler geliyor. 2011 yılından bu yana hazırlığı devam eden bu uluslararası çalışma, küçük akbabaların zehirlenmesine yol açan kimyasalların kullanımının durdurulması, zehirli yemlerin köpeklerle aranıp kaldırılması ve akbabaların kaza ile zehirlenmesine yol açan veteriner ilaçlarının kullanımının azaltılması gibi etkinlikler içeriyor.

Çalışma, göç yolunun devamında akbabaların ölümüne neden olan elektrik hatlarının ve zehirlenme sebeplerinin ortadan kaldırılması, Nijerya'da küçük akbabaların satılma amacıyla avlanmasına karşı etkinlikler içeriyor. Proje aynı zamanda Orta Doğu'da göç yolu üzerinde bulunan alanlarda bilgilendirme faaliyetleri içeriyor.

- Bölgede yaşayanların desteği alınacak

Çalışmanın Türkiye ayağında ise küçük akbabaların ölüm nedenlerini en yakından bilen çobanlarla birlikte çalışılacak. Türkiye'de küçük akbabaları öldüren ve Avrupa'da satışı yasaklanan birçok kimyasal, zehir ve ilacın etkilerinin anlaşılması, gelecekteki çalışmalar için bir altlık oluşturacak.

Küçük akbabaların ölümüne neden olan zehirler hakkında bölgede yaşayanların desteğiyle bilgi toplanacak. Akbaba göçünün en yoğun olduğu noktalarda elektrik hatlarının izole edilmesi için bir araştırma yapılması da planlanan çalışmalar arasında.

- Küçük akbabaların yüzde 25'i Türkiye'de

Açıklamada görüşlerine yer verilen, Doğa Derneği Koruma Programı Koordinatörü Itri Levent Erkol, Türkiye'nin dünyadaki küçük akbabaların yüzde 25'inin ürediği bir coğrafya olduğunu ifade etti.

Küçük akbabalarla ilgili çalışmaları, ekim ayında 14 ülkeden 34 uzmanın katılımıyla değerlendirdiklerini belirten Erkol, açıklamasında şunları kaydetti:

"Akbabaların Anadolu'da neden öldüklerini dahi tam olarak bilmiyoruz. Bu konuda henüz kapsamlı bir çalışma yapılmamış. Doğa Derneği'nin Afrika, Orta Doğu ve Avrupa'da akbabaların göç yolu üzerinden bulunan 14 ülke arasındaki sorumluluğu, bu bilinmezliği çobanlarla çiftçilerle birlikte çözebilmek. Göçmen kuşlar hepimizin ortak değeri. Ölüm nedenleri ise tamamen insan kaynaklı. Acil önlemler almazsak bu güzel ve nadir kuşları yakın bir gelecekte gökyüzünde görmemiz mümkün olmayabilir."

Atmacagiller familyasından küçük akbabalar, 60-70 santim boy, 155-180 santim kanat açıklığına sahip oluyor. Gövdesi ve kanat örtüleri beyaz, kanat telekleri siyah olan bu kuş türü, leşlerin diğer akbabalardan kalan kısmı ile çöplük ve mezbahalardaki atıklarla besleniyor.

AA