WASHINGTON (AA) - ERKAN AVCI - ABD'de 8 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimi süreci hem ulusal hem de uluslararası basında ilgiyle izlenirken aynı gün başkanlık kadar önem taşıyan Kongre seçimleri de yapılacak.

ABD halkı, 8 Kasım Salı günü sadece ülkenin yeni liderini belirlemeyecek. 100 sandalyenin bulunduğu Senatonun üçte biri, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin tamamı da aynı gün değişecek.

Son anketlere ve tahminlere göre, 2014 ara seçimlerinin ardından Cumhuriyetçilerin kontrolüne geçen Kongrenin, yani hem Senatoda hem de Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçilerin egemenliğinin en azından Senatoda değişme ihtimali bulunuyor.

- Senato yarışı

Senato üyelerinin 34'ü bu seçimlerde koltuklarını korumak için yarışacaklar. Bu üyelerin 24'ü Cumhuriyetçi, 10'u ise Demokrat Parti'den.

Senatoda Cumhuriyetçiler 54 koltukla çoğunluğu elinde bulunduruyor. Demokratların, ikisi onlarla hareket eden bağımsız temsilciler olmak üzere sandalye sayısı ise 46. Dolayısıyla bu seçimlerde Cumhuriyetçiler, kritik çoğunluğu ellerinde tutmaya odaklanacak. Diğer taraftan Demokratlar Senatodaki çoğunluğu iki yılın ardından yeniden ele geçirme fırsatına sahip olacaklar.

Hillary Clinton'ın seçimleri kazanması durumunda Demokratların çoğunluğu ele geçirmek için Cumhuriyetçilerden 4 sandalye almaları yeterli olacak. Öte yandan Donald Trump'ın ipi göğüslemesi durumunda Demokratların Senatoda çoğunluğu almaları için 5 sandalye kazanmaları şart.

Eğer Senatoda bir parti, 60 sandalyeyi elde ederse "süper çoğunluğa" ulaşmış oluyor. Bu sayı da tasarıları, diğer partinin engellemelerine maruz kalmadan geçirmesine olanak sağlıyor. Ancak seçimler sonucunda Senatoda böyle bir tablonun ortaya çıkması beklenmiyor.

Senatodaki dağılımın belirlenmesinde dokuz eyaletteki yarışın etkili olacağı düşünülüyor. Bu dokuz çekişmeli eyalet Illinois, Arizona, Ohio, Alaska, Florida, Wisconsin, New Hampshire, Pennsylvania ve Kuzey Carolina olarak sıralanıyor.

- Temsilciler Meclisi yarışı

Temsilciler Meclisinde sandalye üstünlüğü Cumhuriyetçilerin elinde. Cumhuriyetçiler, 435 üyeli mecliste 246 sandalyeyle çoğunluğa sahip. Demokratların ise 186 sandalyesi bulunuyor, 3 koltuk da boş durumda. Bu da Cumhuriyetçilerin 80 yıldan fazla süredir elde ettiği en güçlü çoğunluk anlamına geliyor.

Demokratların Temsilciler Meclisinde çoğunluğu kazanabilmesi için en az 31 sandalyeyi Cumhuriyetçilerden alması gerekiyor.

Temsilciler Meclisi yarışında 17 bölgede büyük çekişme yaşanıyor. California, Colorado, Florida, Illinois, Maine, Michigan, New Jersey, Nevada, New York, Pennsylvania, Teksas ve Virginia eyaletlerindeki toplam 17 bölgenin 16'sını geçen dönem Cumhuriyetçiler, diğerini Demokratlar elinde bulunduruyordu. Çekişme yaşanan bu bölgelerde Demokratların başarı kazanması sandalye dağılımında aradaki farkı azaltabilir.

Gözlemciler, Demokratların bu seçimde belirli kazanımlar elde edebileceğini ancak Temsilciler Meclisindeki mevcut dengenin değişmesinin beklenmediğini ifade ediyor.

İki kanatlı ABD Kongresi, yasama faaliyetlerini yürütüyor. Üyelerin dışında başkanın talep ettiği yasaları da ele alabiliyor. Ayrıca uluslararası anlaşmaların Senatoda onaylanması gerekiyor.

Kongre ile Beyaz Saray arasında bazı yasalar konusunda anlaşmazlık olabiliyor. Bu durumda Kongreden çıkan yasayı başkanın veto hakkı var. Ancak belli bir çoğunlukla yasanın tekrar Kongreden çıkması halinde başkanın yasayı bir kez daha veto etme yetkisi bulunmuyor.

AA