İSTANBUL (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Kıbrıs konusunda sağlanacak uzlaşmanın bölge huzuruna katkı sağlayacağını belirterek, "Savaşların ve çatışmaların etkisiyle sosyal yıkım yaşayan Orta Doğu ülkelerine iyi bir örnek teşkil edebileceğimizi düşünüyorum." dedi.

Akıncı, Marmara Grubu Vakfı tarafından düzenlenen 19. Avrasya Ekonomi Zirvesi'nin "Soğuk Savaşa Özlem Mi?" başlıklı oturumunda, yöneticilerin bu dünyada sadece kendi ülkeleri zenginleştiremeyeceğini ifade ederek, bugün yaşananların ve küresel dinamiklerin sorgulanması gerektiğini söyledi.

Tek yerkürede iki dünyanın kurulduğunu dile getiren Akıncı, "Huzuru kaçıran şey de bu olsa gerek. İnsanların yaşadığı dramı rakamların soğukluğuyla açıklamak elbette imkansızdır. İnsanı insan olarak duyumsama bilinci binler ve milyonlarla ifade edilen istatistik yığınları içinde kaybolup gidiyor. Haber bültenlerinde bir çırpıda geçen rakamlar arasında gerçek hayatların izini kaybediyoruz. Son iki yılda sadece eski verilere göre 10 bine yakın insan Avrupa'ya ulaşmak isterken denizlerde boğulup can vermiş. Kayıtlara geçmeyen boğulma sayısının bunun çok üzerinde olduğunu söyleniyor." diye konuştu.

Mustafa Akıncı, Avrupa'daki mülteci çocukların çokluğuna vurgu yaparak, insanların doğdukları yerleri terk etmesinin küresel bir sorunun sonucu olduğunu kaydetti.

KKTC'nin mülteci akınına uğrayan bir yer olmadığını aktaran Akıncı, buna rağmen kanayan ve kaynayan bir bölgenin hemen yanında yer aldıklarını hatırlattı.

Akıncı, ülkelerini terk eden insanların acılarını yakından hissettiklerini dile getirerek, kendilerinin de yakın geçmişte çatışmanın yıkıcı etkisini yaşadıklarını hatırlattı.

İnsanların sevdiklerini zamansız kaybetmesini, sokaklarda dolaşamamasını çok iyi bildiklerini aktaran Akıncı, şöyle devam etti:

"Kıbrıs sorununa çözüm aramak için bu kadar çaba harcıyorsak bunu sadece kendimiz için yapmıyoruz. Kıbrıs'ta taşlaşmış olduğu düşünülen bir sorunu ortadan kaldırabilirsek bunun bölgemize iyi geleceğini düşünüyoruz. Savaşların ve çatışmaların etkisiyle sosyal yıkım yaşayan Orta Doğu ülkelerine iyi bir örnek teşkil edebileceğimizi düşünüyorum."

- "Dünyada her yıl yaklaşık 30 bin kişi terör kurbanı oluyor"

Akıncı, Orta Doğu'daki enerji kaynaklarının çatışma sebebi olarak görüldüğünü belirterek, kendilerinin ise yeni ve farklı bir anlayışı getirme çabasında olduklarını söyledi.

Kıbrıs'ı çevreleyen kaynakların barışın ve iş birliğinin katalizörü olması için gayret ettiklerini dile getiren Akıncı, bütün tarafların aynı anda kazanacağı bir denklem kurmak istediklerini anlattı.

KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, son yıllarda barış ortamının dünyanın belli yerlerinde yok olmasının dünya geneli için bir sorun olduğu tespitinde bulunarak, "Küresel terör endeksine göre dünya genelinde terör nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı son 15 yılda yüzde 80 arttı. Dünyada her yıl yaklaşık 30 bin kişi terör kurbanı oluyor. Terörden en çok etkilenen 11 ülkeden 10'u mülteci oranının en yüksek olduğu ve yerinden edilmelerin en çok yaşandığı ülkelerdir." diye konuştu.

Türkiye'nin mülteciler için açık kapı politikası uyguladığını hatırlatan Akıncı, Türkiye'nin göçmen politikasının takdire şayan olduğunu dile getirdi. Akıncı, bunun insanlık bakımından müstesna bir davranış olduğuna dikkati çekerek, "Türk halkı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin sergilediği dayanışma Birlemiş Milletler raporlarında açıkça ifade ediliyor." dedi.

- "İnsanlığa ve evrensel değerlere inancımızı yitirmemeliyiz"

Bosna Hersek Federasyonu Başkanı Marinko Çavara ise herkesin dünya hakkında kaygı duyduğunu belirterek, şu an için gelecek için tahminde bulunmanın zor olduğunu söyledi.

Soğuk savaşın tekrarlanmasının sürekli gündeme geldiğini anlatan Çavara, "Bu bloklar bildiğiniz gibi ABD ve SSCB idi. Nükleer bir silah kullanılmasıyla Doğu ve Batı arasında yeni bir savaş meydana gelir. Burada sorumlu davranmalıyız. İnsanlar yeni bir savaşın çıkmasına 'dur' diyebilir mi? Nükleer tehlike ile savaşı önleyemezsiniz. Nükleer silahlar gelecekte barışın korunmasına yardımcı olabilecek mi? Kimyasal silahların kullanılması bütün insanların aleyhine olmuştur." ifadelerini kullandı.

Çavara, soğuk savaşın bugünkü savaşın temelleri attığını belirterek, Ukrayna, Afganistan, Suriye gibi yerlerde bunun sonuçlarının görüldüğünü anlattı.

Bütün ülkelerin diplomatik seçenekler üzerinde düşünmesi gerektiğini dile getiren Çavara, terörizmle ancak bu şekilde baş edilebileceğini kaydetti.

Marinko Çavara, demokrasiyi istemeyenlere bunun zorla getirilemeyeceğini ifade ederek, "İnsanlığa ve evrensel değerlere inancımızı yitirmemeliyiz. Bundan vazgeçersek istenmeyen sonuçlara hazır olmalıyız. Aksi takdirde son soğuk savaşın sonuçları bize daha evla görünebilir." dedi.

Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorge Ivanov da uluslararası kurumların işlevlerini yerine getirmesi gerektiğini belirterek, aksi takdirde yeni bir feodalizm döneminin başlayabileceğini söyledi.

- "Ciddi bir çözüm çağrısı göremiyorum"

Eski Moğolistan Cumhurbaşkanı Natsagiin Bagabandi, hava kirliliğine dikkati çekerek, ülkelerin Paris İklim Anlaşması'nı ciddiyetle ele alması gerektiğini ifade etti.

Doğanın zaman zaman deprem gibi afetlerle insanoğluna uyarıda bulunduğunu anlatan Bagabandi, enerji kaynaklarının verimli kullanımı için Ar-Ge'ye önem verdiklerini söyledi.

Yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılması için yeni bir vergi düzeniyle uygun kredi regülasyonuna gereksinim duyulduğunu anlatan Bagabandi, ülkesindeki alt yapı çalışmalarının süreceğini kaydetti.

Eski Moldova Cumhurbaşkanı Petru Lucinschi, insanların her gün haberleri izleyerek üzüntülerine üzüntü kattığını söyledi. Milyonlarca Suriyeli mültecinin sadece savaştan değil, yoksulluktan da kaçtıklarını kaydetti.

Lucinschi, şöyle konuştu:

"Ben kendi kendime şöyle düşünüyorum, birileri bu savaşın sürmesini istiyor, ciddi bir çözüm çağrısı göremiyorum açıkçası. Öte yandan iklim değişikliğiyle ilgili toplantılar yapılabiliyor, bir araya geliniyor. Aynı şey daha kuvvetli olarak barışın sağlanması için de yapılamaz mı? Günümüzde herkes kendi ülkesinde savaş çıkacak mı diye tedirgin oluyor. Eskiden iki lider ülke vardı, çift kutuplu bir düzen vardı. Günümüzde nasıl peki? Kim yapıyor bu kötülükleri, anlamak mümkün değil. O yüzden kötü insanlar bir araya gelebiliyorsa biz iyi insanlar da bir araya gelerek safımızı belli etmeliyiz. Onlarla aramıza bir sınır çizebilmeliyiz."

Eski Hırvatistan Cumhurbaşkanı Stjepan Mesic de Suriye'deki sorun çözülmeden insan kaçakçılığı, zorunlu göç ve terör sorunlarının çözüme kavuşturulamayacağını anlattı.

AA