Psikolojik Danışman Ali Şeker
Uykusunu Alan Kahramanlar Daha Hızlı Büyür!
Çocuklar için uyku, sadece dinlenmek değil, gelişimin en sessiz ama en güçlü yardımcısıdır.
Geç kalan sabahlar, zor başlayan günler, gözleri kan çanağına dönmüş minik yüzler…
Bir çocuğun uykusuz geçen bir geceden sonra nasıl değiştiğini görmek için uzman olmaya gerek yok.
Yorgun, huysuz, dikkatsiz, isteksiz.
Ve üzgünüm ama alıştık biz bu tabloya. Oysa alışmamalıydık…
Çocuklar sağlıklı büyüsün, güne gülerek başlasın, okula zinde gitsin istiyoruz ama en temel alışkanlık olan “uyku saati” düzenini çoğu zaman ihmal ediyoruz.
Çünkü uyku hafife alınıyor.
Oysa çocuklukta zamanında yatmak, sadece bir alışkanlık değil; hayat boyu sürecek disiplinin, beden sağlığının ve ruhsal dengenin temeli.
Çocuklar Ne Kadar ve Ne Zaman Uyumalı?
Her yaşın uyku ihtiyacı farklı. Ama ortak olan şey şu:
Çocuklar erken yatmalı, düzenli uyumalı ve sabahları kolay uyanabilmeli.
Yaş Aralığı | Günlük Uyku İhtiyacı | Uyumaya Gitme Saati (ideal) |
3-5 yaş | 10-13 saat | 20.00 – 20.30 |
6-12 yaş | 9-12 saat | 20.30 – 21.30 |
13-18 yaş | 8-10 saat | 21.30 – 22.30 |
Eğer sabah saat 07.00’de kalkması gereken bir çocuktan bahsediyorsak, en geç 21.30’da yatakta olmalı.
Aksi hâlde zihinsel, fiziksel ve duygusal yorgunluk kaçınılmaz.
Ebeveynler Ne Yapmalı?
Bir çocuğa “erken yat” demekle olmaz.
Çünkü çocuk, söyleneni değil, gördüğünü yapar.
Siz hâlâ telefona bakıyorsanız, o da kalkıp oynamak ister.
Siz uykuyu önemsemiyorsanız, o da ciddiye almaz.
Önerim şu:
Evinizde her akşam belli bir “uyku ritüeli” oluşturun.
- Akşam yemeği sonrası dijital ekranlara veda
- Birlikte kitap okuma
- Diş fırçalama
- Kısa bir gün sohbeti
- Ve uykuya uğurlayan bir öpücük
Bunları tekrar ettikçe, çocuk uyku saatine direnmek yerine benimsemeye başlar.
Çünkü çocuk için güvenli bir düzen, oyuncağından bile daha değerlidir.
Öğretmenlerin Gücü Sessiz ama Etkilidir
Sınıfta uykusunu almış bir çocukla almamış olan arasındaki fark, sadece dikkatle sınırlı değil.
Sabahları dinç gelen çocuk daha katılımcı, daha sosyal, daha özgüvenli oluyor.
Bir fikir:
Sınıfta küçük bir “Uyku Yıldızları Tablosu” hazırlayın.
Zamanında yatan çocuklar her sabah kendilerine bir yıldız yapıştırsın.
Haftanın sonunda en çok yıldız toplayan, “Haftanın Uyku Kahramanı” seçilsin.
Bir teşekkür, bir alkış, bir hikâye bile motivasyon yaratır.
Toplumun da Payı Var
Sokakta gece geç saatlere kadar oyun oynayan çocuklar, saat 23.00’te bile açık olan çizgi filmler, sosyal medyada uykusuzluğu normalleştiren içerikler…
Unutmayalım:
Çocukların hayatını sadece ev değil, çevre de şekillendiriyor.
Bir çizgi film kahramanı “Ben şimdi uyumaya gidiyorum, sabaha enerji depolamalıyım!” dese, belki o an ekranın başındaki yüzlerce çocuk da yastığına dönerdi.
Toplum olarak, medyada, reklamlarda, kampanyalarda uykuyu değerli göstermeliyiz.
Sevgili Çocuklar…
Bazen uyumak istemiyorsun, biliyorum.
Oyun, telefon, eğlence hep daha cazip geliyor.
Ama şunu unutma:
Uykusunu alan çocuklar daha hızlı büyür.
- Büyüme hormonları uykuda çalışır
- Öğrendiğin bilgiler uykuda hafızana yerleşir
- Sabaha daha mutlu ve enerjik uyanırsın
Yani uyku, senin gizli süper gücün!
Yatağına zamanında gittiğinde, sadece uyumuyorsun…
Yarınını hazırlıyorsun.
Gerçek Bir Örnekle Bitireyim
Geçen yıl bir veli toplantısında bir anne şöyle dedi:
“Kızım sabahları sürekli ağlıyordu. Yatmak istemiyor, sabah da uyanamıyordu. Öğretmeni dikkat eksikliği var sanmış. Sonra fark ettik ki, her gece 23.00’e kadar YouTube izliyormuş.
Tableti akşam 20.30’da kaldırdık. Uyumadan önce birlikte kitap okumaya başladık.
Şimdi sabahları kendi uyanıyor ve güne gülerek başlıyor.”
Çözüm bazen çok basit.
Ama en güzeli şu:
Bir alışkanlık değiştiğinde, çocuk da değişiyor.
Çocuklar İçin Uyku Sözü
Her gece uyumadan önce çocuklar bu sözü yüksek sesle okuyabilir:
Benim Uyku Sözüm
“Ben… (adımı söylüyorum),
Uykumu seviyorum çünkü büyümemi sağlıyor.
Enerjik uyanmak, sağlıklı olmak ve daha mutlu hissetmek için
Her gece yatağıma zamanında gitmeye söz veriyorum.
Çünkü ben,
Uykusunu Alan Kahramanlardanım!”
Uyku Çizelgesi: Erken Yattım, Zinde Uyandım!
Gün | Zamanında Yattım mı? ???? | Zinde Uyandım mı? ☀️ | Bugün Kendimi Nasıl Hissediyorum? ???????????? |
Pazartesi | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ | |
Salı | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ | |
Çarşamba | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ | |
Perşembe | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ | |
Cuma | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ | |
Cumartesi | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ | |
Pazar | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ |
????️ 5 gün ✅ olanlar “Uyku Kahramanı” rozeti kazanabilir!
3 Adımda Uyku Alışkanlığı (Ebeveynler İçin Mini Rehber)
- Rutini sabitleyin:
Her gece aynı saatte aynı adımları tekrarlayın. (Masal – Fırça – Sohbet – Yatak) - Ekranı sınırlayın:
Uyku saatinden 1 saat önce ekranı tamamen kapatın. - Uykuyu ödüllendirin, sevdirin:
Uyumayı ceza değil, ödül gibi sunun.
“Bugün bedenin çok yoruldu, dinlenmeyi hak ettin” deyin.
Son Söz
Uykusunu alan çocuk sadece iyi bir gün geçirmez;
iyi bir geleceğe hazırlanır.
Bir çocuğun göz altındaki morlukları değil,
gözlerindeki ışıltı konuşmalı.
Ve o ışıltı,
zamanında yatılan bir geceyle başlar.