ANKARA (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - Türkiye, organ bağışı ve nakliyle ilgili yasal düzenlemesi bulunmayan gelişmekte olan ülkelere teknik konularda yardım edecek ve destek verecek.

Türkiye Organ Nakli Vakfının (TONV) koordinasyonunda yürütülen, Asya, Afrika ve Doğu Avrupa'daki gelişmekte olan 70 ülkeyi kapsayan "Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Uluslararası Organ Nakli Ağı Projesi"nin ikinci fazı başladı.

Beş yıl sürecek proje kapsamında hazırlanan eylem planının hayata geçirilmesiyle Türkiye'de başta organ nakli olmak üzere diğer sağlık hizmetlerinin tanıtımı yapılacak ve sağlık turizmine katkı sağlanacak. Türkiye'den tüm ülkelere çalışma ziyareti yapılacak ve teknik yardım, iş birliği esasları görüşülecek. Doktor ve hemşireler için staj programları gerçekleştirilecek. Organ bağışı ve nakli ile ilgili herhangi bir yasal düzenlemesi olmayan 24 ülkeye teknik yardım verilecek ve düzenleyici yasal bir çerçeve oluşturmaları sağlanacak.

- "Teknik yardım ve iş birliği yapılacak"

Türkiye Organ Nakli Vakfı Başkanı Dr. Eyüp Kahveci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, söz konusu projenin Türkiye merkezli olduğunu ve dünyanın ilk ve en büyük projesi olarak gösterildiğini söyledi.

Projenin Sağlık ve Ekonomi bakanlıkları, İslam İşbirliği Teşkilatı ile TİKA tarafından faaliyet bazında desteklendiğini belirten Kahveci, projenin 5 üniversite ve 5 mesleki sivil toplum kuruluşunun bir araya gelerek oluşturduğu bir platformca başlatıldığını ifade etti.

Kahveci, 2015'te başlayan projenin birinci fazında katılımcı ülkelerdeki organ bağışı ve nakline ilişkin mevcut durum, ihtiyaçlar ve önceliklerin tespit edildiğini anlatarak "Düzenlenen 6 ayrı çalıştay sonrasında da eylem planı hazırlandı. Şimdi sağlık alanında Türkiye merkezli ilk ve en büyük olma özelliği taşıyan projenin ikinci fazında da eylem planı hayata geçirilecek." dedi.

Proje kapsamında organ bağışı ve nakli alanında teknik yardım ve iş birliği yapılacağının altını çizen Kahveci, "Bunun yanı sıra ülkemizde de organ nakli başta olmak üzere sağlık hizmetlerinin bütün olarak tanıtımı yapılacak ve sağlık turizmine katkı sağlanacak." diye konuştu.

- "Merkez, Türkiye'de kuruldu"

Kahveci, eylem planın hayata geçirilebilmesi için öncelikli olarak Uluslararası Organ Nakli Ağı için Türkiye Organ Nakli Vakfı bünyesinde bir merkez oluşturulduğunu dile getirdi.

Eylem planı hakkında bilgi veren Kahveci, şöyle devam etti:

"Bu kapsamda, tüm ülkelere çalışma ziyareti yapılacak ve bu ziyaretlerde Sağlık Bakanlıklarına gidilecek, referans hastaneler gezilecek ve meslek örgütleri ve ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla bir araya gelinecek ve teknik yardım ile iş birliği esasları görüşülecek. Eğitim programları yapılacak. Bu kapsamda, organ nakli koordinatörlüğü ve organ nakli hemşireliği sertifika programları ile organ nakli cerrahları ve diğer ilgili branşlara yönelik özel eğitim programları uygulanacak. Ayrıca doktorlar ve hemşireler için staj programları gerçekleştirilecek."

- "Uluslararası nakil sistemi oluşturulacak"

Kahveci, Uluslararası Organ Nakli Ağı'na katılan 70 ülke yasal düzenlemeler açısından incelendiğinde, Afganistan, Angola, Benin, Bosna Hersek, Kamerun, Çad, Etiyopya, Gambiya, Gana, Kosova, Libya, Makedonya, Madagaskar, Moritanya, Mozambik, Nijer, Filistin, Somali, Güney Sudan, Tanzanya, Uganda, Özbekistan, Yemen, Zambiya'da yürürlükte olan bir yasal düzenleme bulunmadığının belirlendiğini söyledi.

Herhangi bir yasal düzenlemesi olmayan bu 24 ülkeye teknik yardım verileceğine ve düzenleyici yasal bir çerçeve oluşturulacağına işaret eden Kahveci, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ülkeler, organ bağışı ve nakli ile ilgili yasal düzenlemelerini tamamlamaları için teşvik edilecek, alt düzenlemeler konusunda destek verilecek. Bu noktada söz konusu ağı yürütmekte olan platformdaki hukukçularımız destek sağlayacak. Elbette her ülkenin anayasal yapısına göre kanun hazırlama teknikleri bulunmaktadır. Yapılacak teknik yardım, yasada ve alt düzenlemelerde uluslararası rehberlere göre hangi noktalara dikkat edilmesi ve yer verilmesi yönünde olacak. Yasal düzenlemesi olan ancak herhangi bir organ nakli uygulamasına başlamamış olan ülkelerde bir organ nakli programının başlatılmasına destek verilecek. Yaklaşık 50 ülkede organ bağışı, organ nakli ve kronik organ yetmezliklerine ilişkin veri tabanı ve kayıt sistemi bulunmadığından, uluslararası nakil sistemi oluşturulacak ve sağlıklı veri toplanması sağlanacak. Organ bağışı ve organ nakli konusunda hazırlanacak farkındalık stratejilerinin hayata geçirilmesi teşvik edilecek."

- "Her yıl 2 binden fazla hasta, organ beklerken hayatını kaybediyor"

Kahveci, Türkiye'de yılda yaklaşık 5 bin organ nakli yapıldığını ve önemli bir klinik tecrübeye sahip olduğunu bildirerek Türkiye'deki organ nakli hizmetlerindeki organizasyonel yapılanmanın katılımcı ülkelere göre çok daha iyi bir noktada olduğunu söyledi.

Organ naklinin bugün için organ yetmezliklerinin tedavisinde bilinen en iyi yöntem olduğunu dile getiren Kahveci, her yıl dünya genelinde 100 binden fazla hastanın uygun bir organ bulunamadığı veya organ nakli hizmetine erişemediği için hayatını kaybettiğini ifade etti.

Kahveci, şunları kaydetti:

"Son yıllarda organ bağışı ve organ nakli ile ilgili uluslararası toplantılarda gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin iş birliği, teknik yardım ve eğitim gibi konularda ısrarlı talepleri ile karşılaştık. Türkiye'nin uluslararası alandaki açılımı ve politikaları doğrultusunda, organ bağışı ve organ naklinde gerek bilimsel gerekse hizmet anlamında geldiğimiz noktayı ve deneyimlerimizi göz önüne alarak kapsayıcı, etkili ve sürdürülebilir bir proje olarak Uluslararası Organ Nakli Ağı kuruldu."

Türkiye'de 25 binden fazla kişinin organ, 3 binden fazla kişinin de kornea nakli beklediğini hatırlatan Kahveci, "Her yıl 2 binden fazla hasta, organ beklerken hayatını kaybediyor." dedi.

AA