ANKARA (AA) - UĞUR ÇİL - Ürdün'ün Ankara Büyükelçisi Emced el-Adayele, Suriye'de sağlanan ateşkes konusunda Türkiye'ye gösterdiği destek ve çaba için teşekkür ettiklerini belirterek, "Türkiye ve Ürdün Suriye'nin yükünü en çok taşıyan ülke." dedi.

Büyükelçi Adayele, Ürdün Başbakanı Hani el-Mulki'nin Türkiye ziyareti, ikili ilişkiler ve bölgesel gelişmeler ile göç, mülteci ve terörle mücadele konularını AA muhabirine değerlendirdi.

Adayele, Türkiye ve Ürdün arasındaki köklü ve güçlü ilişkilerin tarihi olduğunu ifade ederek, Ürdün Başbakanı Mulki'nin Türkiye ve Ürdün arasındaki diplomatik ilişkilerin 70. yılı vesilesiyle Başbakan Binali Yıldırım tarafından Türkiye'ye davet edildiğini hatırlattı.

Ziyaretin Türkiye ve Ürdün arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, terörle mücadele, güvenlik, Suriye ve Filistin meselesi gibi birçok konuyu kapsayacağına dikkati çeken Adayele, gerçekleştirilecek toplantılarda bütün bu konuların tartışılacağını ve istişare edileceğini kaydetti.

Adayele, Ürdün Başbakanı'nın heyetinde bakanların ve iş adamlarının da bulunacağının altını çizerek, yapılacak görüşmelerin iki ülkenin çok boyutlu ilişkilerinin gelişmesine destek olacağını vurguladı.

Ürdün Başbakanı Mulki'nin bu ziyarete Türkiye ve Ürdün arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler adına büyük bir önem verdiğine işaret eden Adayele, Mulki'nin ayrıca iki ülke ilişkilerini görüşmek üzere Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da kabul edileceğini dile getirdi.

Adayele, iki ülkenin ticari ilişkilerinin gelişerek devam ettiğini belirterek, son iki senede iki ülke arasındaki ticaret hacminin 1 milyar dolar seviyesine ulaştığını söyledi.

Türkiye ve Ürdün arasındaki karayolunun Suriye'de devam eden savaştan dolayı kapandığını ve bu durumun iki ülke arasındaki ticari ilişkileri olumsuz etkilediğini ifade eden Adayele, karayoluna alternatif olarak deniz yolunun kullanıldığını bildirdi.

Adayele, yeni ticaret yolları konusunda Ürdün ve Türkiye arasında birçok proje olduğuna dikkati çekerek, Türk şirketlerinin Akabe ve Mafrak şehirlerinde faaliyette bulunduklarını ve bu şirketlerin sadece Ürdün ekonomisine değil aynı zamanda Körfez ülkelerinin ekonomilerine de destek olduklarını vurguladı.

Türkiye ve Ürdün arasında geliştirmeyi istedikleri bir diğer alanın da turizm olduğunu belirten Adayele, Ürdün'ün birçok tarihi ve dini mekana sahip olmasına rağmen Türkiye'den gelen turistlerin sayısının 15 ila 16 bin civarında kaldığını ve bu rakamı artırmak istediklerini kaydetti.

Adayele, Ürdün'ün Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz'daki darbe girişimini kınayan ilk ülkelerden olduğunu, Türkiye ile yürütülen terörle mücadele konusundaki iş birliği çerçevesinde Ürdün'ün başkenti Amman'da FETÖ'ye ait bir okulun kapatıldığını ve Ürdün'de FETÖ'ye ait veya bağlantılı hiçbir kurum ve kuruluş bulunmadığını vurguladı.

- "Suriyeli sığınmacıları kabul eden ülkeleriz"

Suriye'deki krizin yaklaşık 6 yıldır devam ettiğini hatırlatan Adayele, Türkiye ve Ürdün'ün en fazla sığınmacı kabul eden ülkeler olduğunu belirterek, "Kardeşlerimiz bu kriz sona erene kadar iki ülkenin misafirleri olarak kalacaklar." dedi.

Adayele, Ürdün'de 1,3 milyon, Türkiye'de ise 3 milyondan fazla Suriyeli sığınmacı bulunduğuna dikkati çekerek, "Biz (Ürdün ve Türkiye) Suriyeli sığınmacıları karşılayan ve kabul eden ülkeleriz." ifadesini kullandı.

Avrupa Birliğinden (AB), uluslararası toplum ve diğer ülkelerden çok sayıda vaatlerin geldiğini ama bu sözlerin arzu edilen şekilde tutulmadığını hatırlatan Adayele, Ürdün'ün bugüne kadar Suriyeli sığınmacılara yardım için yaptığı harcamaların sadece yüzde 40'ının yurtdışından geldiğini belirtti.

Adayele, Ürdün'ün AB'den Suriyeli sığınmacılara destek için sağlık, altyapı ve eğitim gibi alanlarda yardım aldığını ifade ederek, yapılan yardımları takdir ettiklerini dile getirdi.

Geçen sene AB ve Ürdün arasında Londra'da görüşmeler gerçekleştirildiğini anımsatan Adayele, AB ile Ürdün arasında menşe kuralları kolaylaştırma anlaşması imzalandığını söyledi.

Adayele, bu anlaşma gereği Ürdün’ün serbest sanayi bölgelerinde üretilen ve doğrudan AB ülkelerine ihraç edilen ürünlerin üretiminde Suriyeli mülteci çalıştırma olanağı sunulduğu ve fabrikaların toplam çalışanlarının yüzde 15’ini aşmayacak şekilde Suriyeli mülteci çalıştırılabileceğini kaydetti.

Üç yıl sonra bu oranın yüzde 25’e yükseltileceğine işaret eden Adayele, üretimde ise en fazla yüzde 40 olan yabancı hammadde kullanım şartının da yüzde 70’e yükseltildiğine ve AB’ye ihracat yapmak için şu an ciddi bir dış yatırımın söz konusu olduğuna vurgu yaptı.

- "Herkes kendi ülkesinde kalmak ister"

Adayele, Suriyeli sığınmacı sorunu hakkında, "Bu sorunun en iyi çözümü Suriye'deki krizin siyasi olarak sonlandırılmasıdır." dedi.

Suriye'deki krizin çözülmesi halinde Suriyelilerin AB ülkelerine gitmek yerine kendi ülkelerine dönmeyi tercih edeceklerinin altını çizen Adayele, "Herkes kendi ülkesinde kalmak ister. Biz AB'den, uluslararası toplumdan ve diğer ülkelerden Suriye'deki krizin siyasi olarak çözümlenmesi için destek olmalarını temenni ediyoruz." şeklinde konuştu.

Adayele, Suriye'deki krizin çözümünün Müslüman ülkelerin önceliği olması gerektiğini belirterek, "Biz Suriye'deki krizin çözülmesi için AB'yi veya başka ülkeleri zorlayamayız." dedi.

AB'den Suriyeli mültecileri kabul etmelerini beklemenin doğru olmadığına dikkati çeken Adayele, "Müslüman ülkeler ve Arap ülkeleri Suriyeli sığınmacıları kabul etmeli." ifadesini kullandı.

- Türkiye'ye teşekkür

Adayele, Suriye'de sağlanan ateşkes sürecine değinerek, Astana'da yapılan görüşmeleri Suriye'deki krizin çözümünde iyi bir başlangıç olarak gördüklerini ifade etti.

Ateşkesin Suriyelilerin sorunlarını hafiflettiğini ve barış görüşmelerinin önünü açtığını dile getiren Adayele, Suriye'deki çatışmaların durdurulması konusunda çaba gösteren Türkiye ve Rusya'ya teşekkür ettiklerini söyledi.

Astana'daki görüşmelere Ürdün'ün de davet edildiğini hatırlatan Adayele, "Ürdün olarak Suriye'de akan kanın durmasını umut ve temenni ediyoruz." şeklinde konuştu.

Suriye'de sağlanan ateşkeste Türkiye'nin oynadığı role de değinen Adayele, "Şüphesiz Türkiye'nin desteğini ve çabasını takdir ediyoruz ve Türkiye'ye bundan ötürü teşekkür ediyoruz." dedi.

Adayele, Türkiye'nin güçlü bir ülke olduğunu ve bölge için önemli olduğunu belirterek, "Türkiye ve Ürdün Suriye'nin yükünü en çok taşıyan ülkeler." ifadesini kullandı.

Suriye'de yaşananların Türkiye'yi de etkilediğinin altını çizen Adayele, eğer Suriye'de istikrar sağlanırsa bu sadece Türkiye'yi değil aynı zamanda Suriye'ye komşu ülkeleri olumlu şekilde etkileyeceğini vurguladı.

Adayele, Ürdün'ün Suriye'nin ülke, halk ve egemenlik olarak bütünlüğünden yana olduğunu belirterek, "Suriye'nin geleceğine ve Suriye'yi kimin idare edeceğine Suriye halkı karar verecek." şeklinde konuştu.

AA