TOKİ, İstanbul’un iki yakasında dar gelirli vatandaşlar için kiralık sosyal konut projelerine başlıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yıl sonunda detayları netleşecek projeyle hem sosyal hem ekonomik açıdan önemli adımlar atılacağını duyurdu. Bu modelle, ev sahibi-kiracı krizlerinin önüne geçilmesi, kira fiyatlarının dengelenmesi ve kentsel dönüşümün hızlanması hedefleniyor.

Dar gelirli kira baskısından kurtulacak

Son yıllarda Türkiye genelinde, özellikle de İstanbul’da kira bedelleri dar ve orta gelirli vatandaşlar için katlanılamaz seviyelere ulaştı. İstanbul’da 100 metrekarelik bir dairenin ortalama kirası 28 bin TL’yi aşarken, bu rakam asgari ücretin üzerinde. TOKİ eliyle yapılacak yeni sosyal konut modeliyle kurumsal kiracı-kiralayan ilişkisi kurulacak ve fahiş zam baskısı sona erecek. Ayrıca, kira ödemeleri vatandaşın gelir düzeyine göre belirlenecek.

Kiralık konut arzı artacak, fiyatlar dengelenecek

Türkiye’de kiralık konut arzının yetersizliği, fiyatların artmasındaki en büyük nedenlerden biri. Ev sahipliği oranı yüzde 56.1’e, kiracı oranı ise yüzde 28’e çıkmış durumda. Özel yatırımcıların artan maliyet ve kredi sınırlamalarıyla geri çekilmesi, piyasada arz sıkıntısına yol açtı. TOKİ’nin kamu eliyle oluşturacağı yeni arz, kiralık konut sayısını artırarak fiyatların dengelenmesini sağlayacak.

Dönüşüm için büyük fırsat

İstanbul’da 1.5 milyon konutun dönüşüme girmesi gerekiyor. Ancak dönüşüm sürecindeki en büyük engel, vatandaşın geçici olarak kiralayacağı konut bulamaması. Bakanlık tarafından sunulan “Yarısı Bizden” kampanyası kapsamında sağlanan destekler dahi kira maliyetlerini karşılamakta yetersiz kalıyor. Yeni sosyal kiralık konut modeliyle, riskli evlerde yaşayan vatandaşlar güvenli ve uygun fiyatlı geçici konutlara taşınabilecek. Bu da dönüşüm sürecine katılımı artıracak.

Gelir şartı aranacak

Satışa sunulan sosyal konut projelerinde olduğu gibi kiralık konutlar için de gelir sınırı ve mülkiyet durumu gibi kriterlerin aranması bekleniyor. Bu sayede gerçekten ihtiyaç sahibi vatandaşlara öncelik tanınacak. İstanbul’un her iki yakasında yapılacak projelere 2026 yılında başlanması planlanıyor.

Özel sektör iş birliği teklif etti

Sosyal kiralık konut modeli sadece kamunun değil, özel sektörün de gündeminde. Gayrimenkul geliştiricileri, kamuya ait arsaların özel sektöre kiralık konut üretimi için tahsis edilmesini öneriyor. “Arsa devlette kalsın, özel sektör hız katsın” yaklaşımıyla kiraların yarı yarıya düşmesi hedefleniyor.