Konya, son yıllarda artan yer hareketleriyle dikkat çekiyor. Özellikle 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli büyük depremlerin ardından şehirde 400'ün üzerinde küçük büyüklükte deprem kaydedildi. Uzmanlar, bu artışla birlikte Konya'daki zemin yapısının bozulduğunu ve "zemin sıvılaşması" olarak bilinen durumu tetiklediğini belirtiyor. Bu nedenle, küçük büyüklükteki depremler bile daha şiddetli hissediliyor.
Zemin Sıvılaşması Nedir?
Zemin sıvılaşması, yer altındaki suyun doygun hale gelmesiyle zeminin taşıma gücünü kaybetmesi durumudur. Deprem sırasında, zemindeki su sıvı hale geçerek toprağın dayanıklılığını düşürür. Konya'nın bataklık alanlar ve eski deniz yatakları üzerinde kurulmuş olması bu durumu daha da riskli hâle getiriyor. Bu yüzden 3.0–4.0 büyüklüğündeki depremler bile, vatandaşlar tarafından 5 büyüklüğünde hissedilebiliyor.
Konya'daki Son Deprem ve Halkın Algısı
10 Mayıs 2025 sabahı Konya'nın çeşitli bölgelerinde 3.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Ancak vatandaşlar, depremin şiddetini 4 ve üzeri olarak değerlendirdi. Uzmanlar, bunun bilimsel ölçümle değil, zemin yapısının etkisiyle açıklanabileceğini ifade ediyor. Zemin sıvılaşması, depremin dalgalarını büyüterek insan vücudu tarafından daha yoğun algılanmasına neden oluyor.
Konya'nın Zemin Yapısı ve Deprem Riski
Konya'nın bazı bölgelerinde, yer bilimciler tarafından “eski bir iç deniz” olduğu yönünde teoriler bulunuyor. Bu teoriye göre, Konya’nın jeolojik yapısı, zamanla çökerek suya doygun hale gelmiş ve bu da zemin sıvılaşmasını tetikleyici bir unsur oluşturmuş. Ayrıca şehrin birçok bölgesinde tarım arazileri ve bataklık alanlar üzerine yapılaşma yapılmış olması da bu durumu pekiştiriyor.
Hatay Örneği: Kuruyan Göl Üzerine Kurulan Şehir Yıkıldı
6 Şubat depremlerinde en büyük yıkımın yaşandığı Hatay, kuruyan Amik Gölü üzerine kurulmuştu. Bu örnek, Konya’daki benzer zemin risklerini tekrar gündeme getirdi. Uzmanlar, zemin özelliklerinin deprem hasarını doğrudan etkilediğini vurguluyor.
Uzman Uyarıları: Önlem Şart
Jeoloji ve inşaat mühendisleri, zemin sıvılaşmasının Konya için ciddi bir tehdit olduğunu belirtiyor. Yapı denetimlerinin artırılması, zemin etüdü yapılmadan inşaata başlanmaması, ve halka yönelik deprem bilinci eğitimleri uzmanlarca önerilen önlemler arasında yer alıyor. Ayrıca, mevcut binaların da deprem dayanıklılığı açısından gözden geçirilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Sarsıntılar Küçük, Etkisi Büyük
Konya'da küçük büyüklükteki depremlerin bile yoğun şekilde hissedilmesi, zemin yapısındaki bozulmalar ve sıvılaşma riskiyle doğrudan ilişkili. Uzmanlar, bu durumun hafife alınmaması gerektiğini ve yerel yönetimlerin, bilimsel veriler ışığında harekete geçmesi gerektiğini vurguluyor.