Türkiye'de milyonlarca dar gelirli aileyi doğrudan ilgilendiren yeni bir sosyal destek modeli, "Vatandaşlık Maaşı" adıyla hayata geçmeye hazırlanıyor. Gelir istikrarsızlığını azaltmayı ve her haneye en az asgari ücret düzeyinde bir gelir güvencesi sağlamayı amaçlayan bu sistem, Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi'nin temelini oluşturuyor.
Hedef: Asgari Ücret Seviyesinde Gelir Güvencesi
Yeni modelin ana hedefi, ailede çalışan kimsenin bulunmadığı ya da toplam hane gelirinin asgari ücret seviyesinin altında kaldığı durumlarda devreye girmek. Devlet, bu hanelerin gelirini belirlenen asgari ücret düzeyine tamamlayıcı ödeme yaparak ulaştıracak. Böylece, hiçbir hanenin asgari ücretin altında bir gelirle yaşamaması hedefleniyor.
Pilot Uygulama 2026'da Başlıyor
AK Parti'nin 2023 seçim vaatleri arasında yer alan Vatandaşlık Maaşı sistemi, hazırlık çalışmalarının sona ermesiyle birlikte önemli bir aşamaya geçiyor. Uygulama, 2026 yılında seçilecek bir veya iki pilot ilde denenmeye başlanacak. Pilot illerden alınacak sonuçların değerlendirilmesiyle sistemin kademeli olarak tüm yurda yayılması planlanıyor.
Koordinasyon Aile ve Strateji Başkanlığı'nda
Modelin koordinasyon ve uygulama süreçleri, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı işbirliğiyle yürütülecek.
Kimler Faydalanabilecek?
Vatandaşlık Maaşı, özellikle gelir istikrarsızlığının yüksek olduğu ve işgücüne katılım oranının düşük bulunduğu bölgelere odaklanacak. Başlıca faydalanma şartları şunlardır:
Ailede hiç kimsenin çalışmıyor olması.
Toplam hane gelirinin asgari ücret seviyesinin altına düşmesi.
Destek miktarı, hanenin mevcut geliri ile asgari ücret arasındaki eksik miktarı tamamlayacak şekilde hesaplanacak.
Destek Süresi ve İstihdam Vurgusu
Vatandaşlık Maaşı, hanedeki çalışabilir durumdaki bireylerden en az birinin işe yerleşmesine kadar devam edecek. Ödemeler, ailede bir kişinin istihdama katılmasıyla durdurulacak.
Devlet, yalnızca maddi destek sunmakla kalmayacak; aynı zamanda çalışabilir durumdaki bireylerin iş sahibi olabilmesi için mesleki danışmanlık, iş bulma hizmetleri ve yönlendirme gibi aktif istihdam destekleri de sağlayacak.