Enerji içecekleri, özellikle lise ve üniversite çağındaki gençler arasında büyük bir popülarite kazanmış durumda. Ders çalışırken, sınav dönemlerinde, spor yaparken ya da sadece "moda" olduğu için tüketilen bu içeceklerin içeriği ise dikkat çekici.
Bir kutu enerji içeceğinde genellikle şu maddeler bulunuyor:
- Kafein: Uyarıcı etki yapar, aşırı tüketimi kalp ritmini bozar.
- Taurin: Doğal bir amino asit, ancak yüksek dozda alındığında sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
- Şeker: Fazla tüketimi obezite ve diyabete davetiye çıkarır.
- Guarana: Kafein benzeri etkiye sahiptir, fazlası çarpıntı ve uykusuzluk yapabilir.
- B vitaminleri: Yorgunluk hissini azaltmaya yönelik, ancak sentetik alımı her zaman faydalı değildir.
Kalbe, Karaciğere ve Beyne Etkileri
Enerji içeceklerinin içerdiği yoğun kafein, kalp üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor. Özellikle gençlerde görülen “çarpıntı, ani tansiyon yükselmesi, ritim bozukluğu” gibi şikâyetlerin altında bu içeceklerin rolü büyük.
Kalp: Kafein ve guarana, kalp atış hızını artırabilir. Ritim bozuklukları ve çarpıntı yaygındır.
Karaciğer: Aşırı B vitamini ve şeker yükü, karaciğerin işleyişini zorlayabilir.
Beyin ve sinir sistemi: Taurin ve kafein kombinasyonu, kısa vadede uyanıklık sağlasa da uzun vadede anksiyete, huzursuzluk, uykusuzluk ve bağımlılık yapabilir.
Gençler Neden Bu Kadar İlgi Gösteriyor?
Sosyal medyada yapılan pazarlamalar, e-spor turnuvalarındaki sponsorlar ve "enerjik görünme" arzusu, gençleri bu ürünlere yöneltiyor. Uzman Psikolog Dr. Ayşe Kevser, bu konuda şunları söylüyor:
Enerji içecekleri, gençler için adeta modern çağın 'soğuk kahvesi' haline geldi. Ancak içinde ne olduğunu bilmeden içiyorlar. Özellikle sınav dönemlerinde bu ürünlere bağımlı hale gelmeleri uzun vadeli sağlık sorunlarını beraberinde getiriyor.
Uzmanlardan Uyarı: “Enerji İçin Su, Sağlık İçin Dengeli Beslenme”
Sağlık Bakanlığı ve uzman hekimler, enerji içeceklerinin denetim altına alınması gerektiğini vurguluyor. 16 yaş altı çocuklar için satış yasağının daha sıkı denetlenmesi ve okullarda bu ürünlerin bulundurulmaması öneriliyor.