'Konya Etliekmek' coğrafi işaret olarak tescillendi

'Konya Etliekmek' coğrafi işaret olarak tescillendi

Türk PatenT Enstitüsü, 2012 yılında yapılan başvuruyla ilgili kararını verdi ve ‘Konya Etliekmek’i, ‘Coğrafi İşaret’ olarak tescilledi ve standartlarını belirledi

 

Konya Lokantacılar Odası’nın “555 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname Gereği Coğrafi İşaretlerin Korunmasına İlişkin Tescil Talebi” kapsamında Konya’nın yöresel ürünü “Etliekmek” için Türk Patent Enstitüsüne 2012 yılında yaptığı başvurukabul edildi. Karar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre Etliekmek’in malzemesinin ve hamurunun hazırlanışı, pişirilişi, sunumundaki standartlar belirlendi. İşte ‘Etliekmek’le ilgili standartlar:

ÜRÜNÜN TANIMI VE AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ

Konya Etliekmek geçmişten günümüze ulaşan, sevilerek tüketilen, yapım tekniği ve lezzeti ile ün kazanan Konya yöresi ile özdeşleşen yöresel bir yemektir. Üretim metodunda hamurun açılma şekli, içinin malzemesinin yerleştirilmesi, ürünün fırında pişirilme yöntemi, ürünün boyutu ve sunum şekli benzer ürünlerden farklılık göstermektedir.

ÜRETİM METODU

Konya Etliekmek üretiminde, temel olarak buğday unu ve kıyma kullanılmaktadır. Hamur ve iç kısmı ayrı ayrı hazırlanır. Hamur kısmında buğday unu kullanılmakta olup, su, maya ve tuz ile hamur elde edilir. İç kısmında ise, tercihe göre dana veya düve etine ilaveten tuz, domates, yeşil biber, maydonoz ve kuru soğan kullanılır. Konya Etliekmek ustalarının (tırnakçı) el maharetiyle oldukça ince bir şekilde açılan hamurlara daha önceden hazırlanan etliekmek içi (kıyma –sebze karışımı) dengeli bir şekilde eklenerek yayılır. Meşe odunu ateşiyle yanan kara fırın içerisinde özel yapılmış tahta kürek yardımıyla usta (kürekçi) tarafından fırına sürülerek 4-5 dakika kadar pişirilir ve servise sunulur. Hazırlanan bu Konya Etliekmeklerin uzunluğu yaklaşık 85-90 cm, eni ise 15-20 cm civarındadır. Üzerinin açık olması, hamurun uçlarının ve kenarlarının kesinlikle bükülerek kapatılmaması ve hamurun oldukça ince olması belirleyici bir faktördür.

KONYA ETLİEKMEK YAPILIŞI

1- BİLEŞİMİ

Konya Etliekmek bileşimi üç ana unsurdan oluşur.

-180 gr hamur (100 gr Buğday un esasına göre, yaklaşık yüzde 1,0 sofra tuzu, yüzde 0,1-0,2 civarında da yaş maya, optimum miktarda içme kalitesindeki su ile olgun hamur (kulak memesi kıvamında) elde edilene kadar yoğrulur.),

-100 gr sebze karışımı (40 gr domates, 30 gr yeşil biber, 28,5 gr kuru soğan, 1gr maydanoz ve 0,5 gr tuz),

-100 gr kıyma (dana veya düve kaburgasından elde edilen).

2-ÜRETİMİ

Üretim üç aşamada gerçekleşir.

HAMURUN HAZIRLANMASI

İlk olarak hamur hazırlanır. Buğday unlarının kullanıldığı Konya Etliekmek hamuru için, ortalama 180 gr olarak kesilen bu hamurlar, daha sonra oda sıcaklığında yaklaşık 1 saat kadar fermantasyona yani dinlendirilmeye bırakılır. Elde edilen hamurlar da kullanılıncaya kadar, serin bir ortamda bekletilir.

KONYA ETLİEKMEK İÇ KARIŞIMININ HAZIRLANMASI

İç karışımının hazırlanması için gerekli olan malzemeler şunlardır: Kıyma, Domates, Yeşil Biber, Kuru Soğan, Maydanoz, Tuz. Kıyma için kullanılan et, büyükbaş hayvanların (dana veya düve) kaburgasından elde edilmiş olmalıdır. Çekilen kıymanın yağ oranının yüzde 20’yi geçmemesine dikkat edilir. Küçük parçalara ayrılarak zırhla kıyılır veya alternatif olarak kıyma makinesinde 1 defa çekildikten sonra harç için elde edilen sebze karışımla karıştırılarak yoğurulur.

Sebze karışımı: Maydanoz dışındaki sebze karışımı ince çekilir. Kıyma ile sebze karışımı karıştırılarak yoğurulur, homojen hale gelmesi sağlanır ve bu arada tuz ve maydanoz da ilave edilebilir.

PİŞİRİLMESİ VE SUNUM

Pişirilmiş Konya Etliekmek 15-20 cm eninde ve 85-90 cm boyunda olmalıdır. Dinlenmiş hamur, usta(tırnakçı) tarafından el mahareti ile açılır, bu esnada hamurun yapışmaması için tezgah üzerine razmol (ince kepek) serpiştirilir. Üzerine etliekmek iç karışımı dengeli bir şekilde yayılır. Diğer usta (kürekçi) ise bunu kürek yardımıyla özel olarak yaptırılmış kara fırın içine yerleştirir. Fırın iç sıcaklığı 300-320 °C arasında olmalıdır. Ortalama 4-5 dakika pişirildikten sonra, fırından çıkartılarak 4 veya 6 eşit parça halinde kesilmek suretiyle servis edilir. Pişmiş Konya Etliekmeğin üzerine maydanoz serpilir. Konya Etliekmeğinin servisi isteğe göre yeşillik, salata veya içecek ile birlikte yapılabilir.

COĞRAFİ SINIR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞMESİ GEREKEN ÜRETİM, İŞLEME VE DİĞER İŞLEMLER

Konya Etliekmek üretiminde hamurun elle açılması, iç malzemesinin yerleştirilmesi ve fırında pişirilme işlem adımları ustalık gerektirmektedir. Öyle ki yörede bu işlem adımlarını yapan ustaların özel isimleri (tırnakçı, kürekçi) bulunmaktadır. Konya Etliekmek tarihsel geçmişi bulunan ve yöre ile özdeşleşen bir üründür.

 DENETLEME

Konya Etliekmek coğrafi işaretinin usulüne uygun üretilip üretilmediğinin denetimi Konya Lokantacılar Odası koordinatörlüğünde; Gıda Mühendisleri Odası Konya Şubesinden 1 uzman, Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliğinden 1 uzman ve Konya Lokantacılar Odasından 1 uzmandan oluşacak komisyon tarafından gerçekleştirilecektir.

 

EREĞLİ SİYAH HAVUCU  DA TESCİLLENDİ

Türk Patent Enstitüsü, “Ereğli Siyah Havucu”nu tescilledi. Ereğli Belediyesi’nin 2014 yılında, 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yaptığı başvuruyla ilgili tescil kararı Resmi gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Siyah havucun 1940 yılında başladığı vurgulanan kararda, siyah havucun askorbik asit açısından önemli bir kaynak olduğu vurgulandı. Sebze özellikleri, üretim, Toprak işleme, sulama, gübreleme, hatalıklarla mücadele gibi aşamaların detaylarıyla belirtildiği kararda bu aşamaların ve standartlara uygun olupoplmadığının, Konya Ereğli Belediye Başkanlığı koordinatörlüğünde; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Konya Ereğli İlçe Müdürlüğü temsilcisi (Bahçe Bitkileri uzmanlığına sahip Ziraat Mühendisleri ile ihracatta görevli İnspektörler), Konya Ereğli Ticaret ve Sanayi Odası, Ereğli Belediye Başkanlığı, Ereğli Kaymakamlığı İlçe Toplum Sağlığı Müdürlüğünden ürün konusunda uzman birer kişi ile ilgili kooperatiflerden ve/veya üretici derneklerinden bir temsilci olmak üzere en az beş kişilik komisyon tarafından yılda en az 3 kez denetleneceği vurgulandı.