PEKİN (AA) - TEVFİK DURUL - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılacağı "Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği" forumunun, Türkiye ve Çin'i birbirine daha da yakınlaştırması beklenirken Türkiye, proje kapsamında kilit öneme sahip ülkeler arasında yer alıyor.

Pekin'deki Yangçi Gölü Çin Ulusal Konferans Merkezi’nde 14-15 Mayıs'ta yapılacak toplantılara Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Pakistan Başbakanı Navaz Şerif ve Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo'nun da aralarında bulunduğu 28 ülke lideri katılacak.

Foruma Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası başkanları ile yaklaşık 110 ülkeden 250'yi aşkın bakan katılacak.

Kuşak ve Yol Forumu, açılış oturumu, üst düzeyli diyalog toplantısı ve yuvarlak masa liderler toplantısı olmak üzere üç bölümden oluşacak.

Forum, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in tarihi İpek Yolu'nu yeniden canlandırılmak için 2013'de başlattığı inisiyatif kapsamında düzenlenen en geniş çaplı uluslararası toplantı olacak.

Kuşak ve Yol, tarihi "İpek Yolu Ekonomik Kuşağı" ve modern "Deniz İpek Yolu" terimlerinin kısaltmasından oluşuyor.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949 yılından bu yana ülkenin ev sahipliği yapacağı en geniş kapsamlı uluslararası toplantı olarak tanımlanan Kuşak ve Yol forumu, "Ortak Refah için İşbirliği" temasıyla düzenlenecek.

Bu kapsamda liderlerin, altyapı, ulaştırma, ekonomi, ticaret ve enerji gibi birçok alanda işbirliği konularını masaya yatırmaları bekleniyor.

Projeyle “Kuşak ve Yol” güzergahındaki ülkelerinin altyapı planları ve teknik standart sistemlerinin geliştirilmesi, kıtalar arası ölçekte karayolu, denizyolu ve havacılık koridorları ile entegre taşımacılığın ilerletilmesi hedefleniyor. Aynı zamanda kesintisiz ticaret bağlantısıyla güzergah ülkeler arasında yatırım ve ticareti kolaylaştırıcı tedbirler alınması, gümrük alanında işbirliğinin geliştirilmesi, ticarette tarife dışı engellerin ve yatırımın önündeki engellerin kaldırılması planlanıyor.

Finansal entegrasyon ve kültürel projelerle desteklenecek girişim, Doğu, Orta ve Batı Asya ile Güney ve Batı Avrupa'daki 60'dan fazla ülkeyi kapsıyor.

- Toplam 20 trilyon dolarlık ekonomileri birbirine bağlıyor

Dünya yüz ölçümünün yüzde 26'sını kapsayan Kuşak ve Yol inisiyatifi, 4,4 milyarlık nüfusu ve toplamda yaklaşık 20 trilyon dolarlık ekonomileri birbirine bağlıyor.

Girişimin desteklenmesi için kurulan "İpek Yolu Fonu"nun bütçesi 40 milyar doları bulurken Türkiye'nin kurucu üyesi olduğu Asya Altyapı Yatırım Bankasının bütçesi 100 milyar dolara ulaştı.

Proje için kritik öneme sahip Türkiye, "Trans-Hazar-Orta Koridor" projesini hayata geçirmeyi hedefliyor. "Kuşak ve Yol" inisiyatifi çerçevesinde Türkiye'yi Orta Asya üzerinden Çin'e bağlaması hedeflenen "Orta Koridor", gümrükler arası işbirliğini artırmaya yönelik "Kervansaray" projesi, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan "Marmaray" ile "Avrasya Tüneli", “Üçüncü Havalimanı”, “3 Katlı Tüp Geçit Projesi”, “Filyos (Zonguldak), Çandarlı (İzmir) ve Mersin Limanları inşası” ile yine Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayacak “Edirne – Kars Hızlı Tren Demiryolu Projesi”ne yönelik çalışmalar da sürdürülüyor.

"Bakü-Tiflis-Kars" demiryolu projesinin yıl içinde hayata geçirilerek Orta Koridor'un önemli bir ayağının tamamlanması öngörülüyor.

Çin'in "Kuşak ve Yol" girişimini Türkiye'nin "Orta Koridor" projesi ile uyumlu hale getirmek amacıyla Pekin ile Ankara arasında "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İpek Yolu Ekonomik Kuşağı ve 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu ile Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası" 2015'de Antalya'da düzenlenen G20 Liderler Zirvesi sırasında imzalanmıştı. Kapsamlı işbirliğini öngören mutabakat zaptı çerçevesinde etkin eşgüdümün sağlanması amacıyla bir Ortak Çalışma Grubu’nun kurulması da gündemdeki konular arasında.

-"Orta Koridor Projesi"

Türkiye’den başlayarak Gürcistan’dan Azerbaycan’a, buradan da Hazar Denizi’ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan'dan diğer Orta Asya Cumhuriyetleri, Afganistan, Pakistan ve Çin'e ulaşan Orta Koridor, tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması projesinin en önemli unsurlarından birini oluşturuyor. Orta Koridor, Türkiye'den başlayarak, demiryolu ile sırasıyla Gürcistan, Azerbaycan (Hazar Denizi’nden feribot ile), Türkmenistan, Kazakistan ve Çin'e uzanıyor.

Orta Koridor, Avrupa ile ticaret yolu bağlamında Kuzey Koridoru'na oranla daha hızlı ve daha ekonomik. 2 bin kilometre daha kısa, iklim koşulları bakımından da daha elverişli olan koridorun, deniz rotasına kıyasla ulaşım süresini 15 gün kısaltacağı tahmin ediliyor.

Her yıl Çin’den Avrupa’ya giden 10 milyon konteynırın yüzde 96’sı denizlerden sevk edilirken sadece yüzde 4'lük bir kısmı, Trans-Sibirya Demiryolu hattından taşınıyor.

Orta Koridor rotası aktif kullanıldığında halen yıllık 600 milyar dolar tutarındaki Avrupa-Çin ticaret trafiğinin Orta Asya ülkeleri için de ekonomik fırsatlar oluşturması öngörülüyor.

Özellikle Türkmenistan, Kazakistan ve Azerbaycan limanlarında lojistik merkezler ve serbest ticaret bölgelerinin kurulmasının, ülkelerin birbirine daha da yaklaşmasına imkan sağlayacağına işaret ediliyor. Hat üstünde etkin taşımacılık yapılabilmesi için öncelikle Hazar Denizi limanlarında altyapı yatırımlarının tamamlanması, ülkeler arası transit geçiş ve ücret anlaşmalarının imzalanması ve demiryolu ağındaki teknik eksikliklerin giderilmesi gerekiyor.

-"Kuşak ve Yol, Ejderha ve Hilal'i birleştirecek"

Çin'in geçen yıl Hangcou kentindeki G20 Liderler Zirvesi'nin ardından bu yıl düzenlediği ilk uluslararası zirve olan "Kuşak ve Yol" kapsamında başkentte alınan yoğun güvenlik önemleri dikkati çekiyor.

Toplantılarda temsil edilecek yaklaşık 110 ülkenin kültürel özelliklerini yansıtan çalışmaların sergileneceği forum merkezinde hazırlıklar tamamlandı.

Çin resmi haber ajansı Şinhua, "Kuşak ve Yol, Ejderha (Çin) ve Hilal'i (Türkiye) birleştirecek" başlığıyla verdiği haberde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Devlet Başkanı Şi tarafından foruma davet edilen ilk liderlerden biri olduğuna vurgu yaptı.

İki ülkenin de foruma büyük önem verdiğine işaret edilen haberde, işbirliği projelerinin Türkiye ve Çin'i birbirine daha da yakınlaştıracağı yorumu yapıldı.

AA