TUNUS (AA) - Gabon'da geçen hafta sonu gerçekleştirilen devlet başkanı seçiminin sonuçlarının açıklanmasından sonra başlayan şiddet olaylarının artmasından endişe duyuluyor.

Orta Afrika ülkelerinden Gabon'daki gerginlik, seçimde yarışan adaylardan mevcut Devlet Başkanı Ali Bongo Ondimba'nın oyların yüzde 49,80'ini alarak rakibi eski Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Jean Ping'i geride bırakmasıyla başladı.

İçişleri Bakanı Pacome Mubelet Bubeya'nın, Bongo'nun yeniden iktidara geldiğini duyurmasıyla başkent Libreville ve bazı kentlerde şiddet olayları baş gösterdi.

Muhalifler, seçimde Ping'in oyların yüzde 48,23'ünü alarak Bongo karşısında yenilgiye uğradığının açıklanmasıyla sokaklara döküldü. Uzun yıllardır ülkeyi yöneten Bongo'nun tekrar devlet başkanı olmasını istemeyen ve seçimlere hile karıştığını öne süren muhalifler, oyların yeniden sayılması talebiyle gösteriler düzenledi.

Hafta başında çıkan olaylarda göstericiler, Başbakan Yardımcısı Paul Biyoghe Mba'nın başkentin 6. bölgesindeki evi ile parlamento binasını ateşe verdi, Port Gentil ve Oyem gibi ülkenin başka kentlerinde de güvenlik sorunları yaşandı. Ping daha sonra yaptığı bir açıklamada, "Güvenlik güçleri başkent Libreville'deki parti binamıza saldırdı, olayda 2 kişi yaşamını yitirdi, 19 kişi de yaralandı." dedi.

Uluslararası gözlemciler tüm bu gelişmeler ışığında Gabon'da, 2010'da seçim sonrası siyasi krize sahne olan Fildişi Sahili'ne benzer bir durumla karşı karşıya kalınabileceği, olayların şiddetinin artabileceği uyarısı yapıyor.

Fildişi Sahili'nde eski Devlet Başkanı Laurent Gbagbo'nun yarıştığı 28 Kasım 2010'daki devlet başkanı seçiminde rakibi Alassane Vattara'nın sandıktan galip çıkmasının ardından seçim sonuçlarını kabul etmemesi nedeniyle ülkede şiddet olayları yaşanmıştı. Seçimi kaybeden Gbagbo'nun tüm uluslararası çağrılara rağmen görevi seçimin galibi Vattara'ya devretmemesi siyasi krize yol açmıştı. Vattara ancak Mayıs 2011'de görevine başlayabilmişti. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, krizde 3 bin kişi ölmüştü.

- "Bazı Afrikalı liderler geçmişten ders çıkaramadı"

Ülkedeki 1,5 milyonluk nüfusun yaklaşık üçte 1'i yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Uzmanlar, yoksulluk gibi çeşitli sorunlarla boğuşan Gabon'un, siyasi krize de sahne olabileceğine dikkati çekiyor.

Fransa'nın Nancy Üniversitesi'nden Mwayila Tshiyembe, AA muhabirine konuyla ilgili değerlendirmesinde, Gabon'da yaşananların ciddi sorunlar olduğunu söyledi.

"Gabon'u parlak bir gelecek beklemiyor. Ülkede yaşananlar çok üzücü. Bazı Afrikalı liderler geçmişten ders çıkaramadı. Gabon, Fildişi Sahili'nin geçmişte yaşadıklarına sahne olabilir." diyen Tshiyembe, son gelişmeler doğrultusunda ülkede ciddi bir güvensizlik ortamının yerleşebileceğine dikkati çekti.

Tshiyembe, bazı Afrika ülkelerinde yasalara uyulmadığını, yasaları yok saymanın yasa haline geldiğini, bazı liderlerin destekçilerini şiddete çağırdığını ve bu kişilere zorla güce sahip olmayı öğrettiğini dile getirdi. Tshiyembe, yurt dışında okumuş ve uluslararası toplumla yakın ilişkiler kurmuş Ali Bongo'nun, 1967-2009 döneminde Gabon'u yönetmiş babası Ömer Bongo'dan daha açık görüşlü olmasının beklendiğini ancak Bongo'nun tam tersi bir tutum sergilediğini belirtti.

- "Gabonlular değişim için her şeyi yapmaya hazır"

Afrika uzmanı Jose Berre de doğal zenginliklerin var olduğu ülkede yoksullukla mücadele eden Gabonluların, ya Bongo'nun önünü keseceğini ya da uçuruma sürükleneceklerini ifade etti.

Afrika'nın en çok petrol üreten ülkeleri arasındaki Gabon'da nüfusun büyük bölümünün yoksul olduğuna dikkati çeken Berre, Gabon'un birçok bölgesinde sağlık malzemeleri, içilebilir su ve elektrik ihtiyacının giderilemediğini, bu nedenle Gabonluların değişim için her şeyi yapmaya hazır olduğunu kaydetti.

Olası bir halk ayaklanmasının çeşitli sebeplerle şiddetlenebileceğine, uluslararası toplumun da Bongo'yu desteklemediğine dikkati çeken Berre, Fransız hükümetinin kısa süre önce yaptığı, "Gabon'daki seçimlerin şeffaf bir ortamda düzenlenip düzenlenmediği konusunda endişelerimiz var." yönündeki açıklamaları hatırlattı.

Avrupa Birliği'nce (AB) Gabon'daki devlet başkanı seçimini izlemekle görevlendirilen misyonun başkanı Mariya Gabriel de seçimlerin şeffaf bir ortamda yapılmadığını söylemişti.

Ali Bongo, babası Ömer Bongo'nun ülkeyi 1967-2009 yılları arasında yönetmesinin ardından 2009'da iktidara gelmişti.

Fransa'da iktidardaki Sosyalist Partisi (PS) de hafta başında yaptığı yazılı açıklamada, "Devlet Başkanı Ali Bongo Ondimba'nın ailesi Gabon'u yarım asırdır yönetiyor. Devlet başkanının değişimiyle ülkede sağlıklı bir demokrasi sağlanacak." ifadesini kullanmıştı.

AA