ANKARA (AA) - MELTEM BULUR - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Çin ziyareti öncesinde uzmanlar, Çin'in ekonomi, ticaret ve savunma alanlarında dünyanın önemli güçlerinden biri olduğuna dikkati çekerek, böylesi önemli bir güçten uzak durmanın Türkiye için kayıp olacağını söyledi.

Erdoğan'ın Çin'e yapacağı ziyareti değerlendiren uzmanlar, Orta Asya'yı canlandıracak İpek Yolu Projesi'nde Türkiye ile Çin'in çıkarlarının örtüştüğünü belirterek, Çin'i Türkiye ile birçok alanda iş birliği için "önemli bir aday" olarak nitelendirdi.

Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erkin Ekrem, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son dönemlerde Batı ve ABD ile çıkarları çatışan Türkiye için Çin'in hem ekonomik hem siyasi hem de güvenlik alanında önemli iş birliği adayı olduğunu belirtti.

Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu yatırım ve teknoloji transferini Çin'den sağlayabileceğini vurgulayan Ekrem, şöyle devam etti:

"Çin'in Avrupa pazarına açılmasını ve böylelikle dünyanın en büyük ekonomi ve ticaret güçlerinden biri olmasını sağlayacak bir İpek Yolu Projesi var. İpek Yolu, denizde Yunanistan'dan, karada ise Türkiye'den Avrupa kıtasına ulaşacak. Karadan Türkiye yerine Rusya üzerinden geçerse inisiyatif Rusya'ya geçecek. Çin'in 21. yüzyıldaki bu en büyük projesini ya da süper güç olma arzusunu gerçekleştirmek için Türkiye ile yakın ilişki kurması gerekiyor. İki ülke karşılıklı çıkarlarını birbiriyle tamamlayabildiği için Çin ziyareti önem taşımaktadır."

Ekrem, ziyarette bölgesel sorunların da gündeme gelebileceğini ve Türkiye'nin Suriye konusunda Çin'in desteğini aramaya çalışabileceğini dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Çin'in ardından ABD'ye geçecek olmasına değinen Ekrem, "ABD, 2010'dan bu yana rakip gördüğü Çin'i 2030'a kadar dizginlemek istiyor. Çin, hem bu nedenle hem de İpek Yolu'nu gerçekleştirebilmek için Türkiye'yi yanına çekmek isteyebilir. Türkiye, büyük ülkelerin bu problemlerden istifade ederek kendi konumunu tesis edebilir." değerlendirmesinde bulundu.

- "Adeta bir turnike kapı gibi"

Türkiye'nin coğrafi açıdan önemini de vurgulayan Ekrem, "Adeta bir turnike kapı gibi. Çin'e açıldığında Rusya ya da Amerika'ya kapanır. Rusya'ya açıldığında da diğer iki ülkeye kapanır." dedi.

Dengeli ve bilinçli bir dış politika stratejisi yürütmesi halinde Türkiye'nin büyük güçlerin bu durumundan çıkar sağlayabileceğini anlatan Ekrem, "Çin'i göz ardı etmek yanlıştır. Çünkü bugün dünyanın birinci ticaret, ikinci ekonomi, üçüncü savunma gücüdür. Bundan uzak durmak da Türkiye için bir kayıptır." ifadesini kullandı.

Ekrem, Çin'in Türkiye'yi bir "Truva atı" olarak görüp kaygı duyması nedeniyle resmi olarak Şangay Beşlisi üyeliğine davet etmediğini ve Türkiye'nin örgütle ilişkisini hala diyalog statüsünde sürdürdüğünü anımsattı. Çin'deki Türk uzmanların, ülkenin Türkiye ile yeni bir döneme başlama olasılığı üzerinde durduğunun altını çizen Ekrem, Çinlilerin genel olarak Türkiye ile iyi ilişki geliştirilmesine önem verdiklerini diye getirdi.

Türkiye'nin Çin ile ikili ilişki dışında bölgesel iş birliği alanında da çok yol alması gerektiğini kaydeden Ekrem, iki ülke arasındaki Uygur sorununun çözülebilmesi halinde ikili ilişkilerin gelişeceğine ve bunun aynı zamanda Türkiye'nin diğer bölgelerle de ilişkisini geliştireceğine dikkati çekti.

- "İki ülkenin çıkarları uyum içinde"

TOBB Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Bahadır Pehlivantürk de "Bir Kuşak Bir Yol" projesinin Çin'in dış politika çıkarları ile Türkiye'nin çıkarlarının örtüştüğü bir alan olduğunu söyledi.

İpek Yolu Projesi'nin Çin açısından stratejik önemi olduğunu dile getiren Pehlivantürk, "Diğer pazarlara, dünyanın diğer bölgelerine ulaşmak açısından alternatif bir yol ve de Orta Asya'ya çeşitli altyapı yatırımları yoluyla ağlar kurarak ulaşımı artıran bir proje. Çin açısından nispeten daha fakir kalmış iç bölgelerin ekonomisinin canlanması açısından da önem arz ediyor." diye konuştu.

Türkiye'nin dış politikasında çok önemli yeri bulunan Orta Asya'ya ulaşım sağlamaya çalışan ülkelerden olduğunu ifade eden Pehlivantürk, İpek Yolu Projesi'yle ilgili olarak, "Türkiye'nin çıkarları ile Çin'in çıkarlarının uyum içinde olduğu ve karşılıklı anlayışla dünyanın alternatif bölgelerine ulaşım ve altyapı sağlayacak olan projenin bir parçası. Türkiye'nin katılmasını mutluluk verici olarak görüyorum." dedi.

Türkiye'nin hem Akdeniz'e açılış yolu olan bir Ortadoğu ülkesi hem de Orta Asya ile kültürel ve ekonomik bağları bulunan bir ülke olduğuna işaret eden Pehlivantürk, "Türkiye'nin bu projede Akdeniz'e açılım açısından önemli olduğunu düşünüyorum." ifadelerini kullandı.

AA