CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, buğday ve arpa üretiminde yaşanan sorunlara dikkat çekerek çiftçilerin büyük sıkıntılar yaşadığını belirtti. Gürer, 2024 yılında buğday üretiminde 3,5 milyon tonluk bir kayıp yaşandığını ve üretimdeki düşüşün bu yıl da devam ettiğini ifade etti.

Mayıs ayı sonunda Çukurova’da hasadın başlayacağını söyleyen Gürer, yaşanan don olaylarının tahıl ürünlerinde zarara yol açtığını belirtti. “Türkiye’de en çok tüketilen gıda ürünlerinden biri buğdaydır ve buğday stratejik bir üründür” diyen Gürer, dünya buğday üretiminin büyük kısmını Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerin gerçekleştirdiğini hatırlattı.

“Üretim azalıyor, ithalat artıyor”

Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre buğdayda %96 yeterlilik oranı olduğunu ifade eden Gürer, Türkiye’nin buna rağmen ithalatçı bir ülke konumunda olduğuna dikkat çekti. Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 2024 yılı buğday alım hedefini 3,5 milyon tondan 2,5 milyon tona düşürmesini eleştirerek şunları söyledi:

“Bu karar çiftçiyi tüccarın insafına bırakmak demektir. TMO’nun almadığı ürünü tüccar daha düşük fiyatla tarladan alıyor, bu da çiftçinin maliyetini karşılayamamasına ve üretimden uzaklaşmasına neden oluyor.”

“Maliyet yüksek, verim düşük”

CHP’li Gürer, buğday üretiminde artan maliyetlere dikkat çekerek Adana’da kuru tarımda 1 kilo buğday maliyetinin 15,66 TL, sulu tarımda ise 15,07 TL olduğunu açıkladı. Gürer’e göre bu hesaplamaya tarla kirası, gübre, ilaç, işçilik ve hasat gibi tüm giderler dahil. Ancak bu yıl yaşanan iklim değişiklikleri nedeniyle verim 400 kilonun çok altına düştü, bazı yerlerde 50-100 kiloya kadar geriledi.

Niğde’deki maliyetleri de paylaşan Gürer, “Niğde’de kuru tarımda maliyet 18,80 TL, sulu tarımda 17,25 TL’ye ulaştı. Çiftçi bu maliyetlerle üretim yapamaz” dedi.

“Gübre fiyatları uçtu, çiftçi nasıl ekecek?”

Gübre fiyatlarındaki artışın çiftçiyi çaresiz bıraktığını vurgulayan Gürer, “Üre gübresi 12.250 TL’den 19.000 TL’ye, DAP gübresi 18.500 TL’den 27.000 TL’ye çıktı. Amonyum sülfat gübresi ise 6.500 TL’den 9.500 TL’ye yükseldi. Bu rakamlar çiftçiyi gübre atmaktan vazgeçirecek seviyede” dedi.

“Tarım, milli güvenlik meselesidir”

Buğday üretiminin düşmesi, ithalatın artması ve maliyetlerin yükselmesi nedeniyle Türkiye’nin buğdayda ciddi bir açıkla karşı karşıya kalabileceğini belirten Gürer, tarımın bir milli güvenlik meselesi olduğunu vurguladı.

“Dünya genelinde buğdayda arz açığı oluşabilir. 2025 yılında kriz derinleşebilir. Buğdayda son iki yılda yaklaşık 3 milyon ton kayıp yaşandı. Nüfus artışı ve turizmle artan talep de hesaba katıldığında, üretimin desteklenmemesi halinde sorun büyüyecek.”

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin acilen çiftçiyi tatmin edecek bir alım fiyatı açıklaması gerektiğini dile getiren Gürer, aksi takdirde çiftçinin üretimden çekileceğini ve buğdayda dışa bağımlılığın daha da artacağını söyledi.

“Gıda, su ve hava geleceğimizin üç temel unsurudur. Bu üçü de azalıyor. Tarımda doğru politikalarla üretici korunmalı ve desteklenmelidir.”