Che’yi Teslim Ettiler Ama 60 Yılda Yaranamadılar; Şimdi Yine İsrail’le Yakınlaşıyorlar
Bolivya’da Rodrigo Paz yönetimi, Gazze saldırıları sonrası 2023’te kesilen İsrail ile diplomatik ilişkileri yeniden tesis etti. Karar, ülkede 1967’de Che Guevara’nın yakalanıp idam edildiği dönemle ilgili tarihsel tartışmaları da yeniden gündeme taşıdı.
Bolivya’da merkez sağcı Devlet Başkanı Rodrigo Paz yönetimi, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları nedeniyle 2023’te kesilen diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edildiğini duyurdu. Karar, ülkenin 1967’de devrimci lider Che Guevara’nın Bolivya ordusu tarafından yakalanarak idam edildiği dönemle ilgili tarihsel hatırlatmaların yapılmasına yol açtı.
WASHİNGTON’DA DİPLOMATİK ANLAŞMA İMZALANDI
Bolivya Dışişleri Bakanı Fernando Aramayo ile İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Washington’da İsrail Büyükelçisinin rezidansında bir araya geldi. Görüşmede, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin resmen yeniden kurulması için anlaşma imzalandı.
Saar, tören sonrası yaptığı açıklamada, “Bugün iki kardeş ülke arasındaki uzun ve gereksiz bir döneme son verdik.” ifadelerini kullanarak karşılıklı büyükelçi atanacağını belirtti.
Aramayo ise Bolivya’nın karşı karşıya olduğu ekonomik ve siyasi sorunlara dikkat çekerek, “Bu süreçte doğru dostlara ihtiyaç duyduklarını” söyledi.
PAZ YÖNETİMİNDEN VİZE SERBESTİSİ ADIMI
Devlet Başkanı Paz, 2 Aralık’taki duyurusunda ABD ve İsrail vatandaşlarına uygulanan vize şartının kaldırıldığını açıklamıştı. Paz, 19 Ekim’deki ikinci tur seçimleri kazanarak 20 yıllık MAS iktidarını sona erdirmişti.
GEÇMİŞTE İLİŞKİLERİ KOPARAN SÜREÇ
Bolivya’nın önceki Devlet Başkanı Luis Arce, 31 Ekim 2023’te Gazze’ye yönelik saldırıları “saldırgan ve orantısız” olarak nitelendirerek İsrail ile diplomatik ilişkileri kestiğini duyurmuştu.
İlişkiler daha önce 2009’da da kesilmişti. Dönemin Devlet Başkanı Evo Morales, İsrail’in Gazze operasyonlarını “soykırım” olarak tanımlayarak hem diplomatik ilişkileri askıya almış hem de iki ülke arasındaki vize muafiyeti anlaşmasını iptal etmişti.
TARİHSEL ARKA PLAN: CHE GUEVARA’NIN BOLİVYA’DA ÖLDÜRÜLMESİ
Bolivya, Latin Amerika tarihindeki en kritik olaylardan biri olan 1967’de Che Guevara’nın yakalanması ve idamı ile hafızalara kazınmıştı. Ülkede bazı çevreler, bugün İsrail ile ilişkilerin yeniden kurulmasını, “Che’nin ölümünden bu yana 60 yıl geçmesine rağmen Bolivya’nın dış politikasında tarihsel bir kırılma yaşanmadığı” yorumuyla değerlendiriyor.
