İnsanın içine nüfuz edilebilir mi?

Net cevap, edilir.

İnsana ulaşılacak, insanı dışarı açacak kapılar ve yollar var.

İnsan nihayetinde toprak ve sudan oluşmuş bir yapı. Bir ev gibi. Onun da  kapıları ve pencereleri mevcut.

Hem alıyor hem veriyor.

Daha doğar doğmaz ağzıyla almaya başlıyor.

Soluk yoluyla, deri ile duyu organlarıyla dış dünyayla temasta sürekli.

Gözüyle temaşa ediyor, burnu ile kokluyor, kulağı ile dinliyor, tadıyor, dokunuyor.

İçine aldığı şeyler ya toprağa ya da suya ve havaya müteallik.

Toprak mahsulü ile doldurursa içini, insanı aşağı ve toprağa çeker. Yok hava ile doldurursa hava onu yukarı kaldırır.

Boş bir kabın ağzını kapayıp havuzun ortasına ya da bir dereye bıraksan kıyamete kadar batmaz. Çünkü içinde havadan başka bir şey yoktur.

Havanın meyli yükseğe olduğu için kabını da yükseğe çeker ve batmaktan muhafaza eder. Mesnevi.IV.

İçinize aldığınız, temas ettiğiniz, gördüğünüz, duyduğunuz, kokladığınız her şey sizi aşağı ya da yukarı çeken amiller. Ya dibe çeken ya da yukarı kaldıran.

 Akıl yükseltir. Nefis dibe çeker.

Eğer etrafınızdaki cinsleriniz aklı nefsine galip olanlarsa sizi de kendileri ile beraber yükseltirler. Değilse ve  nefsi aklına galip olanlarsa temas ettikleriniz, dünyaya ve toprağa bağlar hatta daha da öteye toprağın da aşağısına, çukura.

Birlikte olduğunuz insanları önemseyin. Bir an bile çok önemli. Göz göze bakıştığınız tek bir an bile. Sözcükler, tavır, davranış, dokunuş, düşünceler. İletişim aslında mıknatıs demir ilişkisidir. Hep birbirimizi çeker ve iteriz.

Sürekli beraber olduklarımıza benzemeye başlarız. Gezdiğimiz sokaklar, yollar, dinlediklerimiz, baktığımız ve kokladığımız her şeyi içimize alırız. Evimizi ne ile doldurursak onun cinslerine çekiliriz.

Bu meyanda kendimize bakalım neye meylimiz var? Neye doğru çekiliyor ayaklarımız, neye, kime ve nelere bakıyoruz gün boyu? Neyi ve kimleri görüyor ve dinliyoruz? Dışarı açılan duyu pencerelerimizden neler giriyor içeri, Kimlerle ne konuşuyoruz?

Cinsiyette bir cazibe vardır. Yani cins cinsi çeker. Şimdi sen kendine bak. Küfür ve dinden hangisinin cinsi olduğunu gör.

Eğer Haman'a meylin varsa Haman'a, Musa'ya meylin varsa Sübhan'a mensupsun.

Eğer ikisine de meylin varsa nefsin ve aklın karışmış demektir.

Bu suretle nefis ile akıl çarpışmaktadır. Dikkat ve yardım eyle ki, akıl ve şuurun nefsini galebe çalsın. Mesnevi. IV.