TBMM (AA) - Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, insanoğlunun bitmek tükenmek bilmeyen bir kazanma hırsı bulunduğunu belirterek, "İşte bu vahşilik, hiçbir kural tanımadan devam eden tavır, tarımda kullanılan ilaçlar, dışarıya atılan atıklar, tüm bunlar dünyayı yaşanmaz hale getiriyor. 20-25 sene sonra dışarıya bırakılan sera gazları karşımıza bir felaket olarak dönecekse ki dönecek gibi gözüküyor, dünya yaşanmaz bir hale gelir." dedi.

Özhaseki, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığının 2018 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumda, hayatın hava, su, toprak ve enerji üzerine kurulu olduğunu, bunların kirletilip, tahrip edilmesi halinde çevre felaketleri ile karşı karşıya kalacağını, dengenin bozulmasıyla zor durumların yaşanacağını belirtti.

Tüm bu sorunların insan kaynaklı olduğunu vurgulayan Özhaseki, şunları söyledi:

"İnsanoğlunun bitmek tükenmek bilmeyen bir kazanma hırsı var. İşte bu vahşilik, hiçbir kural tanımadan devam eden tavır, tarımda kullanılan ilaçlar, dışarıya atılan atıklar, tüm bunlar dünyayı yaşanmaz hale getiriyor. 20-25 sene sonra dışarıya bırakılan sera gazları karşımıza bir felaket olarak dönecekse ki dönecek gibi gözüküyor, dünya yaşanmaz bir hale gelir. Çocuklarımıza karşı sorumluluktan kurtulamayız. Bu yüzden bizim işimizi ciddiye almamız lazım."

Özhaseki, atıkların kaynağında ayrıştırılması, bunlardan enerji elde edilmesi ve geri kazanım çalışmalarıyla, ekonomiye kazandırılmasına ilişkin çalışmaları anlattı.

Mehmet Özhaseki, Bakanlığında ve Cumhurbaşkanlığında başlatılan Sıfır Atık Projesi'ni başta kamu kurum ve kuruluşlar olmak üzere tüm Anadolu'ya yaymayı hedeflediklerini ifade etti.

Özhaseki, "Hali hazırda, yürütülen çalışmalar ile atık yönetiminin sağladığı katma değer yıllık 3,5 milyar liraya, doğrudan istihdam ise 60 bin kişiye ulaşmıştır. 2023 yılında ise katma değerin 10 milyar liraya, bu alanda istihdam edilecek kişi sayısının ise 100 bine çıkacağı öngörülmektedir." diye konuştu.

Bakan Özhaseki, 2000'li yılların başında nüfusun yüzde 35'ine atıksu arıtma hizmeti verilirken, 2017'de bu oranın yüzde 81'e ulaştığını kaydederek, "Hedefimizde gerek katı atıklar, gerekse atık suların 2023 yılında tamamıyla temizlenmiş olarak doğaya kazandırılması vardır." dedi.

Özhaseki, denizlerdeki kirliliğin önlenmesi kapsamında 2017'de mavi bayraklı plaj sayısının 454'e yükseldiğini, gemilerden atık alım hizmetinin de 277 limanda verilmeye başlandığını dile getirdi.

- "Haklı talebimiz karşılanmadığı takdirde Paris Anlaşması'na taraf olmayacağız"

Küresel ısınma ve iklim değişikliği konusuna da değinen Özhaseki, iklim değişikliği hususunda Türkiye'nin üzerine düşen görevi kararlılıkla yerine getirdiğini vurguladı.

Bu kapsamda 21 Nisan 2016 tarihinde Paris Anlaşması'nın imzalandığını anımsatan Özhaseki, şöyle devam etti:

"2030 yılında sera gazı emisyonlarında yüzde 21'e kadar artıştan azaltım yapabileceğimizi Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Sekretaryasına bildirdik. Bakanlığımız bu konuda ciddi projeler yürütmektedir ancak gelişmekte olan bir ülke olarak Paris Anlaşması kapsamında Yeşil İklim Fonu ve teknoloji desteklerinden yararlanma talebimiz devam etmektedir.

Bu taleplerimizin karşılanması yönünde uluslararası müzakerelere aktif bir şekilde katılım sağlıyoruz. Bu haklı talebimiz karşılanmadığı takdirde Paris Anlaşması'na taraf olmayacağımızı kendilerine iletmiş bulunuyoruz."

Çevre ve Şehircilik Bakanı Özhaseki, gürültü kirliliğinin azaltılması ve kontrolü amacıyla 23 il ve 29 havalimanın gürültü haritalarının tamamlandığını belirtti. Özhaseki, çevresel gürültünün değerlendirilmesi için 2 yıl içerisinde de 41 ilin daha şehirleşmiş alanları için stratejik gürültü haritalarının hazırlanmasının planlandığını aktardı.

- 2017 yılının ilk 9 ayında 36 bin 231 tesis denetlendi

Çevre altyapısında yapılacak yatırımlar için belediyelerin desteklenmesinin önemine işaret eden Özhaseki, Bakanlık olarak çevre katkı paylarından yerel yönetimlerin çevre yatırımları için son 15 yılda 12 bin 477 adet projeye 1 milyar 511 milyon lira şartlı nakdi yardım yapıldığını bildirdi.

Çevresel Etki Değerlendirilmesi'nin (ÇED), yatırımların çevresel etkilerinin ölçülmesi ve gerekli tedbirlerin alınması yönünden önemli bir süreç olduğuna da dikkati çeken Özhaseki, ÇED Yönetmeliği'nin Avrupa Birliği uyum çalışmaları ve Türkiye'nin ihtiyaçları doğrultusunda revize edildiğini, yönetmelikte halkın katılımı sürecinin güçlendirildiğini anlattı.

Özhaseki, "Çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla ülke genelinde vatandaşlarımızın şikayetleri de dikkate alınarak, 2017 yılının ilk 9 ayında 36 bin 231 tesise denetim gerçekleştirilmiştir. Tesislerin çevreye olan risklerine göre çevre denetimlerinin planlanması çalışması da hızlanmıştır. Daha riskli tesislerin daha sık denetlenmesine dayalı bu yöntem şu anda 22 ilimizde uygulanmaktadır." dedi.

Kanser yapıcı kirleticilerin en uygun şekilde ölçüldüğü, tamamlanması uzun zaman alan analizlerin çok kısa sürede yapıldığı dünyanın en iyi "Dioksin-Furan" analiz laboratuvarından birinin Türkiye'de kurulduğuna dikkati çeken Özhaseki, atıksu izleme çalışmalarında entegrasyonu sağlanan tesisler, Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme çalışması ve hava kalitesi izleme ağına ilişkin bilgileri de paylaştı.

Türkiye'nin doğal değerlerinin tespiti ve korunması için tüm doğal sit alanlarında dört mevsimi kapsayan ekolojik temelli bilimsel araştırma proje çalışmalarının tamamlandığını ve hazırlanan raporların sırayla devreye girdiğini anlatan Özhaseki, şöyle dedi:

Bizim burada uygulayacağımız yöntemde ilgili bölgedeki halk dahil tarafların hepsini çağırıp, kendileriyle istişare edip, gerekirse bir kez daha değerlendirip, sonra ilan etmekten ibarettir. Ayrıca, Özel Çevre Koruma Bölgeleri'nde bugüne kadar çevre altyapısı ile planlama ve uygulama çalışmaları için 606 projeye 360 milyon lira yerel yönetimlere kaynak aktarılarak destek sağlanmıştır. Katı atık düzenli depolama tesisi olmayan Özel Çevre Koruma Bölgesi kalmamıştır."

- "Şehirleri sadece taş yığınından ibaret görmek, onları anlamamaktır."

Bakan Özhaseki, şehirlerin canlı organizmalar olduğunu, bu nedenle bakım ve ihtimam istediklerini söyleyerek, "Şehirleri sadece taş yığınından ibaret görmek onları anlamamaktır." ifadesini kullandı.

1950'li yıllarda başlayan göçlerin büyükşehirlerin etrafında devasa gecekonduların ve kaçak yapıların oluşmasına neden olduğunu belirten göçlere hazırlıksız yakalanıldığını aktardı.

Özhaseki bu konuda planlamaların da geç yapıldığına işaret ederek, şunları kaydetti:

"Ne yazık ki bizim ülkemizde birçok büyükşehirimizde planlama 1930'lu yıllara dayanmaktadır. 1950'lerden itibaren hızla göçün yaşandığı ortamda biz doğru planları yapıp, ülke olarak bu konularda hazırlıklı davranamadık. Bunun neticesinde ülkemizde adeta iki sonuç doğmuştur. Burada hiçbir partiyi kastederek bunları söylemiyorum. Sadece ülkemizin genel durumunu ifade etmek açısından söylüyorum, birincisi, biraz 'sağlıksız şehirler'e sahip olduk. İkincisi de 'kimsizlik şehirler'e sahip olduk. Bunda herhalde herkesin ortak sorumluluğu var diye düşünüyorum."

(Sürecek)

AA