İSTANBUL (AA) - FUAT KABAKÇI - Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Türkiye'nin Somali'ye her ay vereceği 2 milyon dolarlık mali desteğin kullanımına ilişkin herhangi bir şart öne sürmediğini belirterek, "Somali’nin bütçesi çok küçük ama bütçede büyük eksiklerimiz var. Bu mali destek de bütçenin eksiğini tamamlayacak" dedi.

Somali Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu ve Somali'de yeniden inşa sürecini AA muhabirine değerlendiren Mahmud, ülkesinin 10 yıla dayanan bir savaşın ardından uzlaşı zeminine kavuştuğunu söyledi.

Türkiye'nin de 2012 yılında oluşturulan bu zeminde barış ve devletin inşası sürecini desteklediğini ifade eden Mahmud, "Türkiye 2012 yılında Somali’nin dini büyüklerine, kabile büyüklerine, geleneksel önderlerine büyük bir konferansla ev sahipliği yaptı. Herkesi bir araya getirerek bir süre diyalog kurmalarını sağladı. Bu konferans sayesinde, büyük uzlaşı sürecinin başlamasındaki çok önemli adımlardan biri Türkiye’de atıldı. Şu an sadece Türkiye değil, Türkiye’deki konferansa katılarak diyalog kuran Somali toplumunun akil insanları da ülkenin devlet inşa etme sürecini destekliyor ve bu çabalar çok güzel bir yöne doğru gidiyor" diye konuştu.

- "Somali’ye yatırım yapmaya gelen ilk firmalar Türk firmalarıydı"

Geçen dönemlerde Somali ve Türkiye'den 200'den fazla firmayı bir araya getiren bir etkinlik düzenlendiğini hatırlatan Mahmud, Somali’ye yatırım yapmaya gelen ilk firmaların da Türk firmaları olduğuna işaret etti. Yatırımların son iki üç yılda gerçekleştiğini ve giderek arttığını vurgulayan Mahmud, şöyle konuştu:

"Türkiye gibi zengin bir ülkeden gelen yatırımların somut miktarları zamanla daha iyi bir seviyeye ulaşacak. Biz bir süreç içindeyiz. Somali bugün bulunduğu bölgeyle karşılaştırıldığında, yatırımlar için çok cazip bir ülke konumunda. Somali hükümeti de son zamanlarda yabancı yatırımcıları ülkeye çekmek için çok cazip bir yabancı yatırım kanunu düzenledi. Türkiye ve Somali arasında işbirliği yapılması için güzel fırsatlar bulunuyor."

Türk sivil toplum kuruluşlarının hizmet dağıtımı, gıda temini, hasta bakımı gibi konularda Somali'de barış sürecine büyük katkıda bulunduğunu anlatan Mahmud, bunların yanı sıra çeşitli alanlarda eğitim kursları düzenlendiğini ve bu nedenle sivil toplum kuruluşlarının Somali'nin iyileşme sürecinin bir parçası durumunda olduğunu kaydetti.

Mahmud, Türkiye'nin Somali'ye her ay vereceği 2 milyon dolarlık mali desteğin nasıl kullanılacağına ilişkin, Türkiye'nin bu konuda herhangi bir şart öne sürmediğini dile getirerek, "Somali’nin bütçesi çok küçük ama bütçede büyük eksiklerimiz var. Bu mali destek de bütçenin eksiğini tamamlayacak" şeklinde konuştu.

- "Ambargonun kalkmaması halkta huzursuzluk oluşturuyor"

Birleşmiş Milletler'in (BM) 1992 yılında başlattığı ve zaman içerisinde hafifleterek devam ettirdiği silah ambargosunun radikal terör tehdidiyle karşı karşıya olan Somali halkında huzursuzluğa neden olduğunun altını çizen Mahmud, "BM’den şu an kısmen kaldırılmış olan ambargoyu tamamen kaldırmasını talep ediyoruz. Henüz savaşta olan, hassas olan ülkemiz uluslararası radikalizmle karşı karşıya. Egemen bir ülke ve tam olarak kurumları tesis edilmiş bir hükümet olmamıza rağmen, hala tamamen özgür değiliz. Askeri donanım açısından tamamen kaldırılmamış olan bu ambargo halkı tedirgin ediyor" ifadelerini kullandı.

- "Uzlaşma bir anda olup bitmez"

Mahmud, barış ve devleti inşa etme sürecinin, bütünleyici ve zıt unsurları bir araya getirdiğini ifade ederek, şunları kaydetti:

"Bir devleti ve barışı inşa etmek, çok olağanüstü bir durumdur. Bu süreç bazen bütünleyici, bazen de tam tersi olur. Devlet güç, barış ise konuşmayı, uzlaşmayı ve diyalogu kullanır. Bu iki olguyu birleştirmek bizim için ciddi bir zorluktur. Somali’de bizim sahip olduğumuz deneyim şudur ki uzlaşma bir anda olup bitmez. Uzlaşma her şeyin üstünde bir süreçtir. Bu süreç de adalet sistemi, polis ve hukukun üstünlüğü gibi işlevsel devlet kurumları olmadan yürümüyor. Aynı zamanda uzlaşı süreci de kolayca istismar edilebiliyor. Bu yüzden Somali şu an kendi barışını ve devlet kurumlarını inşa etmek, korumak için çaba harcıyor."

- "Forum, Somali için büyük bir fırsat oldu"

Mahmud, Somalililer ve uluslararası ortakların bir araya geldiği Somali Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu'nun ilgili tarafların gelecekte uygulanacak planları, gelişme ve kalkınma bilgilerini ve deneyimlerini paylaştığı bir forum olduğunu belirterek, "Forum Somali için büyük bir fırsat oldu" dedi.

Forumu eşsiz kılan diğer önemli noktanın da "Somali Gençlik Etkinliği" ve "Somali Kadınlar Etkinliği" gibi yan etkinlikler düzenlenmesi olduğuna değinen Mahmud, bu konularda da stratejik adımlar atıldığını sözlerine ekledi.

AA