ANKARA (AA) - MEHTAP YILMAZ - Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi kapsamında "Hoca Dehhani Divanı", "Enisü'l-Celis" ile "Kitabu Nuri Hadakati el-Ebsar ve Nuri Hadikati el-Enzar" eserlerinin yeniden yayımlandığını belirterek, "Türk-İslam medeniyeti havzasında üretilmiş Osmanlı Türkçesi, Arapça, Farsça, diğer Türk Lehçeleri gibi dillerdeki telif, tercüme ve şerh 100 eserin yayımlanmasını amaçlıyoruz." dedi.

Acar, AA muhabirine, "Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi"ne ilişkin açıklamalarda bulundu.

Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi'nin, TÜBA'nın misyonu doğrultusunda başlatıldığına dikkati çeken Acar, çalışmanın bilim tarihinin öğrenilmesi, bilim insanlarının eserlerinin tanıtılması ve tarihe olan katkılarının gün yüzüne çıkarılması bakımından tarihi bir öneme sahip olduğunu söyledi.

Acar, proje kapsamında Türk-İslam medeniyeti havzasında üretilmiş Osmanlı Türkçesi, Arapça, Farsça, diğer Türk Lehçeleri gibi dillerdeki telif, tercüme ve şerh 100 eserin yayımlanmasını amaçladıklarını kaydetti.

Bu çerçevede geçmişe ve geleceğe ışık tutacak yapıtların transliterasyon (Yabancı yazıların okunuşları göz önüne alınmadan yalnızca harf harf aktarılması), tıpkıbasım, çeviri ve tahkiklerinin yapılacağını anlatan Acar, çalışmanın tamamlanmasıyla eserlerin ulusal ve uluslararası bilim dünyasına kazandırılacağını, bilim ve kültür insanlarıyla gelecek kuşakların istifadesine sunulacağını bildirdi.

- "Eser konuları: Şiir, siyaset ve optik"

Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi çerçevesinde bugüne kadar yayımlanan eserler hakkında bilgi veren Acar, "İlk etapta yayımlanan Bursalı Mehmed Tahir'in 'Osmanlı Müellifleri' ve Ebheri'nin 'İsaguci Mantığa Giriş' eserlerinin ardından, Türk edebiyat tarihinin değerli şahsiyeti Horasanlı divan edebiyatı şairi ve bilim insanı Hoca Dehhani'nin eseri 'Hoca Dehhani Divanı' üzerinde çalışıldı. Hoca Dehhani Divanı'nın içeriğine, geniş bir inceleme kısmı ve eserin günümüz harflerine kazandırılmış hali de eklendi. Hoca Dehhani hakkındaki öncü araştırmalar Ord. Prof. Fuat Köprülü tarafından yapılırken, eser Doç. Dr. Ersen Ersoy ve Yrd. Doç. Dr. Ümran Ay'ın derlemeleriyle bilim dünyasına kazandırıldı." diye konuştu.

Acar, kütüphanelere kazandırılan dördüncü eser "Enisü'l-Celis"in, Türk-İslam geleneğinde padişahlara, üst düzey yöneticilere devlet yönetimi ve adabı hakkında tavsiyelerde bulunmak için kaleme alınan siyasetnamelerin önemli örneklerinden biri olduğunu kaydetti. "Enisü'l-Celis"in Osmanlı Sultanı II. Murad'ın isteği üzerine Farsça'dan Türkçe'ye çevrildiğini hatırlatan Acar, eserin Prof. Dr. Azmi Bilgin tarafından yayına hazırlandığını ve kitaba eserin tıpkıbasımının da eklendiğini dile getirdi.

- "Projeyle 100 eser yayımlamayı hedefliyoruz"

Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi kapsamında çok farklı konularda eserlerin ele alındığına işaret eden Acar, 16. yüzyılda İstanbul'da yaşayan bilgin Takıyüddin İbn Ma'ruf'un, ışığın kaynağı, doğası, yayılımı, kırılması ve renklerin oluşumu gibi optik olguları deneysel ve matematiksel olarak inceleyerek elde ettiği sonuçları kaleme aldığı "Kitabu Nuri Hadakati el-Ebsar ve Nuri Hadikati el-Enzar" (Görmenin Oluşumu ve Işığın Niteliği) isimli çalışmasının bilim dünyasına sunulduğunu bildirdi. "Kitabu Nuri Hadakati el-Ebsar ve Nuri Hadikati el-Enzar" isimli eserin Prof. Dr. Hüseyin Gazi Topdemir tarafından yayına hazırlandığını aktaran Acar, "Osmanlı Devleti tarihinde optik konusunda yazılmış hacimli tek bilimsel çalışma olan kitapta, İslam dünyasında 8. ve 12. yüzyılları arasında yapılan deneysel araştırma sonuçları da bulunuyor. Takıyüddin'in deneysel ve matematiksel incelemelerle elde ettiği özgün sonuçları içeren eser, 16. yüzyılda Osmanlı devletinde yapılan bilimsel çalışmaların genel yapısı ve niteliği hakkında fikir veriyor." ifadesini kullandı.

Acar, bunların yanında "Kamus-i Fransevi", "Şeyhül İslam Arzları ve Padişah İradeleri" ve "Şehzade Divanı Defterleri" eserlerinin de baskı aşamasında olduğuna değinerek, çalışmaların tamamlanmasının ardından kitapların yayımlanacağını kaydetti.

AA