İSTANBUL (AA) - AİŞE HÜMEYRA BULOVALI - İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Işıl İlknur Sert, gelişen teknolojinin kütüphaneciliği olumlu yönde etkilediğini belirterek, "Teknolojiyi de arkamıza alıp kütüphaneciliğimizi ilerletmemiz mümkün. Biz gelişen teknolojiyle birlikte e-kitapların ortaya çıkması, elektronik kaynaklarının artmış olmasını sanki kütüphanecilik bitiyormuş gibi gözlemliyoruz. Halkta böyle bir imaj oluşabiliyor ama kesinlikle böyle değil." dedi.

Sert, bu yıl "Sürdürülebilir Kalkınmada Kütüphanelerin Rolü" temalı "55. Kütüphane Haftası" ve Türkiye'deki kütüphanelere ilişkin, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Bugün Türkiye'de kütüphanecilik alanının gelişme aşamasında olduğunu aktaran Sert, devletin de son dönemde bu konuda çok büyük bir rol oynadığını söyledi.

Sert, kütüphanecilik konusunda Türkiye'nin Avrupa ve ABD'ye göre çok ileride olamadığına işaret ederek, "Ancak hizmet kalitesi açısından, var olan kütüphaneler açısından (Avrupa'daki kütüphanelerle) yarışabilir düzeydeyiz. Kütüphane, okuyucu ve kayıtlı üye sayısı bakımından da daha alacak çok yolumuz var." dedi.

Türkiye'de kütüphane çeşitliliğinin az olduğu yorumunu yapan Sert, şöyle devam etti:

"Ülkemizde okul kütüphaneleri konusunda ne yazık ki büyük sorunlar var. Okul kütüphanelerinin neredeyse yok derecede olması bizi endişelendiren noktalardan bir tanesi. Milli Eğitim Bakanlığından okul kütüphanelerine emek ve destek vermelerini rica ediyoruz. Bilgi ve belge yönetimi mezunlarını da burada istihdam etmelerini istiyoruz. Ancak bu şekilde eğitim alanında yeni atılımlar yapılabileceğini düşünüyoruz."

- "Halk kütüphanelerini öne çıkarmamız lazım"

Sert, Türkiye'de çok güzel halk kütüphanelerinin olduğunu fakat bunların en geri planda yer aldığını belirterek, "Halk kütüphanelerini öne çıkarmamız lazım. Ön plana çıkarırsak eğer, halkımız kütüphanelerin değerini daha da iyi anlayacak ve kütüphanelerin sadece sessiz mekanlar olmasını değil, burada çeşitli oyunların da oynanabileceğini, konserlerin, konferansların, sesli kitap okumaların da yapılabileceğini, çocukların rafların arasında koşturabileceğini bilecek. Hala halkımız bilmiyor ki halk kütüphanelerine ücretsiz bir şekilde üye olunuyor ve ücretsiz bir şekilde kitapları alabiliyorsunuz. Bu ödünç alma faaliyetinin ücretsiz olduğunu ve hiçbir hükümlülük gerektirmediğini dahi insanlara anlatmakta zorlanıyoruz. " ifadelerini kullandı.

Türkiye'de üniversite kütüphanelerinin ise güzel işler çıkardığına dikkati çeken Işıl İlknur Sert, şunları kaydetti:

"Her ildeki üniversite kütüphaneleri istenilen düzeyde olamayabiliyor. Çünkü personel, bütçe, mekan sıkıntısı var ama genel olarak baktığınızda, Türkiye kütüphanecilik alanında üniversite kütüphaneleri bir adım önde. Çünkü daha bilinçli bir okur yapıları var ve üniversite kütüphanelerinde veri tabanları, elektronik kaynaklar yer alıyor. Bu alanda son dönemde yapılan açık erişim çalışmaları da bizim için çok önemli."

Sert, Ankara'da kurulan Milli Kütüphane'nin önemine de değinerek, "Milli kütüphane Türkiye'de yayınlanan her yayından bir tanesini mutlaka bünyesinde toplar. Milli Kütüphane'nin yaptığı işlerden bir tanesi de Türkiye hakkında yurt dışında yayınlanmış eserleri de bünyesine katıyor olması. Böylelikle ülkemizle olan yayınları bir elde toplamamız mümkün oluyor. Bu da önemli bir çalışma. Aynı zamanda (Türkiye'de) derleme kütüphanelerimiz de mevcut. Bunlardan bir tanesi Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi. O da bizim için çok kıymetli kütüphanelerimizden birisi." şeklinde konuştu.

- "Yapılan işlerin halka duyurulması adına kütüphane haftası çok önemli"

Türkiye'de kütüphanecilik alanında çok fazla etkinlik ve çalışma yapıldığına fakat bunları yeterince duyuramadıklarına vurgu yapan Sert, şunları anlattı:

"Yapılan işlerin halka duyurulması açısından kütüphane haftası çok önemli. Bu yıl 55.'si düzenleniyor. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen 'Sürdürülebilir Kalkınmada Kütüphanelerin Rolü' gibi bir temamız var. Bir yandan da 'Değişen Toplum ve Değişen Kütüphaneler' başlığı altında Türk Kütüphaneciler Derneği'nin hazırlamış olduğu bir tema var. Bu iki temada aslında birbirini bütünleyen temalar. Türkiye'deki kütüphaneler konusunda halkımızın daha çok bilgilenmesi gerekiyor."

Sert, halk kütüphaneleri bünyesinde kitap kulüpleri oluşturulabildiğini, anne ve çocukların birlikte katılabileceği etkinliklerin de yapılabildiğini de ifade etti.

Kütüphaneler ve Yayımlar Müdürlüğünün "Benim Kütüphanem" uygulamasından bahseden Sert, "Bu uygulamayla insanlar telefonuyla bile e-devlet üzerinden kütüphanelere üye olarak, ödünç kitap alabiliyor, elektronik kitaplara ulaşabiliyor. Bu projeyi bile ne yazık ki çok fazla insanlara duyuramadık." dedi.

Sert, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 24 Haziran 2018 seçimlerinden önce Hatay mitinginde açıkladığı "Millet Kıraathaneleri" projesine de değinerek, "Daha önce söylenmemiş bir şeydi. Bu (projeyi) bir rüzgar olarak arkamıza almamız gerektiğini düşünüyorum. Millet kıraathaneleri içerisinde de bilgi ve belge yönetimi mezunlarının, uzmanlarının istihdam edilmesiyle ve çeşitli etkinliklerle oraların da kütüphaneciliğimize çok büyük katkıları olacak diye düşünüyorum." değerlendirmesini yaptı.

- "İnsanlar artık kütüphaneyle iç içe hayallerini gerçekleştirebiliyorlar"

Gelişen teknolojinin kütüphaneciliği olumlu yönde etkilediğini söyleyen Sert, "Teknolojiyi de arkamıza alıp kütüphaneciliğimizi ilerletmemiz mümkün. Biz gelişen teknolojiyle birlikte e-kitapların ortaya çıkması, elektronik kaynaklarının artmış olmasını sanki kütüphanecilik bitiyormuş gibi gözlemliyoruz. Halkta böyle bir imaj oluşabiliyor ama kesinlikle böyle değil. Kütüphaneler artık sosyalleşme mekanı olarak kendilerini ön plana çıkarıyor. Sosyalleşme mekanı olduğu için e-kaynakları da bunun için kullanıyor. Bu noktada 'makerspace' alanları ortaya çıkıyor. Teknolojiyi burada kullanabiliyorsunuz. 3 boyutlu yazıcılar, kayıt cihazları ve film yapma projesini bir kütüphanenin içinde yapabiliyorsunuz. İnsanlar böylelikle kütüphaneyle iç içe hayallerini gerçekleştirebiliyor." şeklinde konuştu.

Sert, 3 boyutlu gözlüklerle kütüphane turların yapılması, oyunların kütüphanede oynanması, bilgi okur yazarlığı derslerinin kütüphanelerde yapılması gibi şeylerin yurt dışında yapıldığını dile getirdi.

Bu özelliklerin yavaş yavaş Türkiye'ye de geldiğinin altını çizen Doç. Dr. Işıl İlknur Sert, sözlerini şöyle tamamladı:

"Teknolojiyle kütüphanelerin iç içe olduğunu, hiçbir şekilde birinin diğerinin yerini alamayacağını ve birlikte bu ülkeyi kalkındırabileceğini bilmemiz gerekiyor. Şu anda 'endüstri 4.0' diyoruz. Bu '4.0' içerisinde yapay zekanın da kütüphanenin içerisine girmesinden bahsediyoruz. Bu konuda piyasada çok değişik ürünler var. Bu ürünler neden bilgi okur yazarlığı içerisinde olmasın ki? Bunun için de bir arz talep dengesi olması gerekiyor. Bizim de her türlü yeniliği insanlara sunacak şekilde kütüphanelerimizi geliştirmemiz gerekiyor."