CENEVRE/ANKARA (AA) - Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Steffan De Mistura, İsviçre'nin Cenevre kentinde devam eden Suriye konulu görüşmelere ilişkin önerilerini Suriyeli taraflarla paylaştı. Mistura, geçiş yönetimini de kapsayan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına gönderme yapmazken, "yerel seviyede kendini idare" uygulamasından söz etti.

Mistura'nın Beşşar Esed rejimi ile muhalefet heyetine sunduğu raporda, görüşmelere dair öneri niteliğindeki tespitleri yer alıyor.

AA'nın ulaştığı 12 maddelik belgede, "Ülkenin geleceğine, kendi siyasi, ekonomik ve sosyal sistemlerine sadece Suriye halkı; dış baskı ve müdahalelerden uzak bir şekilde, demokratik araçlar ve seçim sandığı yoluyla karar verecektir" ifadesi yer aldı.

Mistura, Suriye'nin vatandaşlık, siyasi çoğulculuk, hukukun üstünlüğü, güçlerin ayrılığı, yargının bağımsızlığı, ulusal birliğin korunması, Suriye toplumunun kültürel çeşitliliğinin tanınması, kapsayıcı ve hesap sorulabilir yönetim esaslarına dayalı demokratik, mezhepçi olmayan bir devlet olacağının altını çizdi.

Ancak Cenevre görüşmelerinin açılışını yaparken tarafların buluşmasına BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 sayılı kararının rehberlik ettiğini vurgulayan Mistura'nın bu sefer kararlara herhangi bir atıf yapmaması Suriyeli tarafların ilgisini çekti.

Söz konusu BMGK kararı, tarafların karşılıklı rızasına dayalı şekilde seçilen isimlerden oluşmuş tam yetkili geçiş yönetiminin kurulmasını, bu yönetimin anayasa hazırlayarak ülkeyi seçimlere götürmesini hükme bağlıyor.

Mistura, hafta başında taraflara sunduğu önerilerde ise anayasa ve adil seçim konularının, kurulacak geçici yönetim tarafından ele alınması yerine, üç konunun Cenevre'de eş zamanlı değerlendirilmesini istemişti.

Görüşmelere katılan kaynaklar, geçiş yönetimi ve yeni bir anayasa hazırlanmasına Mistura'nın yeni önerilerinde yer vermemesini, "BMGK zemini dışına çıkma" çabası şeklinde yorumladı.

Kaynaklar, Mistura'nın kendisine hareket alanı açmak için BMGK'nın dışında esnek bir çerçeve hazırlamaya çalıştığını savundu.

- "Kendini idare" bilmecesi

Belgede, "Ulusal birliğe, adil temsile ve yerel oluşumların ülke, bölge ve yerel seviyede kendini idare uygulamasına bağlı bir devlet" ifadesi yer yer aldı.

Ancak belgede "yerel oluşumlar" ile neyin kast edildiği belirsiz kalırken, "yerel idare" yerine ise yerel seviyede "kendini idare" kavramlarının kullanılması dikkati çekti.

Rusya'nın ocak ayı sonunda muhaliflerle paylaştığı anayasa taslağı metninde de kültürel özerklikten söz edilmiş, referanduma bağlanmak kaydıyla ülkenin idari yapısının değiştirilmesinin önü açılmıştı.

Suriye'nin geleceğinde anayasaya uygun olarak görev yapan güçlü ve birleşik bir ulusal ordu ile istihbarat ve güvenlik kurumlarının idamesinden bahseden Mistura, insan haklarının korunmasına yönelik güçlü mekanizmalar oluşturulması gerektiğini vurguladı.

BM gözetimindeki Cenevre 4 görüşmeleri 23 Şubat'ta başlamıştı.

AA