ANKARA (AA) - SELMA KASAP - Ankara Üniversitesi (AÜ) araştırmacılarınca, fındık kabuğu, pirina gibi kaynaklarla laboratuvar ortamında iki saatte elde edilen kömürün, ısıl değeri düşük linyitle karıştırılmasıyla ele geçen son ürünün enerji kalitesinde yüzde 60 artış sağlandı.

AÜ Fen Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Sınağ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'deki linyitlerin yüzde 68'inin kükürt ve kül içeriğinin yüksek, karbon içeriğinin de düşük olması nedeniyle ısıl değerinin düşük olduğunu ifade etti.

Üniversitede yürüttükleri çalışmalarda fındık kabuğu, pirina, orman ve çevre atıkları gibi çeşitli hammaddelerden hidrotermal karbonizasyon yöntemi ile laboratuvar ortamında nano küre yapılı sentetik kömür elde ettiklerini bildiren Sınağ, bu kömürün kükürt içeriğinin ise neredeyse sıfıra yakın olduğunu söyledi.

Geliştirdikleri yöntem ile milyonlarca yılda gerçekleşen kömüre dönüşme işleminin, laboratuvar ortamında iki saat gibi kısa bir sürede gerçekleştiğine işaret eden Sınağ, "Biyokömür olarak da adlandırılabilecek bu ürünün ısıl değeri 7 bin-7 bin 200 kalori arasında. Bu, ülkemizdeki 2 bin-3 bin arasındaki düşük kalorili linyitlerin ısıl değerine göre yaklaşık 3 katlık bir artış demek." diye konuştu.

- "Düşük kaliteli linyit kömürünün ısıl değerini artırıyor"

Bu çalışmalarının üzerine yeni araştırmalar eklediklerini bildiren Sınağ, şu bilgileri verdi:

"Düşük kaliteli linyitlerle geliştirdiğimiz ürünü karıştırdığımızda -terminolojide buna paçal yapmak deniyor- düşük kaliteli kömürün özelliklerinin iyileştiğini ortaya koyduk. Gerçekten dünya kömür rezervlerine de baktığımızda 140 yıllık bir rezerv kaldığı öngörülüyor. Dolayısıyla öncelikle ülke linyitlerini dikkate alırsak geliştirdiğimiz ürünle karıştırmak suretiyle yakma, gazlaştırma ve birçok prosesle bu ürünün kullanılabileceğini varsayıyoruz.

Sentezlediğimiz 7 bin kalori dolayındaki kükürt içermeyen kömür, ısıl değeri 2 bin kalori dolayındaki mevcut linyitler ile karıştırıldığında ele geçen son ürünün ısıl değeri 4-5 bin kalori aralığına çıkabiliyor. Böylece düşük kaliteli linyitlerimizin değerlendirilmesi için yeni bir yaklaşım bilim dünyasına sunuldu. Elde edilen karışım, düşük kaliteli linyit kömürünün ısıl değerini yüzde 60-70 oranında artırıyor."

- "Kendi kömürünü kendin yap"

Çalışmalarının labortuvar ortamındaki test sonuçlarının çok iyi düzeyde olduğunu dile getiren Sınağ, çalışmalarının pilot ölçekte realize edildikten sonra fizibilitesinin yapılması gerektiğini ve bunun ardından ülkede ihtiyaç duyulan tüm sektörlerde yerini alabileceğini öngördüğünü bildirdi.

Ürünün endüstriyel boyutta uygulanabilmesi için sanayi ile işbirliğine ihtiyaç duyduklarını aktaran Sınağ, "Bu çimento fabrikaları için önemli. Bir çimento fabrikasının hemen yanına büyük ölçüde kömür üreten bir reaktör konuşlandırılarak 'kendi kömürünü kendin yap' şeklinde de bir uygulama da yapılabilir." dedi.

- "Çevreci karbon malzeme"

Ürünün aynı zamanda proje kapsamında, çok farklı bir özelliğini de ortaya koyduklarını belirten Prof. Dr. Sınağ, şunları kaydetti:

"Biyokömür yapısı kürelerden oluşuyor ve biyokömürün titanyum dioksit ile birleştiğinde, şimdiye dek ancak karbon nanotüp, fulleren gibi gramı 600-700 avro olan malzemelerle ulaşılan performanstan 2 kat daha üstün fotokatalitik özellik gösterdiği deneylerimizde ortaya konmuş oldu. Biyokömürün hem bu kadar pahalı karbon yapıların yerini alabileceğini hem de yüksek ısıl değeri olan ve kükürt içermeyen çevreci yönünü ortaya koyduğumuz bu çalışmayı destekleyen TÜBİTAK'a da teşekkürlerimizi sunarız."

Prof. Dr. Sınağ, Ankara Üniversitesi araştırmacılarının patent başvurusu yaptığı yeni ürünün, üretim teknolojisinin de koruma altında alındığını sözlerine ekledi.

AA