SAO PAULO (AA) - ÖMER YETKİN ACAR - Ankara Üniversitesi Latin Amerika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (LAMER) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Necati Kutlu, 1915 olaylarıyla ilgili herkesin Türkiye'den özür dilemesi gerektiğini söyledi.

Sao Paulo'da Türk Günü etkinlikleri kapsamında konferans vermek üzere Brezilya'ya gelen Kutlu, AA muhabirine LAMER'in çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Kutlu, Türkiye'nin Latin Amerika açılımını akademik ve kültürel alanlarda desteklemek için 2009 yılında Ankara Üniversitesi bünyesinde kurulan ve kamu diplomasisi yapan bir kamu kuruluşu olan LAMER'in, Latin Amerika'da Türkiye'nin, Türkiye'de de Latin Amerika ülkelerinin görünürlüğünün artırılması için çalıştığını kaydetti.

Bu çalışmalar çerçevesinde Latin Amerika'da iki Türk kültürü kürsüsü kurduklarını belirten Kutlu, bölgede Türkçenin bir öncelik olmadığını, öte yandan Türk kültürünün önemli olduğunu anlattı. Kutlu, "İlk kürsümüzü, 2011 yılında Havana Üniversitesinde kurduk. 2'cisini 2014 yılında Bogota'da Kolombiya Ulusal Üniversitesinde kurduk. Kolombiya'da her dönem iki hocamız, dil ile tarih ve kültür derslerini İspanyolca olarak veriyor. Havana'da da bir hocamız her iki dersi birden veriyor." ifadesini kullandı.

Kutlu, özellikle son dönemde Türk dizileriyle filmlerin popülerliğinin artmasının, Türk Hava Yollarının (THY) Latin Amerika seferlerinin, turizm ve iletişimin gelişmesinin bölgede Türkiye merakı uyandırdığını dile getirdi.

- Latin Amerika'da Piri Reis ve Matrakçı Nasuh projeleri

LAMER Başkanı Kutlu, Latin Amerika'da günün yada yılın önemine göre sürekli projeler yaptıklarını vurgulayarak, 2013 yılında Piri Reis anısına Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ve Dışişleri Bakanlığı ile Buenos Aires ve Bogota'da etkinlikler düzenlediklerini söyledi.

Her iki şehirde de Piri Reis kimdir, haritasının önemi nedir, Osmanlı'nın altın çağı nedir sorularını aydınlatan sergiler açtıklarını ve beş konferans verdiklerini ifade eden Kutlu, "Yüksek çözünürlüklü haritaları götürdük. O haritaları tanıttık, bir kitap bastık ve bu ülkelerde bıraktık." dedi.

Kutlu, 2014'ün de Matrakçı Nasuh yılı olduğunu hatırlatarak, yine UNESCO ile Matrakçı Nasuh, minyatürleri ve Kanuni Sultan Süleyman dönemi gibi konularda konferanslar düzenlediklerini kaydetti.

- "1915 Osmanlı'nın en uzun yılı"

Son dönemde LAMER'in en önemli projesinin 1915'in 100. yılıyla ilgili çalışması olduğuna dikkati çeken Kutlu, şu ifadeleri kullandı:

"2014 yılından itibaren başbakanlık ile çalışmaya başladık. 2015'te 100. yıl olduğu için Ermenilerin özellikle Türkiye aleyhine çalışacaklarını düşündük ki, belli ölçüde öyle de oldu. 'Biz de Latin Amerika'ya gelelim, 1915'in sadece Ermeni olayı olmadığını, aynı kış Sarıkamış'ta da çatışmaların yaşandığını, çok sayıda askerimizin şehit olduğunu, o yılın hemen baharında Çanakkale'ye saldırıldığını; İngilizlerin, Fransızların, Anzakların oraya geldiğini anlatalım' dedik. Etkinliğimizin adını da '1915 Osmanlı'nın en uzun yılı' koyduk."

Sırasıyla Kolombiya, Kosta Rika, Ekvator, Şili, Bolivya, Paraguay ve Panama'da en iyi üniversitelerde sempozyumlar düzenlediklerini anlatan Kutlu, Türkiye konusunda çalışmalar yapan öğretim görevlilerine, siyasetçilere, diplomatlara ulaştıklarını dile getirdi.

Kutlu, 20-25 kişilik grupla yaklaşık iki senedir bu sempozyumları yaptıklarını vurgulayarak, 8. sempozyumlarını Brezilya'da düzenlemek istediklerini söyledi.

Sao Paulo Üniversitesinin taleplerine olumlu yanıt verdiğine ancak tarihi sürekli ertelediğine işaret eden Kutlu, "Biliyorsunuz Sao Paulo, Latin Amerika'da en çok Ermeni nüfusunun olduğu ikinci şehir. Onlar 1915 ve Osmanlı'yı görünce doğrudan Ermeni olaylarına bağlıyorlar. Halbuki bundan ibaret değil. Osmanlı imparatorluğu dört bir yanından kuşatılmış. Dört bir yanından cephelerde savaşıyor. Bu arada da bildiğiniz gibi Ermeniler de isyan ediyor. Bazı önlemler alınıyor. Bilinen olaylardan bazıları meydana geliyor. Göç ettiriliyor. Tehcir diyoruz. Biz de bunu anlatmak istiyoruz." diye konuştu.

Kutlu, LAMER'in düzenlediği sempozyumlara 15 ila 20 yabancı bilim insanı ve diplomatın katıldığını, buralarda Osmanlı'nın son dönemi, 1. Dünya Savaşı'nın farklı yönleri hakkında bildiriler sunduklarını belirterek, "Kitap bastırıyoruz. Kültür Bakanlığından gelen sanatçılarımıza, Latin Amerika'ya uyacak şekilde çok modernize edilmiş Türk müziği konseri verdiriyoruz. Hani uçurup götürüyorlar salonu. Bir film gösteriyoruz. Şimdiye kadar '120' filmini ve Russell Crowe'un rol aldığı Son Umut filmlerini gösterdik. Bu sene, 'Osmanlı Subayı' diye yeni, güzel bir film çıktı. Çok beğendim. Bu sene herhalde onu gösteririz." dedi.

- "Herkes Türkiye'den özür dilesin"

Yüz yıl önce yaşanan bir şey nedeniyle bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin suçlanmaması gerektiğine dikkati çeken Kutlu, "Osmanlı çok uluslu bir devlet, kuşatılmış. Bir ihanet var ve saldırı altında. Türkiye özür dilesin diyorlar. Türkiye neden özür dilesin. Herkes Türkiye'den özür dilesin. Bunda da çok netim. Konferansların açılışlarında da söylüyorum. Sao Paulo'daki konferansta da söyledim." ifadesini kullandı.

Sao Paulo Üniversitesi Rektörü Marco Antonio Zago, Türkiye'nin Brazilya Büyükelçisi Ali Kaya Savut ve Sao Paulo Başkonsolosu Serkan Gedik ile bir araya gelerek, bu projenin Türkiye için önemini anlattıklarını vurgulayan Kutlu, sözlerini söyle sürdürdü:

"Ben mi dedim Fransızlara, İngilizlere gelin Çanakkale'ye saldırın diye. Biz Ankara Kızılcahamamlıyız. Benim büyük dedem 17 yaşında gitmiş. Hani hey on beşli on beşli şarkısı var ya. On yedi yaşında çocukmuş. Sarıkamış'ta şehit olmuş. Herkes benden özür dilesin, herkes bizden özür dilesin. Biz gerçekleri anlatıp, bu konun artık kapanmasını ve şehitlerimizin ruhunun şad olmasını istiyoruz."

AA