Haftanın tarihine bakış

Haftanın tarihine bakış

Birleşmiş Milletler'in kuruluş tarihi olan 24 Ekim 1945, örgüte üye tüm ülkeler tarafından "Birleşmiş Milletler Günü" olarak kutlanıyor - Türkiye'de ilk nüfus sayımı 28 Ekim 1927 tarihinde yapıldı, nüfusun 13 milyon 648 bin 270 kişi olduğu açıklandı

ANKARA (AA) - Birleşmiş Milletler'in (BM) kuruluş tarihi olan 24 Ekim 1945, örgüte üye tüm ülkeler tarafından "Birleşmiş Milletler Günü" olarak kutlanıyor.

Kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlayan BM'nin ilk temelleri, Ağustos-Ekim 1944'te Çin, Sovyetler Birliği, İngiltere ve ABD delegelerinin, ABD'nin Dumbarton Oaks kentinde bir araya gelerek Birleşmiş Milletler Ana Sözleşmesi'nin temel ilkelerini belirlemesiyle atıldı.

1945 yılının şubat ayında ise ABD, İngiltere ve Sovyetler Birliği’nin katılmasıyla toplanan Yalta Konferansı'ndan sonra aynı yılın nisan-haziran aylarında ABD'nin San Francisco eyaletinde 50 ülkenin katılımıyla Dumbarton Oaks'da saptanan ilkeler tartışıldı.

BM Ana Sözleşmesi 26 Haziran 1945'te imzalanırken, ana sözleşmenin toplantıya katılan ülkelerin parlamentolarınca benimsenmesinden sonra Birleşmiş Milletler 24 Ekim 1945'te resmen kuruldu. Bu tarihten itibaren her yıl 24 Ekim günü, üye ülkelerde "Birleşmiş Milletler Günü" olarak kutlanıyor.

Türkiye, üye sayısı 193'e ulaşan BM örgütünün kurucu üyeleri arasında yer alıyor.

Haftanın belli başlı öteki olayları şöyle:

22 Ekim

1600- Osmanlı ordusu, Macaristan'ın Kanije Kalesi'ni fethetti.

1909- İlk kadın pilot Elsie Roche, ilk uçuş denemesini gerçekleştirdi.

1919- Amasya'da, Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümeti'nin Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında ''Amasya Protokolü'' imzalandı.

1937- Dersim bölgesinde 21 Mart gecesi başlayan ayaklanma bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli'nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle 1947'ye kadar sürdü.

1938- Chester Carlson fotokopi makinesini icat etti.

1947- ABD yardımının ilk partisi İskenderun Limanı'na geldi. İlk malzemelerle İstanbul-Ankara karayolunun yapımına başlanacağı açıklandı.

1962- ABD Başkanı John F. Kennedy, Küba'da Sovyet füzeleri olduğunu açıkladı. Amerikan donanması Küba'yı ablukaya aldı. Füze krizi dünyayı nükleer savaş tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.

1975- İngiliz tarihçi Arnold Toynbee 86 yaşında öldü.

1975- Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü.

1976- Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) kuruldu.

1980- Yönetmen Ömer Kavur'un filmi ''Yusuf ile Kenan'' Milano'da altın madalya aldı.

1993- Diyarbakır'ın Lice ilçesine saldıran teröristlerle çıkan çatışmada Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın şehit oldu.

2003- Sinema oyuncusu Derya Arbaş 35 yaşında ABD'de öldü.

2007- Anayasa Mahkemesi Başkanlığına Haşim Kılıç seçildi.

2012- Uluslararası Bisiklet Birliği, ABD Anti-Doping Ajansının ABD'li bisikletçi Lance Armstrong'a verdiği 7 Fransa Bisiklet Turu zaferinin yanı sıra "kariyeri boyunca elde ettiği başarıları silme" ve "ömür boyu spordan men" cezalarını onadı.

2013- Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk tarafından Masumiyet Müzesi'nin kataloğu olarak hazırlanan "Şeylerin Masumiyeti", ilk kez verilen Mary Lynn Kotz ödülünü kazandı.

2013- İstanbul'un ev sahipliğinde düzenlenen "TEB BNP Paribas WTA Championships İstanbul" Uluslararası Kadınlar Tenis Turnuvası'nda ABD'li tenisçi Serena Williams teklerde şampiyon oldu.

2015- Türk sinemasının ünlü oyuncularından Yılmaz Köksal 76 yaşında vefat etti.

2016- Konya'nın Beyşehir ilçesinde, geçen yıl tespit edilen ve üzerinde insan ile çeşitli hayvan figürlerinin yer aldığı, bin 400 yıllık olduğu değerlendirilen taban mozaiğinin bulunduğu yonca tarlasındaki kazılarda bin 500 yıllık sikke bulundu.

2016- Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin kamuoyunda "İttihadiye Olayları" olarak bilinen davada çarptırıldığı 20 yıl hapis cezası onandı.

2017- Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in ABD'den iadesini engelleyecek bir belge, prosedür, eksiklik kalmadığını belirterek, "Her iki taraf için de şekli anlamda iade için her türlü koşullar tamamlanmıştır." açıklamasında bulundu.

23 Ekim

1853- Kırım Savaşı başladı.

1926- Sovyetler Birliği'nde Leon Troçki ve Grigoriy Zinoviyev, Komünist Partisi Merkez Komitesi üyeliğinden çıkarıldı.

1946- Birleşmiş Milletler, ilk genel toplantısını New York'ta yaptı.

1954- Almanya'nın NATO'ya girişiyle ilgili Paris Antlaşması imzalandı.

1956- Macaristan'da Sovyet egemenliğine karşı ayaklanma başladı. Bütün ülkeye yayılan gösterilerde isyancılar Sovyet birliklerinin çekilmesini istedi.

1972- Zonguldak'ta iki ayrı kömür ocağında grizu patlamasında 20 işçi öldü, 76 işçi yaralandı.

1981- Danışma Meclisi ilk toplantısını yaptı.

1993- Karun Hazinesi, 28 yıl sonra Türkiye'ye getirildi.

1999- Sinema sanatçısı Neriman Köksal hayatını kaybetti.

2004- Hakkında kırmızı bülten çıkarılan Haluk Kırcı, Ukrayna'nın başkenti Kiev'de yakalandı.

2007- 1973'te CHP'li Nermin Neftçi ve CHP İzmir Milletvekili Güldal Mumcu'nun ardından MHP İstanbul Milletvekili Meral Akşener de üçüncü kadın TBMM Başkanvekili olarak kürsüye çıkıp Genel Kurulu yönetti.

2011- Van'da, merkez üssü merkez ilçeye bağlı Tabanla köyü olan 7,2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Bu deprem, Cumhuriyet tarihi boyunca Anadolu'da meydana gelen en büyük depremlerden biri olarak kayıtlara geçti. AFAD, depremde 75’i öğretmen, 5’i polis olmak üzere 604 kişinin yaşamını yitirdiğini, 222 vatandaşın enkazdan sağ kurtarıldığını bildirdi.

2013- Hrant Dink cinayeti davasında hakkında yakalama kararı çıkarılan sanıklardan Erhan Tuncel, İstanbul'da yakalandı.

2015 - Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux şehri yakınlarında bulunan Libourne kasabasında, otobüsle kamyonun çarpışması sonucu 43 kişi hayatını kaybetti. Bu olay, ülkede son 33 yılda yaşanan en büyük kaza olarak kayıtlara geçti.

2015 - Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib vilayetinde, AA'ya ve bazı basın kuruluşlarına fotoğraf ve görüntü hizmeti veren 28 yaşındaki serbest gazeteci Vesim el Adil, Rus bombardımanında yaşamını yitirdi. Bombardımanı görüntülemek için bölgeye ulaşmaya çalışan Adil, hava saldırısı sırasında şarapnel parçalarının vücuduna isabet etmesi sonucu hayatını kaybetti.

2016- Taksim'deki Gezi Parkı eylemleriyle ilgili 7'si yabancı uyruklu 255 sanığın yargılandığı davada 244 kişi, 2,5 ay ile 1 yıl 2 ay arasında değişen hapis cezalarına çaptırıldı.

2017- BM, 25 Ağustos'tan bu yana Myanmar'daki şiddet olaylarından kaçarak Bangladeş'e sığınan Arakanlı Müslümanların sayısının 603 bine ulaştığını bildirdi.

2017- FETÖ'nün darbe girişimi sırasında Gölbaşı'ndaki TÜRKSAT yerleşkesinde yayınları kesmeye çalışan 5'i sivil 17 kişinin yargılandığı davada, firari sanıkların dosyası ayrılırken, diğer sanıklara, "Anayasa'yı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Asker sanıklar ayrıca TÜRKSAT personelleri Ahmet Özsoy ve Ali Karslı'nın şehit edilmesi nedeniyle ikişer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı.

24 Ekim

1857- İlk futbol kulübü, İngiltere'de Cambridge Üniversitesinde kuruldu.

1904- New York Metrosu açıldı.

1929- New York Borsasında hisse senetleri düştü. Bu çöküş sürecini izleyen bunalım, dünya dış ticaretinde ciddi bir daralma yarattı. Kriz, Türkiye'yi de etkiledi.

1935- 1. Belediyeler Kongresi başladı.

1939- Naylon çoraplar, ilk kez Wilmington'da satışa sunuldu.

1945- Birleşmiş Milletler Antlaşması yayınlandı ve BM kuruldu.

1956- Gazeteci Bedii Faik, cumhurbaşkanına hakaretten 6 ay hapse mahkum edildi.

1956- Sovyetler Birliği, Macaristan'ı işgal etti.

1964- Amerikalı sivil haklar savunucusu Martin Luther King'e Nobel Barış Ödülü verildi.

1966- CHP'nin 18. Kurultayı ''ortanın solu'' görüşünü savunanların zaferiyle sonuçlandı. Zonguldak Milletvekili Bülent Ecevit, Genel Sekreterliğe getirildi.

1969- Şair Behçet Kemal Çağlar 61 yaşında hayatını kaybetti.

1975- Türkiye'nin Paris Büyükelçisi İsmail Erez ve şoförü, Ermeni teröristlerce öldürüldü.

1976- Ses sanatçısı Sevinç Tevs 46 yaşında öldü.

1991- Kripto davasında Gazeteci Uluç Gürkan ile Dışişleri Bakanlığı memuru Hande Mumcu beraat etti.

1992- Türkiye'nin ilk özel havaalanı olan ''Hezarfen'', İstanbul Büyükçekmece'de hizmete girdi.

1996- Vehbi Koç'un cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'ndan çalındı.

2005- Milli Güvenlik Kurulu toplantısında, yeni Milli Güvenlik Siyaset Belgesi uygun bulunarak, bu konudaki tavsiye kararının Bakanlar Kuruluna bildirilmesine karar verildi.

2007- Fatih Sultan Mehmet'in İtalyan ressam Gentile Bellini tarafından yapılan ve yakın zamanda İngiltere'deki ünlü National Galeri'de de sergilenen portresi, Sotheby's müzayede evinde yapılan açık artırmada 468 bin 500 sterline alıcı buldu.

2007- BM'nin desteklediği, 100'den fazla haber ajansının katıldığı II. Dünya Haber Ajansları Kongresi, İspanya'nın Estepona kentinde başladı. Dünya haber ajanslarının ilk zirvesi Anadolu Ajansının ev sahipliğinde Nisan 2003'te İstanbul'da yapılmıştı.

2009- Ankara'da bir kişi H1N1 virüsünden öldü. Sağlık Bakanlığı, bu kişinin H1N1 virüsünden Türkiye'de yaşamını yitiren ilk kişi olduğunu açıkladı.

2013- 652. Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde üst üste üçüncü kez başpehlivan olarak altın kemerin daimi sahipliğine hak kazanan ancak dopingli olduğu ortaya çıkan Ali Gürbüz'ün kemeri geri alındı.

2015- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yapılan değişiklikle, Acil Yardım Çağrı Hizmeti Numaraları'na "Alo 140 Terör İhbar Hattı" da eklendi.

2016- Gaziantep'in Karkamış ilçesinde barınan yaklaşık 500 Suriyeli, Fırat Kalkanı Harekatı kapsamında terör örgütü DEAŞ'tan temizlenen Halep kentine bağlı Cerablus ilçesine döndü.

2017- IKBY Parlamentosu 1 Kasım'daki başkanlık ve milletvekili seçimlerini 8 ay erteledi.

25 Ekim

1917- Lenin önderliğindeki Bolşevikler, gücü tamamen ele geçirdi.

1924- Sosyolog ve yazar Ziya Gökalp 49 yaşında öldü.

1937- Başbakan İsmet İnönü istifa etti. Aynı gün Celal Bayar'ın kurduğu hükümet açıklandı.

1946- Serbest Güreş Milli Takımı, İsveç'te Avrupa Şampiyonu oldu.

1947- Sovyetler Birliği, Birleşmiş Milletler'de Kars ve Ardahan'ı istedi.

1957- Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu İstanbul'da açıldı.

1960- Küba, tüm Amerikan iş yerlerini devletleştirdi.

1962- ABD Büyükelçisi Adlai E. Stevenson, Küba'daki Sovyet üslerinin fotoğraflarını, kanıt olarak BM Güvenlik Konseyi'ne sundu.

1971- Çin Halk Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletlere alındı.

1980- 13 Temmuz 1979'da Mısır'ın Ankara Büyükelçiliğini basan 4 Filistinli gerilla ölüm cezasına çarptırıldı.

1981- Türkiye'nin Roma Büyükelçiliğinde görevli ikinci katip Gökberk Ergenekon, ASALA teröristlerinin saldırısına uğradı; üç kurşun yarası aldı.

1984- Hepatit virüsü bulundu.

2011- Libya'nın öldürülen devrik lideri Kaddafi'nin Misrata'daki bir soğuk hava deposunda tutulan cenazesi, açıklanmayan bir yere defnedildi.

2012- Myanmar'da Rakhine Budistleri ile Rohingya Müslümanları arasındaki çatışmalarda 100'den fazla kişi öldü. Rakhine (Arakan) eyaleti sözcüsü Win Myaing, ülkenin batısındaki 4 kentte devam eden çatışmalarda 2 binden fazla evin ateşe verildiğini açıkladı.

2013- "3. Uluslararası Erbil Maratonu", 40 ülkeden 5 bin 800 kişinin katılımı ve "Barış İçin Koşalım" sloganıyla başladı.

2013- "Dünyanın en uzun boylu adamı" unvanını 2 metre 51 santimetre ile elinde bulunduran Sultan Kösen, Mardin'de yapılan düğünde Suriye asıllı Merve Dibo ile evlendi.

2015- Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair, 2003'te ABD öncülüğünde gerçekleştirilen, Irak'ın işgali sırasında yapılan hatalar ile rejimin devrilmesiyle yaşanacakları yanlış kavradıkları için özür diledi.

2017- İYİ Parti kuruldu.

26 Ekim

1461- Trabzon Rum İmparatorluğu, Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Osmanlı güçlerine teslim oldu.

1730- Osmanlı'da ayaklanma başlatan Patrona Halil ve arkadaşları idam edildi.

1863- Uluslararası Kızıl Haç organizasyonu İtalya'nın Cenova kentinde kuruldu.

1905- Kuzey Avrupa ülkeleri Norveç ve İsveç ayrıldı.

1922- İsmet İnönü, Lozan Konferansı öncesinde Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi.

1923- Türk Milli Futbol Takımı, ilk maçında Romanya ile 2-2 berabere kaldı.

1924- Kazım Karabekir Paşa, Birinci Ordu Müfettişliğinden ayrıldı; artık milletvekili olarak çalışacağını bildirdi.

1932- ''Yo yo'' oyuncağı İstanbul'da büyük ilgi uyandırdı.

1933- Cumhuriyetin 10. yılı dolayısıyla Genel Af Kanunu çıkarıldı.

1936- 16 yaşındaki ressam Turgut Cansever, ilk resim sergisini açtı.

1938- Du Pont, ilk sentetik naylon fibere adını verdi.

1961- Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı seçildi.

1966- Kuzey Atlantik Konseyi, NATO karargahını Brüksel'e taşımayı kararlaştırdı.

1967- Şair, yazar Ali Cenap Yöntem, 80 yaşında öldü.

1974- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Fahrettin Altay 94 yaşında İstanbul'da öldü.

1975- Enver Sedat, ABD'ye resmi ziyarette bulunan ilk Mısır Devlet Başkanı oldu.

1984- Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir bakan azledildi. Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Arıkan, istifa etmeyince, Başbakan'ın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından görevden alındı.

1994- İsrail İle Ürdün arasındaki 46 yıllık savaşa son veren tarihi barış anlaşması, iki ülke arasındaki sınırda, 5 bin kişinin katıldığı gösterişli bir törenle imzalandı.

2008- Türk Hava Yolları, 1991 Körfez Savaşı'nda durdurduğu Bağdat seferlerine 17 yıl aradan sonra tekrar başladı ve THY uçağı, uluslararası Bağdat Havaalanı'na indi.

2013- Pakistan-İran sınırında çıkan çatışmada 14 İran askeri öldürüldü.

2015- Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının talebiyle Koza İpek Holding ve bünyesindeki şirketlere kayyum atanmasına karar verdi.

2016- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) eski başkanlarından Basın Şeref Kartı sahibi Nail Güreli hayatını kaybetti.

2017- Dünya Sağlık Örgütü'nün yayımladığı rapora göre, salgının ortaya çıktığı 27 Nisan'dan bu yana Yemen'de kolera nedeniyle 2 bin 180 kişi hayatını kaybetti.

27 Ekim

1492- Kristof Kolomb Küba'yı keşfetti ve İspanya adına el koydu.

1913- Mustafa Kemal, Sofya Ataşemiliterliği görevine atandı.

1922- Müttefikler, Ankara ve İstanbul hükümetlerine Lozan'da konferans toplanması çağrısı yaptı.

1960- Milli Birlik Komitesi, 147 profesör, doçent ve asistanı görevden aldı.

1978- Nobel Barış Ödülü'nü Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin paylaştı.

1982- Çin, nüfusunun 1 milyarı aştığını açıkladı.

1996- Yeni Trafik Kanunu yürürlüğe girdi.

1999- Parlamento oturumu sırasında otomatik silahlı kişilerce yapılan saldırıda Ermenistan Başbakanı Vazgen Sarkisyan ve sekiz üst düzey yetkili öldü.

2005- Tiyatro sanatçısı 48 yaşındaki Şefik Kıran, Bakırköy'de oturduğu apartmanın boşluğunda ölü bulundu.

2006- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Milletvekili Seçimi Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yasa'yı onayladı. Milletvekili seçilme yaşı 30'dan 25'e indirildi.

2006- Karikatürist Semih Balcıoğlu 78 yaşında vefat etti.

2010- Eski Arjantin Devlet Başkanı Nestor Kirchner, 60 yaşında öldü.

2013- Formula-1 Dünya Şampiyonası'nda sezonun 16. yarışı Hindistan Grand Prix'sinde bu yılki 10. galibiyetini kazanan Red Bull-Renault'nun Alman pilotu Sebastian Vettel, sezonun bitimine 3 yarış kala üst üste 4. şampiyonluğunu ilan etti.

2016- BM, Irak'ta terör örgütü DEAŞ'ın elinde tuttuğu Musul'u kurtarma operasyonunun onuncu gününde 10 bin 500'den fazla kişinin yerinden edildiğini açıkladı.

2017- İspanya'nın Katalonya özerk yönetimi parlamentosu tek taraflı bağımsızlık ilan etti.

2017- FETÖ'nün darbe girişimi sırasında Sahil Güvenlik Komutanlığındaki eylemlere ilişkin görülen ve 28 kişinin yargılandığı davada, ikisi ağırlaştırılmış olmak üzere 25 sanığa müebbet hapis cezası verildi. Sanıklardan 3'ünün beraat ettiği davada, eski Sahil Güvenlik Komutanı Hakan Üstem müebbet hapisle cezalandırıldı.

28 Ekim

1886- Özgürlük Anıtı, Fransızların armağanı olarak New York'ta dikildi.

1923- Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeğinde, ''Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz'' dedi.

1927- Türkiye'de ilk nüfus sayımı yapıldı. Nüfusun 13 milyon 648 bin 270 kişi olduğu açıklandı.

1937- Başbakan İsmet İnönü, Ankara'da paraşüt kulesinin açılışını yaptı.

1938- Ankara Radyosu hizmete girdi.

1962- Küba Füze Krizi: Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev, Küba'daki füze üslerini kaldıracaklarını açıkladı.

1977- Karikatürcü ve çizgi roman çizeri Ratip Tahir Burak 73 yaşında İstanbul'da öldü.

1993- Hakkari, Üzümlü Jandarma Sınır Bölüğü'ne saldıran teröristlerden 57'si öldürüldü. Çatışmada 10 er şehit oldu.

1998- Esenboğa Havalimanı, tarihinde ilk kez aynı gün 13 cumhurbaşkanı ağırladı. Yabancı ülke cumhurbaşkanları, Cumhuriyetin 75. Yılı törenleri için başkente geldi.

2012- Myanmar yönetimi, Birleşmiş Milletler'e, ülkenin batısında Bangladeş sınırındaki Arakan eyaletindeki şiddet olayları nedeniyle çoğu Müslüman 22 binden fazla kişinin evini terk etmek zorunda kaldığını açıkladı.

2013- Tiyatro ve sinema sanatçısı Tomris Oğuzalp, 80 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2013- Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, müzik alanında Ahmet Kaya'ya verildi.

2015- İçişleri Bakanlığı, Terörle Mücadele Kanunu Kapsamına Giren Suçların Faillerinin Yakalanmasına Yardımcı Olanlara Verilecek Ödül Hakkında Yönetmelik kapsamında, aranan teröristlerin isimlerinin yer aldığı bir internet sitesi hazırladı. "www.terorarananlar.pol.tr" adresinde "Aranan Terörist" başlığıyla yayınlanan listede, teröristlerin isimleri, kırmızı, mavi, yeşil, turuncu ve gri kategorilere ayrıldı. Fetullah Gülen, Cemil Bayık, Murat Karayılan, İlhami Balı ve Duran Kalkan kırmızı kategoride bulundu.

2017- Melih Gökçek, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevinden istifa ettiğini açıkladı.

AA

Kaynak:Haber Kaynağı

Etiketler :