BRÜKSEL (AA) - ŞERİFE ÇETİN - Finlandiya tarihinde ilk kez bir cumhurbaşkanı adayı, ülkesinin NATO'ya üye olması gerektiğini savunarak uluslararası alanda dikkatleri üzerine çekti.

28 Ocak 2018'de gerçekleşecek cumhurbaşkanı seçimi için aday olan Nils Torvalds, AA muhabirine Finlandiya'nın neden NATO üyesi olması gerektiğini anlattı.

- "Avrupa'nın güvenlik dinamikleri değişti"

Finlandiya'nın ilk kez NATO üyeliğini gündeme getiren Torvalds, "Avrupa'nın güvenlik dinamikleri değişti. Bu çerçevede, Finlandiya NATO'ya üye olmalı." dedi.

ABD'de Donald Trump'ın başkanlığı devralmasıyla iç sorunların arttığına dikkati çeken Torvalds, ABD'nin İkinci Dünya Savaşı'ndan beri Avrupa'ya sağladığı güvenlik garantisinin azalmaya başladığını dile getirdi.

Torvalds, "ABD'nin ileride Avrupa'da daha az etkin olacağı göz önünde bulundurulduğunda, Avrupa'nın güvenlik alanında kendi sorumluluklarını yerine getirmesi gerekiyor." diye konuştu.

- "Rusya'nın hatalı kararlar verme eğiliminden tedirginim"

Rusya'nın özellikle Kırım'ı yasa dışı ilhakı sonrasında bölgede daha agresif bir tutum takınmasının "yakın zamanda" bir tehdit teşkil etmediğini belirten Torvalds, "Ben giderek daha otoriterleşen bir Rus yönetiminin büyüyen ekonomik sorunlar karşısında, hatalı kararlar verme eğiliminden dolayı tedirginim." ifadesini kullandı.

Torvalds, Rusya'nın yakın zamanda büyük ekonomik sorunlarla karşılaşacağını düşündüğünü, Rus ihracatının yoğunluklu olarak petrol ve gaza dayandığını ve petrol fiyatlarındaki düşüşün Rus ekonomisini derinden etkileyeceğini iddia etti.

- "Rusya'dan izin alarak hareket ettiğimiz günler geride kaldı"

Finlandiya'da geleneksel olarak NATO üyeleğinin tartışmaya açılmadığını kaydeden Torvalds, bu nedenle kamu nezdinde üyeliğe destek bulunmadığını dile getirdi.

Torvalds, kendisinin bu konuda öncü rol oynadığını belirterek, "NATO üyeliği konusunda güçlü bir siyasi tartışma yürütebilirsek, kamuoyunun desteğinin artacağını düşünüyorum." diye konuştu.

Finlandiya'da bu konuya ilişkin tartışma yürütülmemesini Finlandiya-Rusya ilişkileriyle açıklayan Torvalds, Finlandiya halkında geçmişten gelen "Rusya'ya danışarak hareket etme refleksi bulunduğunu" bildirdi.

Sovyetler Birliği döneminde Finlandiya'nın Rus etki alanında olduğunu anımsatan Torvalds, "Eskiden Moskova'yı dinlemek zorundaydık. Çok büyük adımlar atamıyorduk. Ancak, Rusya'dan izin alarak hareket ettiğimiz günler artık geride kaldı." vurgusunu yaptı.

- "Tarafsız" Finlandiya'da NATO üyeliği ilk kez gündemde

Sovyetleri Birliği döneminde Moskova yönetimiyle yakın ilişkiler yürüten Finlandiya, İkinci Dünya Savaşı'ndan beri "tarafsızlık"ı benimseyen bir dış politika yürütüyor.

1948 yılında Sovyetler Birliği'yle imzaladığı Dostluk Anlaşması uyarınca, iki taraf birbirine karşı bir askeri birliğe katılmamayı taahhüt ediyor. Öte yandan, uluslararası hukuk çerçevesinde Finlandiya'yı "tarafsızlık" statüsüne zorunlu tutan bir anlaşma bulunmuyor.

NATO'nun 1994 yılında "Barış için Ortaklık" misyonlarına katılan Finlandiya, ittifak ile yakın ilişkiler yürütüyor. NATO-Finlandiya iş birliği bir yandan Finlandiya'nın askeri kabiliyetini geliştirirken, diğer yandan ülkenin askeri güç ve yeteneklerini NATO'nun askeri altyapısıyla uyumlu hale getiriyor.

NATO çerçevesinde ortak misyon, tatbikat ve projeler yürüterek ittifaka "büyük katkı" sağlayan Finlandiya, üye olmadığı için NATO'nun tüm üyelere güvenlik taahhüdü sağlayan 5. maddesinden yararlanamamakla birlikte, karar alma mekanizmalarında da söz hakkı bulunmuyor.

- Rusya faktörü

Finlandiya, Rusya'yla bin 300 kilometrelik uzun bir sınır paylaşıyor. Finlandiya'nın NATO üyeliğini değerlendirmesi durumunda Rusya'nın sert bir tepki vermesi bekleniyor. Öyle ki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, olası bir üyelik durumunda Rus birliklerini Finlandiya sınırına aktaracağı sinyalini veriyor.

Finlandiya'nın bir yandan Batı dünyasıyla yakın ilişkiler yürütürken, diğer taraftan Rusya'yı "kışkırtmaktan" kaçındığı görülüyor.

Rusya'yla ilişkiler faktörünün, Finlandiya'nın NATO ile yakın ilişkiler yürütmesine rağmen ittifaka üyeliği şimdiye kadar gündeme getirmemesinde etkili olduğu belirtiliyor.

AA