BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - MUSTAFA KELEŞ - BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, İsrail'in, Filistinlilerin mülkünü yıkıp yeni yerleşim birimi inşa etmeyi sürdürmesinin bu ülkenin nihai hedefi konusunda soru işaretlerine neden olduğunu belirterek, "Bu faaliyetler, İsrail'in asıl niyetinin, Filistinlileri Batı Şeria'nın belirli bölgelerinden çıkararak yaşayabilir bir Filistin Devleti ihtimalini ortadan kaldırmak olabileceği sorusunu gündeme getiriyor." dedi.

Ban Ki-mun, İstanbul'da düzenlenecek Dünya İnsani Zirvesi öncesi AA muhabirine yaptığı açıklamada, İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarında devam eden yerleşim birimi kurma faaliyetleri ve bunun çözüme etkisini değerlendirdi.

İsrail'in yerleşim faaliyetlerinin ve bunu geriye dönük "yasal hale getirme" süreçlerinin hızla sürdüğünü kaydeden Ban, "Bu süreçler ve Mart ayında İsrail'in 'devlet arazisi' ilanı, bu ülkenin, gelecekte Filistin Devleti kurulması planlanan bölgede stratejik yerleşim planlarına devam edeceğini gösteriyor. Tekrar belirtmek isterim ki yerleşim birimi kurma faaliyetleri uluslararası hukuk altında yasa dışıdır ve iki devletli çözümün altını oymaktadır." dedi.

Bu faaliyetlerin İsrail'in gerçek niyeti hakkında soru işaretlerine neden olduğunu vurgulayan Ban, "İsrail'in Filistinlilerin mülkünü yıkıp yeni yerleşim birimi kurarak sahada yeni durum oluşturması İsrail'in nihai hedefi konusunda soru işaretlerinin doğmasına neden olmaktadır. Bu faaliyetler, İsrail'in asıl niyetinin, Filistinlileri Batı Şeria'nın belirli bölgelerinden çıkararak yaşayabilir bir Filistin Devleti ihtimalini ortadan kaldırmak olabileceği sorusunu gündeme getiriyor." diye konuştu.

Tarafları tekrar masaya çağıran Ban, tehlike altında olan iki devletli çözüm hedefinin ancak müzakereyle sağlanabileceğini söyledi.

- "Kıbrıs'ta çözümden ümitliyim"

Genel Sekreter Ban, Kıbrıs sorununa ilişkin soru üzerine de Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'nin öncülüğündeki müzakerelerde karışılıklı güven ve iyi niyetle olumlu gelişmeler yaşandığını ve bunun kendisini cesaretlendirdiğini belirtti.

Kıbrıslı liderler Mustafa Akıncı ve Nikos Anastasiadis'in bir yıldır iki toplum için de çok önemli olan konularda zorlu bir müzakere yürüttüklerini dile getiren Ban, "Liderlerin, müzakerelerin yıl dönümünde ortak açıklama yaparak 2016 içinde kapsamlı bir anlaşmaya varmak için yoğun şekilde çalışacaklarını beyan etmeleri beni ümitlendiriyor." diye konuştu.

Bölünmüş bir ülkeden geldiğini vurgulayan Ban, şunları söyledi:

"Bölünmüş bir ülke olan Kore'den gelen biri olarak Kıbrıs bana gelecek için umut veriyor. Kıbrıs'ın barışçıl bir şekilde yeniden birleşmesi, hem Ada'da yaşayanlara ekonomik ve siyasi yararlar getirecek hem de bölgede istikrar ve işbirliğine katkı sağlayacaktır. Liderler, geride kalan konularda önümüzdeki aylarda uzlaşma sağlama hususunda kararlılıklarını belirttiler. Hem BM hem de bizzat kendim, 'Kıbrıs'ın geleceğine Kıbrıslıların karar vermesi' temelinde bu çabalara destek vereceğim."

- "Yeni Genel Sekreter kadın olabilir"

Ban Ki-mun, bu yıl sonunda dolacak 10 yıllık görev süresine ilişkin "bu süredeki performansınızı nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu üzerine, bunun değerlendirmesini kendisinin yapmasının doğru olmayacağını, performansına ilişkin kararı üye ülkelerin ve diğer insanların verebileceğini söyledi.

"Genel Sekreterlik dönemimin sonuna yaklaştığım şu günlerde genel olarak uluslararası sistem ve Birleşmiş Milletler içinde gerçekleştirdiğimiz reformların kalıcı olmasını umut ediyorum." diyen Ban, görev süresi boyunca yeni Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri belirlediklerini, iklim değişikliği ile mücadele için de güçlü bir İklim Anlaşması kabul edildiğini hatırlattı.

Bu iki konunun bu yüzyılın önde gelen problemleri olduğunu vurgulayan Ban, "Bu iki konudaki başarımız gelecek nesillerin 21. yüzyılın sınamaları ile mücadelesine somut temel sağladı. Hükümetler, sivil toplum ve iş dünyasının mücadeleyi bunun üzerine bina etmelerini umuyorum." dedi.

Kalan görev süresinde de sorunların çözümü için çabalarını sürdüreceğini ifade eden Ban, geçen sürede dünyanın birçok noktasında barışın sağlanması için verdikleri çabaların ise halen başarıya ulaşamadığını kaydetti.

Görev süresine ilişkin pişmanlığını da anlatan Ban, "Dünyada hala barışın olmadığı çok yer var. Barış için ortaya koyduğumuz çabaların başarıya ulaşmış olmasını isterdim. Suriye'den Güney Sudan'a, oradan Doğu Kongo'ya eğer uluslararası toplum birlik olursa tüm problemli coğrafyalara barış ve birlik gelir." diye konuştu.

Kendisinden sonra göreve gelecek Genel Sekreterin seçimine ilişkin soru üzerine de Ban, "Genel Sekreterliğe en uygun kişinin bu göreve getirilmesini dilerim. Belki de BM tarihinde ilk kez Genel Sekreterliğe en uygun görülen kişi bir kadın olacak." ifadelerini kullandı.

Açıklamalarının ardından BM Genel Sekreteri Ban'a AA Amerika Bölge Editörü Ertuğrul Cingil tarafından Anadolu Ajansı 2015 Almanağı, İstanbul Photo Award albümü ve çini tabak takdim edildi.

(Son)

AA