Prof. Dr. Ramazan Altıntaş

Prof. Dr. Ramazan Altıntaş

Barışın ve Kardeşliğini Dini: “Selam”

Müslümanlar, es-Selâm olan Yüce Allah’ın bu ismini, aile hayatından tutun da, sosyal, kültürel ve ekonomik hayatın bütün alanlarına, hatta uluslar arası ilişkilere varıncaya kadar ahlaki bir yaşam tarzına çevirmelidir. Önce barış, aile içi iletişim alanlarında kurulmalıdır. Bu hususta Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulur:  “Evlere girdiğiniz zaman birbirinize, Allah katından mübarek ve hoş bir esenlik dileği olarak, selam verin.” (Nur 61).  Aile bireyleri arasında gönül dilinden dökülecek olan bu selam, ne zaman davranış kalıplarına yansıtılırsa, işte o zaman bir Müslüman’ın evi, mesâkin-i tayyibe ve barış evi haline dönüşecektir.  Böyle bir evde; kavga yerine sevgi, aldatma yerine sadakat, zulüm yerine merhamet olacaktır. Allah resulü, kendi evine girenlerin de evde bulunanlara selam vermesini emretmiş, bizzat kendisi de ev halkına selam vermiş ve onlarla hasbıhal ederek gönüllerini almıştır.

Selam, bir iletişim dilidir: “Size Müslüman (es-selâm) olduğunu bildirene,  dünya hayatının geçici menfaatine (ganimete) göz dikerek: "Sen mü'min değilsin" demeyin.”  (Nisa 94) Bu ilahi çağrıda geçen “selâm” tabiri,  dışlamacılığı değil, kapsayıcı ve kuşatıcı bir dindarlık dili geliştirmemizi ilham ediyor. Çünkü dışlamacılık anlamına gelen “tekfircilik”  mü’minler arasında barışı bozar. Kendisini Müslüman olarak tanımlayan bir kimseye selamla mukabele etmemek,  gerçek mü’mine yakışan bir duruş ve tavır değildir. İnsanların inançlarını sorgulayacak olan makam farklıdır. Biz yargıç değil, davetçiyiz. Zahire göre hüküm veririz. Bundan dolayı Hz. Peygamber (a.s), mü’minler arasında meydana gelen küskünlükleri ve dargınlıkları gidermede çözüm olarak selamı adres göstermiştir: “İnsanların Allah katında en değerlisi ve O’na en yakın olanı, önce selamı verendir.” Çünkü selam,  Müslümanlar arasında uhuvvet ve kardeşliğin geliştirilmesinin yegâne anahtarıdır. Yaşadığımız Müslüman coğrafyalarda cereyan eden etnik ve mezhebi çatışmaların önüne ancak bu barışa hayat vermekle geçebiliriz. Selamı askıya almak ve terk etmek, barışa sırt çevirmek manasına gelir. Bu sebeple bütün Müslümanlar Cenâb-ı Hakk’ın barış çağrısına yürekten kulak vermelidirler: “Ey iman edenler! Hep birden barışa girin. Sakın şeytanın peşinden gitmeyin. Çünkü o, apaçık düşmanınızdır.” (Bakara 208). Kim Müslümanlar arasında barışı bozuyorsa, o şeytandır ya da İblisin yolunca gidendir.  Şeytan ise, Allah’a isyanın bir sembolü ve kötülük odağıdır. Onun bütün amacı, müminleri, bir barış yurdu olan cennete gitmekten alıkoymaktır.

İslam, özellikle Müslümanlar arasında sevgi, kardeşlik ve dostluk bağlarının geliştirilmesini “selam”ın yayılmasına ve yaygınlaştırılmasına bağlamıştır. Nitekim Hz. Peygamber, selamın Müslümanlar için imanî ve hayati bir mesele olduğuna şöyle işaret etmektedir: “Siz, iman etmedikçe cennete giremezsiniz; birbirinizi sevmedikçe de gerçekten iman etmiş olamazsınız. Size yaptığınız zaman birbirinizi seveceğiniz bir şey söyleyeyim mi? Aranızda selamı yayınız.” Selamın yayıldığı bir toplumda mü’minler arasında sevgi eksenli iletişim ve diyalog, takva ve iyilikte yardımlaşma kapıları açılır; düşmanlık ve fenalık kapıları da kapanır.  Mü’minler ancak, böyle bir toplum yapısında selamın ortaya çıkardığı sevgi medeniyetini yeniden inşa edebilirler ve var oluş tarihlerine süreklilik kazandırabilirler.  

Müslümanların kendi aralarında birbirlerine Hakk’ı tavsiye etmeleri  kardeşlik hukukunun bir gereğidir. Hakkı tavsiye etmenin birçok yolu ve yöntemi vardır. Bu alanda en etkili yöntem, sözden ziyade selam temelli temsil Müslümanlığının görünür kılınmasıdır. Bu hususta Hz. Peygamberden gelen bir rivayet şöyledir:  “Bir sahabe Hz. Peygambere: “ Ey Allah’ın Resulü! İslam’da hangi amel daha hayırlıdır?” diye sorunca, o, şöyle buyurur: “Yemek yedirmen, tanıdık, tanımadık herkese selam vermendir.” İşte bu rivayetten her türlü bencilliğin ve açgözlülüğün paylaşma ahlakıyla; bireyciliğin ise, selamla tedavi edilebileceğini anlıyoruz. Yapılan her iki tavsiye gerçek anlamda yerine getirildiği takdirde, sosyal açıdan önemli sonuçlar doğuracaktır. Bunlardan birisi, sınıfsal çatışmalar yerine, karşılıklı güveni, diğeri, enaniyet ahlakı yerine sevgiyi tesis edecektir.  Böylece toplum bireyleri arasında güçlü dayanışma bağları artacaktır.

 Sonuç olarak söylemek gerekirse,  birey ve toplumların hayatında barışın kaynağının es-Selâm olduğu bilinmeden ve O’na teslim olmadan yeryüzünde barışın mümkün olamayacağı unutulmamalıdır.

 

 

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Çok uzun metinler, küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.