BANGKOK (AA) - Tayland'da düzenlenen 34. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Zirvesi'nde liderler, bölgesel birlik ve Güney Çin Denizi'nde itidalli hareket edilmesi çağrısında bulundu.

Güney Çin Denizi'ndeki anlaşmazlıklar ve diğer bölgesel konuları ele almak üzere bir araya gelen liderler, açılış töreninde birlikte fotoğraf çektirdi.

Zirvenin bu yılki ev sahipliğini yapan Tayland'ın Başbakanı Prayuth Çan-oça, başkent Bangkok'ta yaptığı konuşmada, bölgesel birlik çağrısında bulunarak, ABD ve Çin arasındaki ticari anlaşmazlığın bölge ülkelerine etkisini azaltmak için Çin ve diğer 5 Asya-Pasifik ülkesiyle serbest ticaret anlaşması imzalanması gerektiğini söyledi.

Başbakan Prayuth, "Çok taraflı sisteme zarar veren korumacılık rüzgarları, bizlere, birbirimize her zamankinden daha güçlü dayanmamız gerektiğini hatırlatıyor. ASEAN, birçok ülkeyi etkileyen bu sorunların gevşetilmesine ve çözülmesine olanak sağlayacak müzakereler yürütülmesini umuyor." dedi.

34. ASEAN dönem başkanlığı tarafından yayınlanan zirve sonuç bildirisinde, tartışmalı bölgeler konusunda aralarında anlaşmazlık yaşanan ülkeler için "faaliyetlerin yürütülmesinde itidalli olma ve durumu daha da karmaşık hale getirebilecek eylemlerden kaçınma" çağrısında bulunuldu. Bildiride, uyuşmazlıkların barışçıl çözümünün uluslararası hukuka uygun olarak sürdürülmesi konusunda mutabık kalındığı belirtildi.

Bölgede barışı, güvenliği ve istikrarı sağlamanın ve desteklemenin öneminin vurgulandığı bildiride ayrıca, üye ülkeler arasında finansal iş birliği ve ekonomik bütünleşmenin önemine değinildi.

Hızla artan deniz atığı seviyelerine ilişkin endişenin paylaşıldığı bildiride, liderlerin, ASEAN üye ülkeleri ve ortaklarıyla bu konunun etkin şekilde ele alınması için güçlü bölgesel iş birliğine acil ihtiyaç duyulduğunu bildirdiği aktarıldı.

Bölgesel kalkınma ve siyasi istikrarı koruma amacıyla kurulan ASEAN'ın kurucu üyeleri Endonezya, Malezya, Tayland, Filipinler ve Singapur'un yanı sıra Brunei, Vietnam, Laos, Myanmar ve Kamboçya olmak üzere toplam 10 üyesi bulunuyor.

- Güney Çin Denizi sorunu

Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşanıyor.

Pekin'in tartışmalı sularda inşa ettiği yapay adalar üzerinde kurduğu üsleri silahlandırdığı iddiaları, ABD ve bölge ülkeleriyle arasında gerginliğe sebep oluyor.

Filipinler'in başvurusuyla 2016'da Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.