TBMM (AA) - Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, doğum yardımı programının başladığı 15 Mayıs 2015'ten bu yana 1 milyon 540 bin anneye yaklaşık 670 milyon lira ödeme yapıldığını bildirdi.

Kaya, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının 2017 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı.

Yoksullukla mücadelede son 14 yılda dikkate değer başarı elde edildiğini belirten Kaya, bölgede yaşanan savaşlara, göç ve terör olaylarına rağmen Türkiye'nin gelişmeye, büyümeye devam ettiğini dile getirdi.

Bunun bir sonucu olarak sosyal yardım ve hizmetlere ayrılan kaynaklarda büyük artışlar sağlandığına işaret eden Kaya, 2002'de sosyal yardım ve hizmetlere 1 milyar 376 milyon lira kaynak ayrılmışken bu rakamın 2016 için yaklaşık 35 milyar liraya yükseldiğini söyledi. Kaya, böylece hükümeti devraldıkları 2002'de binde 5 olan sosyal yardım ve hizmet niteliğindeki harcamaların Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya oranının 2015'te yüzde 1,58'e yükseltildiğini vurguladı.

Sosyal yardım uygulamalarının bir hedefinin de ekonomik sıkıntı yaşayan ailelerin eğitim çağındaki çocuklarını düzenli okula göndermelerini teşvik etmek olduğunu vurgulayan Kaya, bu amaçla verdikleri Şartlı Eğitim Yardımından yaklaşık 2 milyon hanenin yararlandığını söyledi. Kaya, "Yaptığımız etki analizinde bu uygulamayla, eğitimde devamsızlık oranının yaklaşık yüzde 50 azaldığı, kız çocuklarında ise erkeklere göre devamsızlığın 2 kat daha fazla azaldığı, liseye devam oranının yüzde 80 seviyesine çıktığı tespit edildi." dedi.

- 6,3 milyon kişi ücretsiz sağlık uygulamasından faydalandı

Kaya, 2012'de başlayan Genel Sağlık Sigortası uygulaması ile tüm Türkiye'de yoksul vatandaşların ücretsiz sağlık hizmeti almasının sağlandığını, bu yıl ücretsiz sağlık uygulaması kapsamında yaklaşık 6,3 milyon kişi için 7,3 milyar lira destek verildiğini kaydetti.

Sosyal yardım uygulamaları kapsamında eşi vefat eden 292 bin kadına ayda 250 lira, 100 bin muhtaç asker ailesine aylık 250 lira ve muhtaç asker çocuklarına ise ayda 100 lira düzenli nakdi yardım yapıldığını hatırlatan Kaya, 2015'te Öksüz ve Yetim Yardımı programının hayata geçirildiğini, 54 bin yetim ve öksüz çocuğa aylık 100 lira düzenli yardım yapılmaya başlandığını belirtti.

Türkiye'nin sahip olduğu dinamik nüfus yapısının korunması ve ailenin güçlendirilmesi amacıyla başlatılan doğum yardımı kapsamında birinci çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira, üçüncü ve sonraki çocuklar için 600 lira tutarında doğum yardımı yapıldığını anımsatan Kaya, "Doğum yardımı programının başladığı 15 Mayıs 2015’ten bu yana 1 milyon 540 bin anneye yaklaşık 670 milyon lira ödeme yapıldı." diye konuştu.

- "Sosyal Uyum Endeksi çalışmaları 2016 sonuna kadar tamamlanacak"

Türkiye'nin 3 milyon Suriyeliye kucak açtığını ifade eden Kaya, Avrupa İnsani Yardım Fonu (ECHO), Dünya Gıda Programı (WFP) ve Türk Kızılayı ile iş birliği içinde Sosyal Uyum Yardımı Programı'nın geliştirildiğini, 3 yıl sürdürülmesi planlanan bu yardım için toplam 1,2 milyar avro kullanılacağını kaydetti.

Sosyal Uyum Yardımı Programı ile kamp dışında yaşayan Suriyelilere ve diğer yabancı uyruklulara kişi başı aylık 100 lira tutarında yardım vererek 1 milyon mülteciye ulaşmayı hedeflediklerini dile getiren Kaya, "Bununla birlikte okula devam eden Suriyelilerin çocuklarına okula devamları karşılığında şartlı nakit transferi yapılacak. Programın pilot uygulaması Ankara Altındağ ve Ayaş ilçeleri ile Sivas'ın tüm ilçelerinde başlatıldı. Aralık ayı sonuna kadar ilk ödemelerin yapılması planlanıyor." şeklinde konuştu.

Yoksul vatandaşlara yönelik sosyal yardım işlemlerin elektronik ortamda yapıldığını, hanelerin sorun ve risklerini belirleyen ve ilgili kurumlarla koordineli şekilde sorunlara müdahale edilmesini sağlayan Vaka Yönetim Sisteminin tamamlandığını anlatan Kaya, yıl sonuna kadar Türkiye'de ilk defa il, ilçe ve mahalle düzeyinde sosyal riskleri alt boyutlarıyla birlikte ölçen sosyal uyum endeksi çalışmalarının tamamlanacağını aktardı.

Evliliğe hazırlanan vatandaşlara ve ailelere yönelik eğitimler düzenlediklerine, Evlilik Öncesi Eğitim Programı kapsamında 456 bin, Aile Eğitim Programı kapsamında ise 539 bin vatandaşa eğitim verildiğine işaret eden Kaya, boşanma öncesinde, sırasında ve sonrasında olmak üzere üç aşamada uygulanan Aile ve Boşanma Süreci Danışmanlığı kapsamında yaklaşık 8 bin çiftin danışmanlık hizmeti aldığını söyledi.

- Sosyal uyum merkezi açılışı bu yıl içinde gerçekleşecek

Madde bağımlılığının, aile ve toplum yapısını tehdit eden en önemli sorunların başında geldiğinin altını çizen Kaya, Uyuşturucuyla Mücadele Eylem Planı kapsamında Bakanlığın, tedavisini tamamlamış bağımlıların sosyal uyumlarına destek olmak üzere, İstanbul'da 2, Ankara ve Antalya'da birer gündüzlü hizmet verecek sosyal uyum merkezi açılışını bu yıl içinde gerçekleştireceklerini bildirdi.

Türkiye Afet Müdahale Planı'nda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına birincil düzeyde psikososyal destek hizmetleri ve ayni bağış depo yönetimi ve dağıtımı hizmetleri sorumluluğu verildiğini anlatan Kaya, plan kapsamında tüm ülke çapında afet halinde harekete geçecek ekiplerin belirlendiğini söyledi. Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Plan kapsamındaki yerel ekiplerimiz ve ülke çapında iller arasında görevlendirmeler yapılarak bugüne kadar 26 geçici barınma merkezinde 104 bin Suriyeliye psikososyal destek hizmeti sunuldu. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki 11 ilimizde terör olaylarından etkilenen ailelere ve diğer illerdeki terör saldırısı mağdurlarına 47 bin hanede 289 bin vatandaşımıza ulaşılarak psikososyal destek hizmeti sunuldu. Terör nedeniyle göç etmek zorunda kalan vatandaşlarımıza yönelik çok yönlü destek hizmetleri devam ediyor."

- "12 yılda 11 bin 181 çocuk ailesinin yanına döndürüldü"

Bakanlığın çocuk politikasının her çocuğa bireyselleştirilmiş bakım ve koruma hizmeti anlayışı ile devam ettiğini bildiren Kaya, çocukları kuruluş bakımına almadan, sosyal ekonomik desteklerle aile odaklı hizmet modellerinden yararlandırmayı tercih ettiklerini söyledi.

Kaya, çocukların desteklenmesi amacıyla yapılan sosyal ve ekonomik destek ödemelerinin yüzde 83 oranında annesine yapıldığını, asgari 6 aylık izlemelerle çocukları ile birlikte annenin de korunması ve desteklenmesinin sağlandığını belirtti.

Doğal afetlerde ya da maden kazalarında zarar gören, doğu illerinde bulunduğu mahalleden göç eden vatandaşların çocuklarıyla darbe girişimi sonrasında şehit ve gazilerden ekonomik güçlük içinde olanların çocuklarının Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) hizmeti ile desteklendiğini anlatan Kaya, "Sosyal ekonomik destek hizmeti kapsamında 2016 Ekim ayı itibarıyla koruma altına alınmadan aile yanında 78 bin 816 çocuğa destek sağlandı. 2016 yılı itibarıyla aylık destek miktarı çocuk başına ortalama 653 liradır. Bu destek sayesinde son 12 yılda 11 bin 181 çocuk kuruluş bakımından ailesinin yanına döndürüldü." bilgisini verdi.

Kaya, şehit ve gaziler ile ekonomik yoksulluk sebebiyle çocuklarına bakmakta güçlük çeken ailelerin çocuklarının özel kreş ve gündüz bakımevlerinden yararlandırıldığını, bu hizmetten 2 bin 250 çocuğun faydalandığını söyledi.

- 4 bin 849 çocuk koruyucu aile yanında

2002'de koruyucu aile yanında bakılan çocuk sayısının 520 iken 2016 Ekim ayı itibarıyla bu sayının 4 bin 849'a ulaştığına dikkati çeken Kaya, şöyle devam etti:

"Hukuksal durumu uygun olan çocuklarımızdan 2002 yılına kadar toplam 6 bin 976 çocuk evlat edindirilmişken, bu sayı 2016 Ekim ayı itibarıyla toplam 14 bin 917'ye ulaşmıştır. Sosyal ekonomik destekle aile yanında kalması mümkün olmayan ya da koruyucu aile modelinden yararlanamayacak olan çocuklarımıza da toplu bakım sistemi yerine ev tipi bakım modellerinde bakım hizmeti sunuluyor.

2002'de 186 yurt ve yuvada 17 bin 856 çocuk bulunuyorken, 2016 Ekim ayı itibarıyla 20 yurt ve yuvada bu rakam bin 2'ye düştü. 2016 Ekim ayı itibarıyla 90 çocuk evleri sitesinde bulunan 614 ev biriminde toplam 5 bin 13 çocuğa hizmet veriliyor. Çocuk Evleri uygulaması 2005'te başlatılmış olup 2005'te açılan 4 çocuk evinde hizmet verilen çocuk sayısı 21 iken 2016 Ekim ayı itibarıyla çocuk evi sayısı bin 92'ye, hizmet verilen çocuk sayısı ise 5 bin 476'ya ulaştı. Böylece yurt ve yuva hizmetinden ev tipi bakım hizmetine dönüşüm yüzde 92 oranına ulaştı."

- "Kamuda istihdam edilen çocuk sayısı 41 bin 227

Kaya, suça sürüklenen, suç mağduru olan, madde bağımlısı veya sokak geçmişi olan çocukların rehabilitasyonun sağlandığı 67 Çocuk Destek Merkezinde 2016 Ekim ayı itibarıyla bin 334 çocuğa hizmet verildiğini ifade etti.

Koruma ve bakım altındaki çocukların akademik ve sosyal başarılarını artırmak için çalıştıklarını vurgulayan Kaya, çocukların kontenjan dahilinde özel okullardan, kreş ve gündüz bakımevlerinden, okul öncesi eğitiminden ücretsiz yararlandığını söyledi. Bakan Kaya, şunları kaydetti:

"2015-2016 eğitim öğretim yılında 457 çocuğumuz üniversite sınavına girdi ve 337’si bir yükseköğretim kurumuna yerleşti. 115 çocuğumuz ulusal, 14 çocuğumuz ise uluslararası yarışmalara katılarak çeşitli spor dallarında dereceler elde etti. Milli sporcu sayımız 34'e ulaştı. Korunma ve bakım altına alınarak reşit oluncaya kadar Bakanlığımızın sunduğu sosyal hizmet modellerinden faydalanan çocuklarımız kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam ediliyor. Söz konusu uygulama kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen çocuk sayımız 41 bin 227'ye ulaştı."

(Sürecek)

AA