Sosyal medya platformlarında her geçen gün artan yapay zeka üretimi videolar, toplumda ciddi bir bilgi kirliliği oluşturuyor. Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Alikılıç, bu içeriklerin toplum üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, bireysel ve kurumsal farkındalığın artırılması gerektiğini söyledi.

"Öncelikle insanların, maruz kaldıkları içeriğin sahte olabileceği konusunda şüpheci olması, izlediği veya dinlediği içeriğe dikkat etmesi gerekiyor" diyen Alikılıç, sahte içeriklerin tespitinde eğitimin hayati rolü olduğunu vurguladı.

Derin Sahtecilik (Deepfake) Tehlikesi Büyüyor

Yapay zeka ve derin öğrenme teknikleri kullanılarak hazırlanan derin sahtecilik videoları, hem siyasi hem finansal manipülasyonlarda kullanılmaya başlandı. Prof. Dr. Alikılıç, bu videolarla kamuoyunun kolayca yönlendirilebildiğini belirterek şu örneği paylaştı:

"YouTube'da 237 milyon abonesi olan bir yayıncının ses ve görüntüsü taklit edilerek başka bir platformda dolandırıcılık yapıldı. İnsanlar, bu kişinin pahalı bir cep telefonu hediye edeceğine inandırıldı."

Bu tür olayların, toplumu hem dijital ortamda hem de ekonomik anlamda nasıl savunmasız bırakabildiğini gözler önüne serdiğini ifade etti.

Alikılıç: “Şüphe-Dikkat-Farkındalık Zinciri Kurulmalı”

Sahte içeriklerle mücadelede dört temel adımın öne çıktığını belirten Alikılıç, bunları şöyle sıraladı:

1. Şüphe-dikkat-farkındalık: İçeriğin sahte olabileceği ihtimaline açık olmak.

2. Bireysel eğitim: Sahte içerikleri tanıyabilme becerisi kazandırmak.

3. Kurumsal sorumluluk: Medya kuruluşlarının dezenformasyonla aktif mücadele etmesi.

4. Yasal ve teknik önlemler: Kanunlar ve algoritmaların sahteciliğe karşı güncellenmesi.

Toplum Yapay Zeka Karşısında Güçlendirilmeli

“Yapay zekayı düşman gibi göstermek yerine, onu doğru kullanmayı öğretmeliyiz” diyen Prof. Dr. Alikılıç, dijital okuryazarlığın tüm topluma yayılması gerektiğini vurguladı.

Bu kapsamda önerileri arasında şunlar öne çıkıyor:

• Okullarda “Yapay Zeka Güvenliği ve Etik” dersleri zorunlu hale getirilmeli.

• 50 yaş üstü bireyler için özel eğitim projeleri hayata geçirilmeli.

• Kamu spotları ile farkındalık artırılmalı.

• Sosyal medya platformlarında yapay zeka içeriklerine “AI-Generated” etiketi zorunlu hale getirilmeli.

• Doğrulama mekanizmaları ve derin sahtecilik tarayıcıları yaygınlaştırılmalı.

Yasal Düzenleme Şart: Dezenformasyona Ceza Gelmeli

Prof. Dr. Alikılıç, “Yapay zeka ile üretilen sahte içeriklerin siyasi manipülasyon amacıyla kullanılması suç sayılmalı” diyerek, hukuki düzenlemelerin ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

“Kasıtlı dezenformasyonun önüne geçmek için cezai yaptırımlar şart. Bu yeni manipülasyon yöntemlerine karşı toplumu koruyacak güçlü bir yasal zemin oluşturulmalı” dedi.