VİYANA (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Gutteres, İran ile yapılan nükleer anlaşmaya ilişkin artan tansiyonun "endişe verici" olduğunu kaydederek, bölgedeki barış ve istikrarın muhafaza edilmesinde diyaloğun önemini vurguladı.

Avusturya’nın başkenti Viyana’daki BM Ofisi'nde 4 gün boyunca sürecek UAEA 63’üncü Genel Konferansı, geçen temmuz ayında hayatını kaybeden eski Başkan Yukiya Amano’nun anısına saygı duruşuyla başladı.

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Başkanı Yury Fedotov, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in mesajını okudu.

Guterres, mesajında, gelecek yıl Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşmasının 50’inci yıl dönümüne girileceğini belirterek, UAEA’nın bu anlaşmanın uygulanması için önemli bir rol oynadığını kaydetti.

Ajans’ın Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer anlaşmasına yönelik doğrulama ve gözlem çalışmalarının sürmesinden duyduğu memnuniyeti ifade eden Guterres, "İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin yükselen tansiyondan endişe duyuyorum. Bölgedeki barış ve istikrarın korunmasında kalıcı diyalog önem arz etmektedir." görüşünü paylaştı.

UAEA Geçici Başkanı Cornel Feruta açılış konuşmasında, ajansın ülkelere elektrik üretiminden tarım faaliyetlerine kadar birçok alanda hizmet sunduğunu ifade ederek, özellikle kansere karşı yürütülen çalışmaların altını çizdi.

Feruta, ajansın dünya genelinde nükleer materyalin güvenli ve barışçıl amaçlar için kullanılması için çaba sarf ettiğini belirterek, özellikle nükleer teknolojinin güvenli bir şekilde kullanılması ve suç örgütlerinin eline geçmemesi için hem uluslararası kuruluşlar hem de devletlerle yaptıkları iş birliğine dikkati çekti.

- İran'a tam iş birliği vurgusu

Ajans'ın İran ile yapılan nükleer anlaşma kapsamında bu ülkenin nükleer faaliyetlerini doğrulamaya ve gözlemlemeye devam ettiğini dile getiren Feruta, "Güvence Denetimi Anlaşması ve Ek Protokolün uygulanmasına ilişkin olarak İran’ın tam ve zamanında iş birliği yapmasının önemini vurgulamak isterim." diye konuştu.

- Kuzey Kore'ye çağrı

Feruta, ajans müfettişlerinin 10 yıldan fazla bir süredir Kuzey Kore’de çalışmalarda bulunmadığına işaret ederek, ajansın Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerini uydu aracılığı ile gözlemlemeye devam ettiğini belirtti.

Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerinin ciddi bir kaygıya yol açtığını vurgulayan Feruta, faaliyetlerin sürdürülmesinin BMGK kararlarını açıkça ihlal ettiğinin altını çizdi.

Feruta, Kuzey Kore’ye yönelik Ajans'ın iş birliği çağrısını yineleyerek, özellikle taraf ülkelerin siyasi alanda anlaşma sağlaması durumunda Ajans'ın her türlü yardımı vermeye hazır olduğunu ifade etti.

Nükleer enerjinin iklim değişikliği ile mücadele ve çevrenin korunmasında önemli bir rol oynadığını dile getiren Feruta, özellikle konferans kapsamında yarın düzenlenecek kanserle mücadele alanında nükleer teknolojik çalışmaların ele alınacağı bilimsel forumun önemini aktardı.