Aksaray, Konya ve Ankara sınırları içerisinde yer alan ve Van Gölü'nden sonra Türkiye'nin en büyük ikinci gölü olan Tuz Gölü, iklim değişikliği ve yer altı su kaynaklarının aşırı kullanımı nedeniyle hızla yok olma tehdidiyle karşı karşıya.

Türkiye'nin tuz ihtiyacının yüzde 40'ını karşılayan gölde, su seviyesinin düşmesiyle birlikte devasa tuz kütleleri gün yüzüne çıktı. Bu kütleler, göldeki çekilmenin boyutunu gözler önüne seriyor.

90 Yıllık Kayıp: Yüzde 85 Küçülme

Jeoloji Mühendisleri Odası Aksaray İl Temsilcisi Tayfun Aydın'ın yaptığı araştırmalara göre, Tuz Gölü'nün su yüzeyi alanında dramatik bir daralma yaşandı.

• 1915'te: Askeri haritalarla yapılan ilk çalışmada göl alanı 2.164 kilometrekare olarak tespit edildi.

• 1987'de: Uzay fotoğraflarıyla yapılan çalışmada bu alan 926 kilometrekareye düştü.

• 2005'te: Bilimsel çalışmalar sonucunda gölün alanı 326 kilometrekareye geriledi.

Tayfun Aydın, bu veriler ışığında 90 yılda yüzde 85 oranında bir küçülme yaşandığını belirtirken, kar ve yağmur yağışlarının azlığı nedeniyle çekilmenin halen devam ettiğini vurguladı.

200 Bin Su Kuyusu En Büyük Etken

Uzmanlar, Tuz Gölü'nün beslenememesindeki en büyük faktörün bölgedeki yer altı su kaynaklarının aşırı ve kontrolsüz kullanımı olduğunu belirtiyor. Aydın, Aksaray Eskil ve çevresinde 15 bini kaçak, 5 bini ruhsatlı olmak üzere yaklaşık 20 bin su kuyusunun bulunduğuna dikkat çekti.

Bölgenin metrekareye düşen yağış ortalamasının (324 kg), Türkiye ortalamasının (574 kg) çok altında olması kuraklığın etkisini artırırken, vahşi sulama yöntemleri ve yoğun su isteyen mısır ile yonca gibi ürünlerin ekilmesi de krizi derinleştiriyor.

Jeoloji Mühendisi Aydın, "Eskiden ilk su seviyeleri 1,5 metrede çıkarken, günümüzde bu seviye 80 metreye inmiş durumda ve kuyu derinlikleri 300 metreye kadar iniyor," diyerek yer altı sularındaki azalmanın boyutunu gözler önüne serdi.

Uzmanlardan Önlem Çağrısı

Aydın, Tuz Gölü'nü korumanın ilk yolunun mevcut suların idareli ve tasarruflu kullanılması olduğunu belirtti. Bölgede daha az su tüketen arpa gibi ürünlerin ekimine geçilmesi ve bu ürünlerin desteklenmesi gerektiğini ifade ederek yetkililere önlem alma çağrısında bulundu.