İSTANBUL (AA) - GÜSLÜM İNCEKAYA - Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) Genel Sekreteri Asaf Hajiyev, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP), Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı (TAP) ve Türk Akımı Boru Hattı projeleriyle ilgili tartışmaların gereksiz olduğunu belirterek, "Bu projelerle hem hattın geçtiği ülkelerin gaz ihtiyacı karşılanacak hem de para kazanacaklar." dedi.

KEİ Üye Devletleri Parlamentoları Genel Sekreterleri İkinci Toplantısı için İstanbul'da bulunan Hajiyev, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Hajiyev, Hazar Denizi’nden çıkarılan doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak TANAP ve Rus gazını Türkiye, Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden İtalya’ya ulaştıracak Türk Akımı projelerinin bazı ülkelerin karşı çıkmasına rağmen bütün hızıyla devam ettiğini söyledi.

TANAP, TAP ve Türk Akımı Boru Hattı projeleriyle ilgili tartışmalar gereksiz olduğunu belirten Hajiyev, "Daha önce de Mavi Akım ve Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hatlarına itiraz edenler olmuştu. Ancak gördük ki bu projeler çok kazanç sağladı. Hem hattın geçtiği ülkelerin gaz ihtiyacı karşılanacak hem de bu ülkeler para kazanacak. 2000’li yıllardan önce BTC petrol hattının yapılması çok tartışmalara yol açtı. Birçok ülke bu projeyi gereksiz gördüğü için karşı çıktı. Ancak Dünya Bankası kredi verdi. 2003’te proje tamamlandı. Bugünlere kadar Hazar Denizi'nden çıkarılan Azerbaycan petrolü, Ceyhan’dan dünya pazarlarına dağıtıldı. Herkes de bu alışverişten memnun." diye konuştu.

- ''Gaz ve petrol boru hatları barışa hizmet edecek''

Hajiyev, Türkiye-Azerbaycan arasında şimdi de doğalgaz projelerinin gündemde olduğuna değinerek, şu bilgileri verdi:

"Hazar Denizi’nde büyük miktarda doğalgaz rezervi var. Şahdeniz1 ve Şahdeniz2 rezervleri var. Bu gazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak TANAP ve devamı olan TAP projelerinin inşası tamamlanmak üzere.

Bir de Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Türk Akımı projesi var. Bunun inşası da epey ilerledi. Bu projeler hem üretici ülkeler hem Türkiye hem geçiş ülkeleri hem de tüketici devletler için hayati öneme sahip. Gaz ve petrol boru hatları bir yandan dünya ticaretini canlandırırken bir yandan da barışa hizmet edecek."

Azerbaycan’ın Güney Hazar Denizi kesiminde yer alan Şah Deniz sahasında üretilen doğalgazın Türkiye’ye arzını amaçlayan Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı’ndan (BTE) gaz akışının 11 yıldır sürdüğünü anlatan Hajiyev, şunları kaydetti:

"BTE, TANAP’a bağlanacak. TANAP’ın gerekli olup olmadığına dair daha önce BTC için yapılan konuşmalar şimdi yine yapılıyor. Gerekli mi? Evet gerekli. Bu gaz hattı Gürcistan’dan geçecek, onlar hem gaz alacak hem de para alacak. Gazı Türkiye de kullanacak, Avrupa da kullanacak. Hazar Denizi’nin gazı, Azerbaycan’dan dünyaya dağıtılacak. Bunda kötü ne var ki? Buna ancak iyi bir proje denir.

Hatta Dünya Bankası bundan bir ay önce projeye kredi dahi verdi. Demek ki dünyanın bu gaza ihtiyacı var. Bundan önce Bulgaristan gaz sıkıntısı çektiği için soğuktan dondu. Bu gaz çok önemli, bu üçüncü hat gereklidir. Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan bu hattı hayata geçirecek ve hattın uzandığı bölgelerdeki insanlar bundan memnun kalacaklardır."

- "Bunlar yerin altında mı çoğalıyor"

Asaf Hajiyev, Ermenistan Meclisi'nin seçtiği yeni Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan'ın 9 Nisan’da göreve başlayacağını hatırlatarak, Erivan yönetiminin, Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerinde bir politika değişikliğine gitmesini beklemediğini söyledi.

Ermenistan’ın daha önce Türkiye ile imzaladığı "Normalleşme Protokolü"nü iptal etmesiyle ilgili değerlendirmede bulunan Hajiyev, “Soykırım yalanına sıkı sıkıya sarılan Ermenistan, arşivleri açmak zorunda kalmamak ve Karabağ işgalini sürdürmek için Türkiye ile normalleşme protokolünü iptal etti.” dedi.

Hajiyev, bugüne kadar Türkiye’den başka hiçbir ülkenin komşularıyla sıfır sorun söyleminde bulunmadığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

“Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Ermenistan’a 'Arşivleri açalım.' çağrısında bulundu. Bu işin 'siyasetçilerin değil tarihçilerin, bilim adamlarının işi olduğunu’ söylemesine rağmen, Ermenistan arşivlerini açmayacaklarını açıkladı. Çünkü açacak bir şeyleri yok. Bu uydurma soykırım iddiası, arşivler açıldığında çökecekti.

İlk önce 300 bin, sonra 500 bin, şimdi de 1,5 milyon insanın öldürüldüğünü iddia ediyorlar. Bunlar yerin altında mı çoğalıyor, bunu anlamıyorum. 1930’lardaki kitaplarında bu sayı 300 bin olarak yazılıydı. Şimdi beş kart artırdılar. Sonuçta savaşlar oldu ve insanlar öldü. Birinci Dünya Savaşı’nda, Türkiye az mı insan kaybetti. İkinci Dünya Savaşı’nda sadece Rusya 30 milyon insan kaybetti. Almanya da çok insan kaybetti. Ama bunlara soykırım diyemeyiz. Çünkü bu bir savaştı."

- "Asıl soykırımı Ermeniler Hocalı'da yaptı"

Asaf Hajiyev, Ermenilerin 26 Şubat 1992’te Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında etnik temizlik ve soykırım yaptığını hatırlatarak, Ermeni güçlerinin bir gecede çoluk çocuk demeden bin Azerbaycanlı sivili katlettiğini vurguladı.

Görev süresi bir ay sonra dolacak Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Karabağ savaşı sırasında Ermeni ordusuna komutanlık yaptığı bilgisini paylaşan Hajiyev, “Soykırımın olabilmesi sadece bir milleti toptan yok etmekle mümkündür. Birinci Dünya Savaşı’nda Türkiye soykırım yapmadı. Bu bir savaştı. Asıl soykırım Hocalı’da oldu. Ermeniler, bu insanları bir gecede sadece Azerbaycanlı oldukları için katlettiler.” şeklinde konuştu.

Hajiyev, Ermenistan’ın küçük bir devlet olmasına rağmen Azerbaycan’dan, Gürcistan’dan ve Türkiye’den toprak istediğini belirterek, “Sen kimsin ki toprak istiyorsun. Bütün problemler toprak bütünlüğü çerçevesinde hallolmalı.” dedi.

- “Türkiye Afrin’de ameliyat yapıyor”

Asaf Hajiyev, 21. yüzyılın en belirleyici dünya siyasetinin, ülkelerin toprak bütünlüğünün korunması olduğu tespitinde bulunarak, dünya barışının istikrarı için toprak bütünlüğü siyasetinin korunması gerektiğini söyledi.

Kısa bir süre önce Türkiye, Rusya ve ABD’nin, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasını deklare ettiğine temas eden Hajiyev, “Eğer toprak bütünlüğü korunması sağlanmazsa dünyada yüzlerce yeni devletçikler ortaya çıkacak. Türkiye bugünlerde Zeytin Dalı operasyonuyla kendi toprak bütünlüğünü korumaya çalışıyor. Afrin’de ameliyat yapıyor. Ama Suriye’nin toprak bütünlüğünü de tanıyor.” görüşünü paylaştı.

Hajiyev, Ermenistan’ın kendi açıkladığı rakamlara göre her yıl 70-80 bin kişinin ülkeyi terk terk ettiği bilgisini aktararak, “Her ne kadar 3 milyon nüfusları olduğunu açıklasalar da aslında bu nüfus 1,5 milyonu geçmiyor. Ekonomi berbat bir durumda, terör var. Karabağ’da Azerbaycan’ın topraklarının yüzde 20’sini işgal etmiş. Eğer bu ülke güzel bir ülke olsaydı bu kadar insan neden vatanını terk etsin. Bazı devletlerin gölgesine sığınarak böyle politika yürütmenin bir sonu yok.” diye konuştu.

Ermeni halkına değil, devlet politikasına karşı olduklarına dikkati çeken Hajiyev, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ermeni halkı bir gün ayaklanacak ve bu politikaya karşı çıkarak, komşularla barış sulh içinde yaşamak istediğini haykıracak. Ermenistan işgal ettiği topraklardan çekilmek zorunda kalacak. Türkiye bugün Ermenistan’la olan sınırını kapatmış durumda. Çünkü Karabağ işgal altında. Şimdi Türkiye’ye sınır kapılarını aç diye çağrı yapıyorlar. Karabağ sorunu çözülsün, açılsın.

Diğer yandan Azerbaycan’a da sizinle ticaret yapalım teklifinde bulunuyorlar. Nasıl ticaret yapalım? Sen işgalci bir devletsin. Eğer işgal ettiğin Karabağ topraklarını terk edersen ticaret de yapılır, her şey de verilir. İşgal devam ettiği sürece Azerbaycan Ermenistan’la hiçbir görüşme, ticaret, alışveriş yapmaz."

AA